حمله به گردشگران در کشمیر دهها کشته برجای گذاشت

پلیس روز چهارشنبه اعلام کرد که در پی تیراندازی شبه‌نظامیان مشکوک به گردشگران در منطقه جامو و کشمیر هند، ۲۶ مرد کشته و ۱۷ نفر زخمی شدند. این بدترین حمله در این کشور طی نزدیک به دو دهه اخیر است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، این حمله، که بدترین حمله به غیرنظامیان در هند از زمان تیراندازی‌های بمبئی در سال ۲۰۰۸ محسوب می‌شود، آرامش نسبی در کشمیر را که در سال‌های اخیر با کاهش شورش‌های ضد هندی شاهد رونق گردشگری بود، برهم زد.

این حمله روز سه‌شنبه در دره بایساران در منطقه پاهالگام، یکی از مناطق دیدنی هیمالیایی این قلمرو فدرال، رخ داد. به گفته پلیس، کشته‌شدگان شامل ۲۵ هندی و یک شهروند نپالی بودند.

این حمله به عنوان یک عقب‌گرد برای دستاوردهایی تلقی می‌شود که نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، و حزب ملی‌گرای هندوی او، بهاراتیا جاناتا، با لغو وضعیت نیمه‌خودمختار جامو و کشمیر و برقراری صلح و توسعه در این منطقه اکثریت مسلمان که مدت‌ها دچار ناآرامی بوده، به نمایش گذاشته بودند.

مودی سفر دو روزه خود به عربستان سعودی را کوتاه کرد و صبح چهارشنبه به دهلی‌نو بازگشت. وزارت دارایی اعلام کرد که نیرمالا سیتارامان، وزیر دارایی، نیز سفر خود به ایالات متحده و پرو را کوتاه کرده است تا “در این زمان دشوار و غم‌انگیز در کنار مردم باشد.”

مودی در فرودگاه با مشاور امنیت ملی، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات ارشد جلسه‌ای برگزار کرد و  به گفته یک مقام وزارت دفاع، یک جلسه ویژه کابینه امنیتی برای ساعت ۱۲:۳۰ به وقت گرینویچ برنامه‌ریزی شد.

گروه شبه‌نظامی ناشناخته‌ای به نام “مقاومت کشمیر” در پیامی در شبکه‌های اجتماعی، مسئولیت این حمله را  بر عهده گرفت. این گروه نارضایتی خود را از اسکان بیش از ۸۵,۰۰۰ “بیگانه” در منطقه ابراز کرد که به گفته آنها باعث “تغییر جمعیتی” شده است.

این گروه در بیانیه جدیدی در روز چهارشنبه ادعا کرد که “افراد هدف قرار گرفته شده گردشگران عادی نبودند، بلکه با آژانس‌های امنیتی هند مرتبط بودند.”

این گروه افزود: “این گروه توریستی معمولی نبود، بلکه یک آژانس مخفی بود که برای تحقیقات مأموریت داشت.” آنها تأکید کردند که این حمله باید “هشداری نه تنها برای دهلی، بلکه برای کسانی که از استراتژی‌های مشکوک دهلی حمایت می‌کنند” باشد.

این گروه هشدار داد که “مبارزان مقاومت قصد دارند حملات استراتژیک خود را تشدید کنند تا کسانی که در تضعیف مبارزه مقاومت نقش دارند، با عواقب مناسب مواجه شوند.”

دو منبع امنیتی به رویترز گفتند، صدها نیروی امنیتی بلافاصله پس از حمله به منطقه پاهالگام اعزام شدند و عملیات گسترده‌ای در جنگل‌های آنجا آغاز شد. حدود ۱۰۰ نفر که در گذشته مظنون به حمایت از شبه‌نظامیان بودند، به ایستگاه‌های پلیس فراخوانده شده و مورد بازجویی قرار گرفتند.

پلیس همچنین تصاویری از سه نفر از چهار مهاجم مشکوک را منتشر کرد.

به گفته یک منبع امنیتی، مهاجمان لباس‌های سنتی بلند و شلوار گشاد پوشیده بودند و یکی از آنها دوربین بدنی همراه داشت. در زمان حمله حدود ۱,۰۰۰ گردشگر و ۳۰۰ ارائه‌دهنده خدمات و کارگر محلی در محل حضور داشتند.

آنها در سه نقطه از دره بایساران، که به دلیل چمنزارهای سرسبز و مناظر بکر احاطه شده توسط جنگل‌های کاج متراکم در میان گردشگران محبوب است، تیراندازی کردند.

بازدیدکنندگان برای رسیدن به این مکان باید پیاده‌روی کنند یا اسب کرایه کنند، جایی که امکاناتی برای ورزش‌های ماجراجویانه مانند زیپ‌لاین و زوربینگ وجود دارد.

آژانس‌های امنیتی هند می‌گویند “مقاومت کشمیر” پوششی برای سازمان‌های شبه‌نظامی مستقر در پاکستان مانند لشکر طیبه و حزب‌المجاهدین است. پاکستان اعلام کرده که تنها حمایت اخلاقی و دیپلماتیک از شورش در کشمیر ارائه می‌دهد.

