تغییر موضع اساسی ویتکاف: ایران باید برنامه غنی‌سازی را متوقف و نابود کند
تنها یک روز پس از این که استیو ویتکاف در گفتگو با فاکس‌نیوز گفت که «ایران به غنی‌سازی بیش از ۳.۶۷ درصدی نیاز ندارد» و بسیاری آن را به نوعی موافقت ترامپ با حفظ برنامه غنی‌سازی ایران به مقدار توافق برجام دانستند، آقای ویتکاف در شبکه اجتماعی اکس نوشت که تهران باید برنامه غنی‌سازی خود را کنار بگذارد.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه و سرپرست هیات آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۱۵ آوریل در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «توافق با ایران تنها زمانی نهایی خواهد شد که توافق ترامپ باشد.»
آقای ویتکاف افزود: «هرگونه توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و شکوفایی در خاورمیانه ایجاد کند. این بدان معنا است که ایران باید برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی هسته‌ای خود را متوقف و نابود کند.»
استیو ویتکاف همچنین نوشت: «برای جهان ضروری است که توافقی سختگیرانه و عادلانه ایجاد کنیم که پایدار بماند، و این همان چیزی است که رئیس‌جمهور ترامپ از من خواسته است انجام دهم.»
اظهارت روز سه‌شنبه آقای ویتکاف در تضاد با موضع شامگاه دوشنبه او به نظر می‌رسد. فرستاده ویژه ترامپ روز دوشنبه در گفتگو با فاکس‌نیوز گفت: «آن‌ها به غنی‌سازی بیش از ۳.۶۷ درصدی نیاز ندارند، اما اکنون در برخی موارد تا ۶۰ درصد و در برخی دیگر تا ۲۰ درصد غنی‌سازی انجام داده‌اند و این نباید چنین باشد.»
او افزود: «این گفتگو‌ها بیشتر درباره راستی‌آزمایی برنامه غنی‌سازی اورانیوم و درنهایت راستی‌آزمایی ابعاد نظامی آن است که شامل موشک‌هایی که در زراد‌خانه‌هایشان دارند و هدف احتمالی آن‌ها برای دستیابی به بمب نیز می‌شود.»
این اظهارات اگرچه به طور گسترده به عنوان نشانه‌ای از آمادگی دولت دونالد ترامپ برای انعطاف‌پذیری در مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران تعبیر شد، اما با خواسته بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مبنی بر حذف کامل برنامه هسته‌ای و نابودی تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی ایران مغایرت داشت.
به گزارش وال‌استریت ژورنال، چنین تغییر موضع شدیدی در مواضع آقای ویتکاف باعث می‌شود که مشخص نباشد دولت آقای ترامپ تا چه حد بر آن‌چه «خط قرمز» خود در مذاکرات می‌خواند، پایبند است.
گرگوری برو، تحلیلگر ارشد امور ایران در موسسه مشاور ریسک سیاسی «گروه اوراسیا» گفت: «عقب‌نشینی آشکار آقای ویتکاف، پیشبرد دیپلماسی را برای دولت دونالد ترامپ دشوارتر می‌کند؛ زیرا اظهارات علنی مبنی بر اینکه موضع آمریکا غنی‌سازی صفر است، این دولت را به موضعی سختگیرانه گره می‌زند که عقب‌نشینی از آن دشوار خواهد بود.»
جمهوری اسلامی ایران همواره از مذاکره بر سر کنار گذاشتن غنی‌سازی اورانیوم امتناع کرده و آن را بخشی از برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود برای تولید برق و پژوهش‌های پزشکی دانسته است. کلید گشایش راه برای توافق برجام در سال ۲۰۱۵ نیز پذیرش غنی‌سازی ایران از سوی دولت باراک اوباما بود. این توافق ابتدا سقف غنی‌سازی را ۳.۶۷ درصد تعیین کرده بود، اما به جمهوری اسلامی ایران اجازه می‌داد که به سطوح بالاتری از غنی‌سازی نیز دست‌یابد. با این حال، بنابر اظهارات شامگاه دوشنبه آقای ویتکاف، به نظر می‌رسید که دولت دونالد ترامپ به دنبال تعیین سقف ۳.۶۷ درصدی به صورت دائمی است.
