بیانیه ۶ گروه سیاسی درباره مذاکرات احیای برجام

اصرار بر توهمات هسته‌ای و شکست مذاکرات وين،
بحران سیاسی و اقتصادی کشور را تشدید خواهد کرد

دور تازه‌ای از گفت‌وگوها که با تلاش جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وين حول برجام بین علی باقری‌ مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی و رابرت مالی رئیس هیئت مذاکره‌کننده آمریکا به صورت جداگانه با انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات از سوی اتحادیه اروپا برگزار شد، یه بسته شدن پرانتزهای باز و نهایی شدن پیش نویس متن پیشنهادی جدید اتحادیه اروپا انجاميد. متن در اختيار دو طرف قرار گرفت. جمهوری اسلامی موضوعاتی را پيش کشيد و خواستار پاسخ امريکا به آن ها شد. پاسخ امريکا بعد از مدتی به دست هيئت مذاکره کننده جمهوری اسلامی رسيد. به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه بررسی نظرات طرف آمریکایی آغاز شده و جمهوری اسلامی ایران پس از تکمیل بررسی‌ها، نظرات خود را به هماهنگ‌کننده اعلام خواهد کرد.

تلاش ها و توافق های صورت گرفته اين برداشت را تقويت کرده است که توافق برای احیای برجام چندان دور نیست. اما جمهوری اسلامی هم چنان مسائل پادمانی را با توافق برجام گره می زند. رئيسی می گويد بدون حل مسائل با آژانس، سخن از احيای برجام معنی ندارد. در حالی که برای ارائه پاسخ قانع کننده به آژانس در ۳ مورد مبهم، گام بر نمی دارد. با اين گفته، سرنوشت برجام هم چنان در ابهام قرار دارد. جمهوری اسلامی بر اين توهم است که غرب به دليل نیاز به نفت ایران ناگزیر به مصالحه است. اگر تغییری در رویکرد جمهوری‌اسلامی و بویژه پایان دادن به این توهمات صورت نگیرد، سرنوشت مذاکرات قبلی تکرار خواهد شد.

در مذاکرات دوره های قبل، بعضی از خواست های فرابرجامی جمهوری اسلامی و نگرانی از تکرار تجربه خروج از برجام در دوره دولت دونالد ترامپ، سبب عقیم شدن مذاکرات شد. خواست های جمهوری‌اسلامی در این دوره از مذاکرات در دو سرفصل “بسته شدن پرونده تحقیقات آژانس انرژی اتمی در خصوص فعالیت‌های اتمی مبهم و اعلام‌نشده” و “انتفاع پایدار اقتصادی ایران” بسته‌بندی شده است. تا زمانی که فعالیت‌های هسته ای حکومت با شفافیت کامل صورت نگیرد و سیاست خارجی متوازن و مبتنی بر تنش‌زدایی با غرب و امتناع از اتکای راهبردی به شرق در دستور کار قرار نگیرد، افزایش تنش ها و خطر جنگ هم چنان کشور را تهدید می کند و شرایط اسفناک کنونی بطور روز افزونی تشدید خواهد شد.

نصب سه آبشار «سانتریفیوژ پیشرفته آی‌آر-۶» در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و تهدید تلویحی به اعلام توانایی فنی در تولید ساخت بمب اتم عليرغم تاکید بر تصمیم سیاسی در اجتناب از ساخت جنگ‌افزار اتمی در چارچوب بازدارندگی هسته‌ای، حساسیت‌ها در سطح جهانی و منطقه‌ای را افزایش داده‌است. در این فضا گرایش‌های حامی برخورد نظامی افزایش یافته است.

به نظر می رسد جمهوری اسلامی با طولانی کردن مذاکرات می خواهد پروژه سیاسی ـ راهبردی خود را پيش ببرد و فعالیت‌های هسته‌ای خود را به نقطه غیرقابل بازگشت نزدیک کند. نظام براین باوراست که این امر نقش مهمی در بازدارندگی دفاعی و ایجاد توازن ایفا می کند و تداوم حيات حکومت را بيمه و موجب ماندگاری آن خواهد شد! اما برخلاف تصور حکومتگران توان بالقوه ساخت سلاح هسته ای تضمينی برای ماندگاری حکومت نمی باشد. تجربه شوروی نشان داد که قدرت نظامی و سلاح هسته ای نمی تواند جلو فروپاشی را بگيرد. چنين سياستی به افزايش مسابقه تسليحاتی در منطقه خواهد انجاميد،. همچنین خطر آن وجود دارد که با فعال کردن مکانیزم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی پرونده هسته ای به شورای امنيت ارجاع و با افزایش ریسک برخوردهای نظامی و تحريم اقتصادی بيشتر روبرو گردد.

ما ۶ جريان جمهوری خواه دموکرات، براین نظریم که پروژه هسته ای همراه با سياست ها و عملکردهای مخرب حکومتگران، وضعیت اسفبار و نابسامان کشور ما را وخیم تر کرده و با تداوم وضعيت موجود زمينه ساز فروپاشی اقتصادی گرديده و به گسترش و تشدید فساد، فقر، بيکاری، افزايش لجام گسيخته تورم، کوچکتر شدن هرچه بيشتر سفره های مردم، تداوم بحران رکودـ‌تورم، تعميق شکاف طبقاتی و رانده شدن گروه های بيشتری به حاشيه های شهر، تشديد تنش در منطقه و انعقاد پيمان های نظامی عليه ايران گرديده است. ما ۶ جريان براين باوريم که اگر جمهوری اسلامی بخواهد با طرح خواست های فرابرجامی زمان بخرد، و بر تداوم پروژه هسته ای پای فشارد، اين فرصت نيز که با میانجیگری اتحادیه اروپا و طرح پیشنهادهای بینابینی حاصل شده، به نتيجه نخواهد رسيد. در صورتی که موفقيت در مذاکرات وين، می تواند جلو سوق يافتن کشور به وضعيت خطرناکتر  احتمالی را بگيرد.

اکنون خواست گروه های وسيعی از جامعه ايران اين است که جمهوری اسلامی از برنامه جاه طلبانه هسته ای دست بردارد تا بیش از این هزینه بر مردم و اقتصاد کشور تحمیل نشده و معیشت مردم به گروگان گرفته نشود. برنامه هسته ای تا کنون صدها ميليارد دلار هزينه بر دوش مردم کشور ما گذاشته و هيچ سودی برای کشور ما نداشته است. در این مقطع اهمیت دارد تا حکومت از مواضع سرسختانه فاصله گرفته و راه را برای توافق باز کند. توافقی که برای هر دو طرف برد ـ برد به حساب آید.

هیئت‌های سیاسی ـ اجرائی:

اتحاد جمهوری‌خواهان ایران
جبهه ملی‌ایران- اروپا (سامان ششم)‏
حزب چپ ایران (فدائیان خلق)‏
حزب جمهوری‌خواه سوسیال دموکرات و لائیک ایران
سازمان‌های جبهه ملی‌ایران در خارج از کشور
همبستگی جمهوری‌خواهان ایران (هجا)

۳۰ آوگوست ۲۰۲۲ (۸ شهريور ۱۴۰۱)