شفقت علی خان، سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان، در بیانیه‌ای گفت: “ما از کشته شدن گردشگران نگران هستیم. به نزدیکان درگذشتگان تسلیت می‌گوییم و برای مجروحان آرزوی بهبودی سریع داریم.”

توریست‌ها در انتطار خروج از منطقه کشمیر

تعطیلی کشمیر

روز چهارشنبه، بیش از ده سازمان محلی خواستار تعطیلی این قلمرو فدرال در اعتراض به حمله به گردشگران شدند که افزایش تعداد آنها به اقتصاد محلی کمک کرده بود.

بسیاری از مدارس نیز در اعتراض به این حمله کلاس‌های خود را برای یک روز تعطیل کردند.

تعطیلی کامل بود و راهپیمایی‌های اعتراضی در بخش‌هایی از دره کشمیر برگزار شد. مردم شعارهایی مانند “کشتن بی‌گناهان را متوقف کنید”، “گردشگران زندگی ما هستند” و “این حمله به ماست” سر دادند.

محبوبه مفتی، رئیس سابق جامو و کشمیر، در بیانیه‌ای گفت: “می‌خواهم به مردم کشور بگویم که ما شرمنده‌ایم، کشمیر شرمنده است. ما در این زمان بحران در کنار شما هستیم.”

مقامات گفتند که شرکت‌های هواپیمایی پروازهای اضافی از سرینگر، پایتخت تابستانی این قلمرو، ترتیب داده‌اند، زیرا بازدیدکنندگان در حال ترک سریع منطقه بودند.

عمر عبدالله، رئیس فعلی این قلمرو، در شبکه اجتماعی X نوشت: “دیدن خروج مهمانانمان دلخراش است.” او افزود که بزرگراه اصلی که سرینگر را به سایر نقاط کشور متصل می‌کند و به دلیل باران شدید آسیب دیده بود، برای تردد یک‌طرفه به سمت خارج از سرینگر باز شده تا به گردشگرانی که از طریق جاده خارج می‌شوند کمک کند.

تصاویر تلویزیونی نشان داد که گردشگران چمدان‌های خود را به تاکسی‌ها می‌برند و از هتلی در سرینگر خارج می‌شوند.

سمیر باردواج، گردشگری از دهلی‌نو، به آژانس خبری ANI گفت: “چگونه می‌توانیم در چنین شرایطی سفر خود را ادامه دهیم؟ باید ایمنی خود را در اولویت قرار دهیم.”

دفتر راموهان نایدو کینجاراپو، وزیر هوانوردی، اعلام کرد که چهار پرواز ویژه از سرینگر - دو پرواز به دهلی و دو پرواز به بمبئی - ترتیب داده شده و پروازهای اضافی در حالت آماده‌باش هستند.

سازمان تنظیم مقررات هوانوردی اعلام کرد که تقاضای غیرمنتظره‌ای از سوی گردشگرانی که می‌خواهند از کشمیر بازگردند وجود دارد و از شرکت‌های هواپیمایی خواست که هزینه‌های لغو و تغییر برنامه را لغو کنند.

در حالی که برخی از اپراتورهای گردشگری محلی گفتند که برای فصل اوج تابستان پیش رو شاهد لغو رزروها هستند، واحد محلی فدراسیون آژانس‌های مسافرتی هند این حمله را محکوم کرد.

شمیم شاه، رئیس واحد محلی، در بیانیه‌ای گفت: “ما به تشویق سفر به دره ادامه خواهیم داد و در برابر کسانی که به دنبال گسترش ترس و ناآرامی هستند، با قدرت خواهیم ایستاد.”

خشونت شبه‌نظامیان از سال ۱۹۸۹، زمانی که شورش ضد هندی آغاز شد، کشمیر را که به طور کامل ادعای مالکیت آن توسط هند با اکثریت هندو و پاکستان اسلامی مطرح است اما به طور مشترک اداره می‌شود، تحت تأثیر قرار داده است. ده‌ها هزار نفر کشته شده‌اند، اگرچه خشونت در سال‌های اخیر کاهش یافته است.

هند در سال ۲۰۱۹ وضعیت ویژه کشمیر را لغو کرد و این ایالت را به دو قلمرو فدرال - جامو و کشمیر، و لداخ - تقسیم کرد. این اقدام به مقامات محلی اجازه داد تا حق اقامت به خارجی‌ها اعطا کنند، که به آنها امکان یافتن شغل و خرید زمین در این قلمرو را می‌داد.

این امر منجر به وخامت روابط با پاکستان، که ادعای مالکیت این منطقه را نیز دارد، شد. این اختلاف باعث خصومت تلخ و درگیری نظامی بین این دو همسایه دارای سلاح هسته‌ای شده است.

حملات علیه گردشگران در کشمیر نادر بوده است. آخرین حادثه مرگبار در ژوئن ۲۰۲۴ رخ داد، زمانی که در حمله شبه‌نظامیان اتوبوسی که زائران هندو را حمل می‌کرد به دره‌ای عمیق سقوط کرد و دست‌کم ۹ نفر کشته و ۳۳ نفر زخمی شدند.