نقش فرماندهان سپاه در فساد فولاد مبارکه

ایندیپندنت فارسی: با انتشار گزارش تحقیق و تفحص مجلس از شرکت فولاد مبارکه اصفهان، نمایی از فساد و تخلف‌های چند ده هزار میلیارد تومانی در این شرکت بزرگ دولتی و گوشه‌ای از فساد و دریافت‌های چندین میلیارد تومانی مقام‌های وزارت اطلاعات، فرماندهان سپاه، مقام‌های دولتی، صداوسیما و امام‌جمعه‌ها آشکار شد.

در این گزارش که عملکرد سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ فولاد مبارکه اصفهان را بررسی کرد، ۹۰ عنوان تخلف، انحراف و تحمیل خسارت و توزیع رانت در مجموع به ارزش ۹۱ هزار میلیارد تومان برشمرده شد.

حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل سابق فولاد مبارکه، که گزارش تحقیق و تفحص مجلس دوره مدیریت او را بررسی کرد، در فروردین ۱۴۰۰ به مدت چند روز بازداشت شد و تحت بازجویی قرار گرفت و سپس آزاد شد.

در بخشی از گزارش تحقیق و تفحص مجلس آمده است که در فروردین ۱۴۰۰، هم‌زمان با ایجاد «حساسیت به تخلفات صورت‌گرفته در فولاد مبارکه»، این شرکت مبلغ ۲۲ میلیارد و ۱۲۷ میلیون تومان بدون انعقاد قرارداد، به عنوان علی‌الحساب به سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی پرداخت کرد. همچنین تحت عنوان «ریتوییت و جریان‌سازی رسانه‌ای»، «نشر خبر در کانال‌های تلگرامی»،«کاریکاتور و بازنشر خبر در خبرگزاری‌ها»، «پوشش دستاوردهای فولاد مبارکه» و «پاسخگویی به شبهات و بیان دستاوردهای فولاد مبارکه» ۴۱۰ میلیون تومان از محل تنخواه، به برخی افراد و رسانه‌ها تخصیص داد.

این گزارش می‌افزاید که فولاد مبارکه در طول سال ۱۳۹۹، مبلغ ۳۶ میلیارد تومان هم به صداوسیما و چند موسسه دیگر پرداخت کرده و در مجموع، فقط طی یک سال، ۶۰ میلیارد تومان در این مورد هزینه کرده است؛ در حالی که این پرداخت‌ها «فاقد قرارداد و هرگونه مستندات» و بدون وجاهت قانونی بوده‌اند.

نوک کوه فساد مقام‌های وزارت اطلاعات

در بخشی از گزارش تحقیق و تفحص مجلس با عنوان «کمک و هدیه به نهادها و سازمان‌های دارای ممنوعیت دریافت هدیه و کمک»، آمده که ده‌ها میلیارد تومان به افراد و نهادهایی دارای ممنوعیت دریافت هدیه و کمک پرداخت شده و این پرداخت‌ها عمدتا یا به درخواست اشخاص حقیقی ذی‌نفوذ شامل نمایندگان مجلس، مدیرعامل شرکت ایمیدرو یا استاندار یا به درخواست دستگاه اجرایی با نفوذ در بدنه حاکمیت انجام شده است. برای نمونه، فولاد مبارکه در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، به درخواست مقام‌های اداره کل اطلاعات استان اصفهان، مبلغ دو میلیارد و ۶۲۲ میلیون تومان به حساب‌های بانکی موردنظر آن‌ها پول واریز کرده است.

فولاد مبارکه همچنین به درخواست مدیران اطلاعات اصفهان، سه دستگاه  خودرو هوندا به مبلغ دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان و ۱۳۰ میلیون تومان کارت خرید فروشگاه هاکوپیان خریداری و در اختیار آن‌ها قرار داده است.

در ارتباط با هدایای ماموران اطلاعات، ۵۰۰ میلیون تومان کارت هدیه هم در اختیار مدیرکل حراست قرار گرفته است که چگونگی مصرف آن مشخص نیست. فولاد هرمزگان نیز در همین ارتباط ۲۷۵ میلیون تومان به حراست استان هرمزگان پرداخت کرده است.

«خرید باغ ویلا از یک دستگاه‌ امنیتی» به مبلغ ۱۸ میلیارد و ۱۶۹ میلیون تومان یکی دیگر موارد فساد مالی مابین شرکت فولاد مبارکه و اداره کل اطلاعات اصفهان است.

