iran-emrooz.net | Mon, 10.10.2005, 17:11
آغاز تور اروپایی فیلم نمایش مصدق
ویدا فرهودی
|
دوشنبه ١٨ مهر ١٣٨٤
بخشی پر نشیب و فراز اما روشنگر از تاریخ معاصر ایران، برای هر آن کس که ایران را عاشقانه دوست میدارد و در پی سرافرازیاش از هیچ تلاشی فروگزار نمیکند، دوران کوتاه نخست وزیری دکتر محمد مصدق، این بزرگ مرد آزادی جویی است که به مدد تماشای فیلم- تئاتر مصدق خاطرهاش را بیش از پیش، پیش چشم آوردیم. زندگی کردن دقایقی از آن ماجرا، کفایت میکرد که ما را به مرور آن زمان وادارد. چه برای آنانی که خود این دورهی کوتاه، پر تلاطم، شکوهمند و آکنده از درس را زیستهاند، چه کسانی که با این دوران به واسطهی نقل قولها یا نوشتههای کم و بیش روشنگر و پراکنده، با موضع گیریهای متفاوت و گاه فاقد بیطرفی ِ تاریخ نویسان و روزنامهنگاران ، آشنا شدهاند.
مصدق را به مدد بازی خوب آقای رحمانینژاد، دیدیم با نمونههایی از پایمردیهای نیک انسانی که به ایران عشق میورزید، آرمانی جز آزادی و استقلال سرزمین مادریاش نداشت، هرگز سر بر فرمان نااهلان ننهاد و یکی از اسطورهی آزادیخواهی در ایران معاصر را ساخت.
فیلم تئاتر مصدق، شنبه شب پیش- ٨ اکتبر٢٠٠٥- به همت کارگردان و تهیه کننده اش رضا علامه زاده و بیژن شاه مرادی و هنرمندی ناصر رحمانی نژاد، هومن آذرکلاه، علی پورتاش، علی کامرانی و حمید عبدالملکی و در فضای موسیقی زیبای اسفندیار منفردزاده، با حداقل امکانات اما با نهایت عشق به صحنه آمد. عشق به میهن و آرزوی استقلال و آزادیاش، بازبینی ضعفهای جنبش مردم این کشور در راه رسیدن به دموکراسی، ادای احترام به دکتر محمد مصدق، به منزلهی یکی از اصلی ترین بانیان نیل به ایرانی مستقل و آزاد و... این نمایش، بسیاری از ایرانیان را از پاریس، شهرها و حتا کشورهای اطراف، صرف نظر از سن، پیشینهی سیاسی-عقیدتی و فعالیتهای کنونی شان، شنبه شب ٨ اکتبر ٢٠٠٥، به سالن تئاتر زیبایی در محلهی هفتم پاریس کشاند تا با هم و به مدد کوشش و هنرمندی شماری از هم میهنانشان، به باز بینی کوتاه بخش مهمی از تاریخ دوران خود بپردازند، به جنبش آزادیخواهانهی ایران نظری ژرفتر بیفکنند، پایمردیهای فردی شریف، آزاده،آگاه،فساد ناپذیر، صریح و شجاع چون مصدق را بستایند، نقاط قوت شخصیتش را در یابند و با تعمق بیشتر به فکر آیندهای روشن و سازنده باشند. کاری که ، تا جایی که میدانم برای نخستین بار، ٥٢ سال پس از فاجعهی کودتای ٢٨ مرداد ١٣٣٢، به انجام رسید. (این هم مایهی شگفتی است که چرا کسی در طول این سالها به این برههی مهم از تاریخ ایران چندان توجهی نکرده بود. چرا که فیلم یا نمایشی بر مبنای این حادثه مهم و تاثیر گذار و همچنین برای بازگویی گفتهها و کردههای دکتر مصدق، تا کنون تهیه نشده بود).
دست اندر کاران این برنامه، با توجه به امکانات بسیار کمی که هر ایرانی مقیم خارج از کشور، به ویژه هنرمند، از آنها به خوبی آگاهی دارد، کوشیدند شخصیت مصدق و پیام او را به بیننده و شنونده منتقل کنند ، باشد که تجربهی این دوران، روشنگر راه آینده سازان ایران باشد.
خرده گیری و جستجوی نواقص هر اثر نمایشی، آسان است و این فیلم تئاتر نیز به طور قطع از کمبود بـَری نبود : صحنه و دکور آن گیرایی لازم را نداشتند، گفتارها گاه بیش از حد به درازا میکشیدند، لباس فلان هنرپیشه مناسب نبود، میشد از میان گفتههای مصدق بخشهای بهتری را برگزید و...
اما فراموش نکنیم که بیشتر ما ایرانیان مهاجر، لاقل یکی از هدفهایمان، در ترک میهن، برخورداری از آزادی بیان موجود در غرب بوده تا پیام آزادی خواهانهی مردم ایران به گوش جهانیان برسد و به مدد آن بتوانیم گامهایی به سوی برقراری دموکراسی در ایران برداریم. پس بر ما است که گامهایی را که در این راه برداشته میشوند ارج بنهیم؛ به باور نگارنده، فیلم تئاتر مصدق از این منظر یکی از مفید ترین این گامها است که صرف نظر از نقاط ضعفش، در مسیر زنده کردن برههای مهم از تاریخ ما برداشته شده است.
به امید آن که آن دوران (نخست وزیری مصدق، ملی کردن صنعت نفت و کودتای ٢٨ مرداد) و بخت کوتاه مدت ایرانیان برای استقرار دموکراسی در آن زمان، بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد تا تجربههایش چشمها را بر حقایق بیشتر بگشاید و راهنمای مسیر آزادیخواهان ایران باشد.
ویدا فرهودی
١٠ اکتبر ٢٠٠٥