آقای ویتکاف در گفت‌وگوی شامگاه دوشنبه خود همچنین گفت که توافق آتی باید موشک‌هایی را نیز دربر بگیرد که ایران ممکن است برای حمل سلاح هسته‌ای از آن‌ها استفاده کند. او تاکید کرد که دونالد ترامپ او را مامور کرده است تا «موقعیت را از طریق دیپلماسی و گفتگو» حل کند.
این درحالی است که او روز سه‌شنبه ماموریت خود را دستیابی به « توافقی سختگیرانه و عادلانه که پایدار بماند» توصیف کرد.
استیو ویتکاف در اظهارات شامگاه دوشنبه خود دور نخست مذاکرات را «مثبت، سازنده و قانع‌کننده» ارزیابی کرد و گفت: « راستی‌آزمایی بخش کلیدی هر توافق احتمالی خواهد بود و امیدواریم که بتوانیم به مرحله تدوین سند برسیم. ما باید راستی‌آزمایی بسیار سختگیرانه‌ای داشته باشیم.»
برگزاری جلسه اتاق بحران کاخ سفید درباره روند مذاکرات
به گزارش اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه، دونالد ترامپ صبح سه‌شنبه جلسه‌ای در اتاق بحران کاخ سفید درباره مذاکرات در جریان با جمهوری اسلامی ایران برگزار کرده است.
بنابر این گزارش، این نشست سطح بالا با حضور تمام مقامات ارشد امنیت ملی و سیاست خارجی دولت آقای ترامپ با هدف بررسی موضع ایالات متحده در دور بعدی مذاکرات که قرار است روز شنبه انجام شود، برگزار شد.
دونالد ترامپ پیش از این نشست در تماس تلفنی با هیثم بن طارق آل سعید، سلطان عمان درباره نقش میانجی‌گری عمان میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران گفتگو کرد.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید گفت که آقای ترامپ در این تماس تلفنی بر «لزوم پایان دادن به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران از طریق مذاکره» تاکید کرده است.
به گزارش اکسیوس، جی‌دی ونس، معاون آقای ترامپ، مارکو روبیو، وزیر خارجه، پیت هگست، وزیر دفاع، مایک والتز، مشاور امنیت ملی، جان رتکلیف، رئیس سازمان سیا و استیو ویتکاف و سایر مقامات ارشد آمریکا در این جلسه حضور داشتند.
به گزارش این وبسایت خبری، این نشست در حالی برگزار شد که بحث‌های شدیدی درون دولت ترامپ درباره مسیر پیش‌رو در مذاکرات و حد و حدود مصالحه‌های احتمالی در جریان است.
بنابر این گزارش، جی‌دی ونس و استیو ویتکاف بر این باورند که دیپلماسی می‌تواند به توافق هسته‌ای منجر شود و ایالات متحده باید برای دستیابی به توافق، آمادگی مصالحه را در برخی موارد داشته باشد.
اما، مقامات ارشد دیگر از جمله مارکو روبیو و مایک والتز نگاهی بسیار شکاک به این امر دارند و از رویکرد «حداکثری» حمایت می‌کنند.
دونالد ترامپ نیز تاکنون پیام‌های متناقضی ارسال کرده است و می‌گوید که خواهان توافق است و باور دارد بحران هسته‌ای از طریق دیپلماسی قابل حل است، اما در عین حال تهدید به حمله نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران نیز کرده است.
کارولین لیویت از اظهار نظر درباره این جلسه خودداری کرد، با این حال گفت: «کارزار فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه دارد، اما رئیس‌جمهوری به‌صراحت اعلام کرده که خواهان گفتگو و مذاکره با تهران است. او در عین حال تاکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد.»
یورونیوز فارسی