در گزارش تحقیق و تفحص مجلس، از شرکت «سامانه گستر امین» به عنوان فروشنده این زمین نام برده شده و آمده است که این باغ‌ویلا در واقع فقط یک قطعه زمین کشاورزی است که وزارت اطلاعات در سال ۱۳۹۶ به عنوان مالک آن، برای تغییر کاربری زمین از «زراعی» به «گردشگری» اقدام کرد و در نهایت، در سال ۱۳۹۸، آن را به عنوان باغ‌ویلا به مبلغ ۱۸ میلیارد و ۱۶۹ میلیون تومان به شرکت فولاد مبارکه فروخت. این گزارش از خرید این زمین به عنوان «سرمایه‌گذاری غیرضروری» نام برده اما از ذکر اسامی افراد امنیتی دخیل در این معامله خودداری کرده است.

ابعاد پول‌های پرداخت‌شده از سوی فولاد مبارکه به مقام‌های اداره اطلاعات اصفهان چنان است که در گزارش تحقیق و تفحص مجلس آمده است: «با توجه به وجود چندین فقره همکاری مشابه مابین فولاد مبارکه و نهاد فوق‌الذکر از جمله در خرید ده‌ها واحد آپارتمان در استان چهارمحال و بختیاری و ساخت ساختمان نهاد مربوطه در یکی از شهرهای استان اصفهان با ثبت غیرقانونی هزینه‌های آن در هزینه‌های پروژه‌های داخل شرکت فولاد مبارکه، ضروری است موضوع ارتباط مدیر حراست وقت و مدیرعامل وقت فولاد مبارکه با افراد خاص در این نهادها بررسی شود.»

میلیاردهای دریافتی فرماندهان سپاه اصفهان از فولاد

در موردی دیگر، شرکت فولاد مبارکه براساس تفاهمنامه‌ای با سپاه ناحیه مبارکه، مبلغ ۴۳ میلیارد تومان در بانک قرض‌الحسنه رسالت سپرده‌گذاری کرده است تا این بانک به افراد معرفی‌شده از سوی فرماندهان سپاه مبلغ ۱۵ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کند. گزارش تحقیق و تفحص از این اقدام به عنوان «بهره‌گیری از اعتبارات مالی در خارج از منافع سهامداران» نام برده و تاکید کرده که این اقدام هفت میلیارد و ۷۴۰ میلیون تومان به منافع سهامداران ضرر زده است.

به درخواست فرمانده سپاه صاحب‌الامر سپاه استان اصفهان، فولاد مبارکه مبلغ شش میلیارد و ۳۳۵ میلیون تومان به حساب معرفی‌شده پول ریخته است. این شرکت همچنین به درخواست فرمانده نیروی انتظامی اصفهان به حساب‌های معرفی‌شده از طرف او نیز یک میلیارد و ۵۲۶ میلیون تومان واریز کرده و به دادگستری زرین‌شهر نیز مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان تحت عنوان تجهیز ساختمان پرداخت کرده است.

کمک‌های کرونا در جیب نهادهای امنیتی و نظامی

مدیران شرکت فولاد مبارکه پس از شیوع کرونا در ایران تحت عنوان «کمک به اشخاص حقیقی وحقوقی بابت کرونا» میلیاردها تومان به برخی نهادهای امنیتی، انتظامی و اشخاص و نمایندگان مورد نظر خود پرداخت کرده‌اند. این کمک‌ها در دو بخش و به مبلغ ۹۳ میلیارد تومان و ۵۷ میلیارد تومان بوده است. ۳۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان نیز تحت عنوان «تفاهمنامه با نماینده مبارکه در مجلس شورای اسلامی» پرداخت شده است.

دو میلیارد تومان از بودجه کرونا در اختیار «یک دستگاه اجرایی امنیتی»، دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به سپاه اصفهان تحت عنوان «طرح مردم‌یاری»، ۲۷۲ میلیون تومان به صداوسیمای اصفهان و ۵۰۰ میلیون تومان به یک نهاد نظامی دیگر تحت عنوان «کمک بابت کرونا» پرداخت شده است.

در این فهرست، از اسامی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اصفهان که یکی از دشوارترین مراکز مقابله با کرونا بودند، خبری نیست.

