آینه‌ای در برابر زخمی مدرن

مینی‌سریال نوجوانی (Adolescence)، محصول ۲۰۲۵ نتفلیکس، اثری جسورانه و بسیار تأثیرگذار است. این سریال در چهار قسمت، بیننده را به قلب یک تراژدی مدرن می‌برد. اگرچه این فیلم بر اساس یک رویداد واقعی ساخته نشده، اما در تمامیت خود واقعی به نظر می‌رسد؛ زیرا اجزای آن کاملاً واقعی یا با الهام از واقعیت ساخته و پرداخته شده‌اند.

گفتم تراژدی مدرن! چرا تراژدی و چرا مدرن؟

داستان درباره جیمی میلر، پسر ۱۳ ساله‌ای است که به اتهام قتل دختر همکلاسی‌اش، کِیتی، دستگیر می‌شود. این اتفاق در همان دقایق آغازین فیلم و با حمله پلیس به منزل یک خانواده کاملاً عادی به تصویر کشیده می‌شود. در تراژدی بودن این رویداد شکی نیست، چرا که حادثه‌ای وحشتناک در یک خانواده بسیار معمولی رخ می‌دهد.

اما چرا مدرن؟ قتل در همسایگی ما اتفاق می‌افتد، نه در باندهای تبهکار، آن‌چنان که عادت به دیدن و شنیدن آن داریم. قربانی و متهم به قتل هر دو می‌توانند فرزندان من و شما باشند. انگیزه قتل نیز بسیار مدرن است؛ آنقدر مدرن که پلیس حتی توان درک و حدس زدن آن را ندارد. آنقدر مدرن که به فکر مادر و پدر هم نمی‌رسد. آنقدر مدرن که از چشم مدرسه و جامعه نیز دور مانده است.

کودکان و نوجوانان امروزی به شکلی غیرعادی، ساعت‌ها، روزها و سال‌های متمادی را در فضایی دور از چشم دیگران، یعنی خانواده، مدرسه و کل جامعه، سپری می‌کنند. آن‌ها شبکه‌ها و گروه‌های خودشان را دارند، علایق، عادات، ارزش‌گذاری‌ها و حتی زبان مختص به خود را دارند. در آن شبکه‌ها به دنیا می‌آیند، رشد می‌کنند، تحقیر می‌شوند، تحقیر می‌کنند، دوست و همفکر پیدا می‌کنند، دشمنی می‌ورزند، سرخورده می‌شوند، زن‌ستیز/مردستیز می‌شوند، تهدید و تحریک می‌شوند و انگیزه پیدا می‌کنند؛ حتی انگیزه قتل!

بی‌دلیل نیست که بازجوی این پرونده نه زبان این نوجوانان را می‌فهمد و نه توان تشخیص انگیزه‌هایشان را دارد. بزرگسالان توان درک این زبان و کدهای زندگی دیجیتالی فرزندانشان را ندارند! این یک حقیقت دردناک است.

مینی‌سریال نوجوانی با موفقیت چشمگیری به همین موضوع و عواقب و نتایج آن می‌پردازد، بدون اینکه انگشت اتهام به سوی کسی نشانه رود. البته این بدان معنا نیست که در فیلم، مقدم بر همه، خانواده به خود و تربیت خود شک نمی‌کند و به دنبال کاستی‌ها نمی‌گردد… موضوع این فیلم گفتگوهای جدی‌ای را در انگلستان، حتی در سطح مجلس و نخست وزیر، به راه انداخته است. “نوجوانی” فراتر از یک درام جنایی، آینه‌ای است برابر زخم‌های پنهان جامعه؛ از تأثیر مخرب شبکه‌های اجتماعی تا ناتوانی بزرگسالان در درک نسل جدید. موفقیت سریال در بریتانیا و دیگر کشورها و کنکاش آن درباره خشونت، نشان‌دهنده نزدیکی و ارتباط عمیق آن با بیننده است.

این سریال با استقبال گسترده بینندگان در سراسر دنیا روبرو شده است. تاکنون در طی دو ماه حدود ۱۲۰ میلیون نفر به تماشای این سریال نشسته‌اند که چهارمین سریال پربازدید انگلیسی‌زبان تاریخ نتفلیکس محسوب می‌شود.

یکی از ویژگی‌های این سریال، تکنیک فیلم‌برداری آن است که “تک‌برداشت” (Single Shot) نامیده می‌شود. در این شیوه، یک سکانس بدون قطع (cut) فیلم‌برداری می‌شود. گویی دوربین در زمان واقعی همراه شخصیت‌ها حرکت می‌کند و هدف ایجاد حسی از پیوستگی زمانی و مکانی است. این شیوه، کار بازیگری را سخت‌تر و شبیه اجرای تئاتر می‌کند. البته ممکن است برخی صحنه‌ها برای برخی بینندگان قدری کند و طولانی به نظر برسد.

بازیگری هنرپیشه‌ها خیره‌کننده است. صادقانه بگویم که من کمتر تحت تأثیر بازیگری هنرپیشه‌ها قرار می‌گیرم و این به توان تشخیص من برمی‌گردد، نه انتظارات بالای من. هنرپیشه‌های حرفه‌ای در این سطح آنقدر خوب هستند که تمایز بین آن‌ها برای من ساده نیست. اما در این سریال، از جیمی ۱۳ ساله که اولین کار هنری‌اش است گرفته تا روانشناس او، همه و همه تأثیرگذار و واقعی به نظر می‌رسند.

چه کسی باید “نوجوانی” را ببیند؟

بدون شک اولین و مهم‌ترین پیش‌شرط، علاقه‌مند به فیلم و سریال بودن است! اگر دوست دارید با دید بازتر و عمق بیشتری به زخمی مدرن و یکی از مشکلات اجتماعی-روانی جامعه و نوجوانان نگاه کنید؛ اگر به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با کودکان و نوجوانان در ارتباط هستید؛ اگر از یک سریال که هیجان داستان را با حرکت دوربین و بازی خوب در هم می‌آمیزد تا پیام خود را منتقل کند، لذت می‌برید؛ اگر در مورد دنیای دیجیتال می‌دانید اما دوست دارید بیشتر از عمق تأثیرگذاری آن، به‌ویژه بر جوانان و نوجوانان، بدانید…

اگر به جز شرط اول، پاسخ شما به دو یا چند مورد از “اگر”های دیگر مثبت است، حتماً از تماشای این سریال چهار قسمتی لذت خواهید برد.