ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محکوم شد

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که نهاد ناظر سازمان ملل بر فعالیت هسته‌ای کشورهای عضو است، شامگاه پنجشنبه ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴ (اول آذر ۱۴۰۳) ایران را به دلیل عدم همکاری کامل با این آژانس محکوم کرد.

این قطعنامه از سوی تروئیکای اروپایی پیشنهاد شده بود. این دومین بار در پنج ماه گذشته است که چنین اقدامی صورت می‌گیرد. هدف کشورهای پیشنهاد دهنده قطعنامه، افزایش فشار دیپلماتیک بر ایران برای بازگشت به توافق‌های هسته‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین از تهران خواست تا در تحقیقات طولانی‌مدت درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در دو مکان که تهران از اعلام آن‌ها به‌عنوان سایت‌های هسته‌ای خودداری کرده است، پاسخ دهد. قطعنامه از ایران می‌خواهد که «اطلاعات، اسناد و پاسخ‌های مورد نیاز آژانس» را در این زمینه ارائه و دسترسی به مکان‌ها و مواد مورد نیاز بازرسان آژانس را فراهم کند.

در این قطعنامه آمده است: «ارائه این اطلاعات و فراهم کردن دسترسی‌ها توسط ایران و انجام راستی‌آزمایی‌های بعدی توسط آژانس بر اساس توافقنامه ان‌پی‌تی، برای دبیرخانه ضروری است تا گزارش کند که دیگر مسائلی باقی‌نمانده و نیاز به بررسی شورای حکام و اقدام در این زمینه نیست.»

این قطعنامه پس از گزارش محرمانه‌ای که اوایل این هفته توسط رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت، صادر شده است. در گزارش مدیرکل آژانس گفته شد که ایران از خواسته‌های بین‌المللی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود سرپیچی کرده و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به سطح نزدیک به درجه تسلیحاتی افزایش داده است.

طبق گفته دیپلمات‌هایی که به شرط ناشناس ماندن درباره نتایج رأی‌گیری در پشت درهای بسته صحبت کردند، ۱۹ عضو هیئت آژانس به این قطعنامه رأی مثبت دادند، در حالی که روسیه، چین و بورکینافاسو مخالفت کردند، ۱۲ نفر رأی ممتنع دادند و یک نفر نیز رأی نداد.

علاوه بر چهار کشور آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان پیشنهاد کننده قطعنامه بودند، اسپانیا، آرژانتین، استرالیا، بلژیک، اکوادور، اوکراین، کانادا، گرجستان، ژاپن، کره جنوبی، مراکش، ایتالیا، لوگزامبورگ، هلند، پاراگوئه از این قطعنامه حمایت کردند.

آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، اندونزی، برزیل، غنا، تایلند، الجزایر، ارمنستان، بنگلادش، کلمبیا، مصر کشورهایی بودند که به قطعنامه رای ممتنع دادند.

پیش از رای‌گیری در مورد قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی در آژانس، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در تماس‌های تلفنی با وزیران خارجه کشورهای عضو آژانس، از آنها خواسته بود که به قطعنامه پیشنهادی رای ندهند.

این قطعنامه در زمانی حساس، یعنی در آستانه بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید تصویب شده است. دونالد ترامپ در دور اول ریاست جمهوری خود با در پیش گرفتن سیاست «فشار حداکثری»، دوره‌ای بسیار پرتنشی با ایران داشت. او در سال ۲۰۱۸، به‌طور یک‌جانبه آمریکا را از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی خارج کرد و تحریم‌های سخت‌تری را اعمال کرد که اقتصاد ایران را بیش از پیش تضعیف کرد.