سهم امام‌جمعه‌ها از فساد فولاد مبارکه

شرکت فولاد مبارکه در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ مبلغ یک میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان در وجه دفاتر برخی از ائمه جمعه و ستاد اقامه نماز جمعه پرداخت کرده و از طریق شرکت فولاد هرمزگان، زیرمجموعه خود، هم ۹۵۰ میلیون تومان به حوزه علمیه، بنیاد غدیر و ستاد نماز جمعه بندرعباس پول داده است.

پرداخت یک میلیارد تومان به بسیج مجلس شورای اسلامی، سه میلیارد تومان به صداوسیما برای ساخت «فیلم شهید خرازی»،  ۵۰۰ میلیون تومان به ستاد برگزاری اربعین، ۵۰۰ میلیون تومان به انجمن اسلامی دانش‌آموزان، ۳۰۰ میلیون تومان به «ایثارگران وزارت صنعت، معدن و تجارت»، ۱۰۰ میلیون تومان به پژوهشکده عصر، ۴۰۰ میلیون تومان برای ساخت فیلم شبانه رونیکا و ۱۰۰ میلیون تومان به موسسه راهبردی اشراق برخی دیگر از پرداخت‌های فولاد مبارکه‌اند.

در گزارش تحقیق و تفحص، تاکید شده که بخشی از پرداخت‌ها به جای واریز به حساب اشخاص حقوقی درخواست کننده، در وجه اشخاص حقوقی و به «حساب شخصی افراد» واریز شده است.

کارت‌ هدیه برای مدیران استانی

در میان دریافت‌کنندگان کارت هدیه فولاد مبارکه در فاصله آبان ۱۳۹۷ تا شهریور ۱۴۰۰ که ارزش آن ۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بوده است، اسامی افرادی چون مدیرکل گمرک و کارشناسان مرتبط در اصفهان و هرمزگان، فرمانده انتظامی زرین‌شهر، رئیس و دبیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، مدیرکل جهاد کشاورزی، مدیرکل صداوسیما و سازمان انرژی اتمی ایران دیده می‌شود.

مبلغ پرداخت‌شده به درخواست استاندار و دفتر استانداری اصفهان نیز شامل ۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در سه فقره پرداخت از جمله یک پرداخت ۱۷ میلیارد تومانی است. علاوه بر این، مبالغی به عنوان کمک به استانداری و ۲۰۰ میلیون تومان هم به عنوان هزینه‌های پذیرایی استاندار پرداخت شده است.

زیرمجموعه فولاد مبارکه نیز با معرفی استاندار هرمزگان، ۱۳ میلیارد و ۴۷۸ میلیون تومان به یک حساب شخصی پول واریز کرده است.

قرارداد با اقوام و بستگان مقام‌ها و مدیران

در بخش «قرارداد با ذی‌نفوذان سیاسی و اجتماعی» گزارش تحقیق و تفحص آمده است که قرارداد با افراد ذی‌نفوذ سیاسی از جمله پروین داداندیش، همسر محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری وقت، عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، قدرت‌الله نوروزی، شهردار سابق اصفهان، بخشی از قراردادهایی است با دستور مستقیم مدیرعامل و به منظور برقراری ارتباط سیاسی در جهت منافع فردی منعقد شده است.

استخدام و قرارداد با بستگان، اقوام و دوستان مدیران فولاد مبارکه یکی دیگر از موارد فساد در این شرکت بزرگ صنعتی است. حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل پیشین این شرکت، برادر خود احمدرضا عظیمیان را با حقوق ماهانه ۲۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومانی در این شرکت به کار گرفته بود.

فرزند کریم فخارزاده، مدیر وقت حراست شرکت فولاد مبارکه، و رضوان نامداری، خواهر مژگان نامداری، قائم مقام مدیرعامل فولاد مبارکه، نیز با حقوق‌های مشابه در این شرکت استخدام شدند.

در گزارش تحقیق و تفحص آمده است که غلامرضا طاهری، معاون سرمایه‌گذاری و امور شرکت‌های فولاد مبارکه، کل سهام شرکت هواپیمایی «فراز جی» را به نام خود ثبت کرده؛ در حالی که ۱۴۷ میلیارد تومان به عنوان ۳۵ درصد نقدی سرمایه اولیه شرکت هواپیمایی فراز جی را فولاد مبارکه پرداخت کرده است که این اقدام «تصاحب و برداشت غیرمجاز از منابع فولاد مبارکه» نام گرفته است.

