تحریرالشام و طالبان! / احمد زیدآبادی

معمولاً تصور می‌شود که گروه‌هایی مانند هیئت تحریرالشام زمام‌شان دست کشور خاصی است و به محض آنکه قدرت را در سرزمینی به دست بگیرند توسط آن کشور مهار و منضبط می‌شوند. به نظرم این تصور صحیح نیست. شاید برخی کشورها بر چنین گروه‌هایی نفوذ داشته باشند و آنها را کمک و یا حتی هدایت کنند، اما زمام آنها را به دست ندارند. از این رو، به محض آنکه این گروه‌ها بر نقطه‌ای مسلط شوند، سیاست مخصوص به خود را اعمال می‌کنند.

سالیان درازی، گروه طالبان افغانستان به عنوان آلت‌دست سازمان اطلاعات نظامی پاکستان معرفی می‌شد و بر همین اساس گمان می‌رفت که اگر بر افغانستان مسلط شود، دستورات پاکستان را به اجراء می‌گذارد. بدون تردید، سازمان اطلاعات پاکستان حامی طالبان افغانستان بود و از جانب آن حمایت و هدایت می‌شد، اما طالبان سرسپرده و آلت‌دست پاکستان نبود به طوری که در دور جدید حکومت‌شان، به محض تسلط بر کابل، فهم متصلب و سختگیرانۀ خود را از شریعت به اجرا گذاشتند و با پاکستان هم از در خصومت در آمدند. امروزه در بین همسایگان افغانستان، طالبان تشنج آمیزترین رابطه را با پاکستان دارد.

هیئت تحریرالشام هم ماهیتی مشابه طالبان دارد. آنها اگر به فرض بر سوریه یا بخشی از آن تسلط نهایی پیدا کنند، همان بساطی را در آنجا پهن می‌کنند که طالبان در افغانستان پهن کرده‌اند. بدین دلیل، بعید است هیچ کشوری خواهان سلطۀ آنها بر سوریه باشد.

تلگرام نویسنده
@ahmadzeidabad