همچنین فولاد مبارکه با بیش از ۲۰ فرد حقیقی تحت عنوان «مشاوره» قرارداد منعقد کرده اما در عمل، به این افراد که اغلب ساکن استان اصفهان نیز نبوده‌اند، «بدون دریافت خدمات»، ماهانه تا ۶۰ میلیون تومان پرداخت کرده است.

تخلفات ارزی: صد‌ها میلیون یورو

در این گزارش آمده است که فعالیت‌های ارزی شرکت فولاد مبارکه از طریق افرادی خاص مرتبط با مدیرعامل و معاون مالی سابق، بدون نظارت و مجوز، سرنوشت صدها میلیون یورو را مبهم کرده است. مدیرعامل سابق فولاد مبارکه در شرایطی که شرکت با کمبود منابع ارزی مواجه بود و کسری خود را از طریق تهاتر تامین می‌کرد، در دی ماه ۱۳۹۹، در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری، در اقدامی پرابهام، به معاون ارزی بانک مرکزی، تامین ۵۰ میلیون یورو برای مصارفی که آن معاونت صلاح می‌داند، پیشنهاد داد.

در گزارش تحقیق و تفحص تاکید شد که برداشت غیرمجاز منابع شرکت بابت سرمایه‌گذاری‌های فاقد مجوز به دلیل ملاحظات سیاسی از جمله تاسیس شرکت هواپیمایی خصوصی به بهانه دستور حسن روحانی، رئیس‌جمهوری سابق، به نام یکی از مدیران شرکت و عضویت غیرقانونی رئیس حوزه مدیرعامل در هیئت مدیره و اقدام به تصاحب و برداشت غیر مجاز منابع شرکت توسط افراد حقیقی، همچنین برخی دیگر از سرمایه گذاری‌ها نظیر بیمارستان اختصاصی دارای اشکالات متعدد حقوقی و شکلی است.

فسادهای هزاران میلیاردی

در این گزارش، به هزاران میلیارد تومان تخلف در بخش‌های مرتبط با «مبادلات ارزی»، «ارز حاصل از صادرات»، «خریدهای خارجی» و توزیع رانت از طریق عرضه انحصاری محصولات به برخی اشخاص و شرکت‌ها اشاره شده است.

در بخشی از گزارش آمده است که مدیران شرکت فولاد مبارکه با ایجاد اخلال و معاملات صوری در بازار سرمایه از طریق خرید و فروش سهام برخی از شرکت‌های تابعه، سودهای میلیاردی برای مدیران ارشد فولاد مبارکه، نظیر معاون مالی، مدیر حراست، مدیر حوزه مدیرعامل ایجاد کرده‌اند.

پرداخت حقوق‌های نجومی به برخی از مدیران این شرکت که در مواردی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان در ماه بود، به‌کارگیری بستگان و اقوام یا افراد توصیه‌شده از طرف مقام‌های سیاسی و امنیتی از جمله دیگر موارد فساد در شرکت فولاد مبارکه ذکر شده‌اند.

این گزارش با اشاره به اینکه عملکرد شرکت فولاد مبارکه با ارزش حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه و سهم حدود یک درصدی در تولید ناخالص داخلی کشور، در روند اقتصاد و صنعت ایران تاثیر بسزایی دارد، تاکید کرد که تغییر ساختار شرکت از دولتی به نیمه‌خصوصی در حالی که مدیریتی کاملا دولتی بر آن حاکم بوده، یکی از دلایل اصلی این تخلف‌ها و فسادهای چند ده هزار میلیارد تومانی است.

همچنین تاکید شده است که شبکه پیچیده سهامداران فولاد مبارکه و شرکت‌های تابعه به صورت یک‌طرفه و متقابل، بستری برای رانت، پولشویی، خیانت در امانت و انتقال سود به زیر مجموعه‌های معاف از مالیات، فراهم آورده است. این گزارش می‌افزاید که فولاد مبارکه از نظر مدیریتی ۱۰۰ درصد دولتی است و در سه سال گذشته، نه سهامداران واقعی و نه وزیر صنعت، معدن و تجارت، بلکه دفتر رئیس‌جمهوری وقت، برای مدیریت آن تعیین تکلیف کرده است.

در گزارش تحقیق و تفحص، از این شبکه به عنوان «شبکه پرآشوب عنکبوتی» نام برده و تاکید شده است که گزینش مدیران سیاسی در هیئت مدیره‌ها، شبکه‌ای خاص از مدیران ناکارآمد را سامان داده و به ضایع شدن حق متخصصان منجر شده است.