تعرفه‌های ترامپ؛ رشد اقتصادی کندتر و تورم بالاتر

انتظار می‌رود جنگ تجاری رئیس‌جمهور ترامپ در سال جاری رشد اقتصادی در سراسر جهان را کاهش دهد، عمدتاً به این دلیل که استفاده تهاجمی او از تعرفه‌ها احتمالاً تأثیر سنگینی بر ایالات متحده، بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، خواهد داشت.

این پیش‌بینی‌های اقتصادی روز سه‌شنبه و پس از تصمیم آقای ترامپ برای افزایش تعرفه‌ها به سطحی که از زمان رکود بزرگ دیده نشده بود، توسط صندوق بین‌المللی پول منتشر شد.

رئیس‌جمهور تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر تقریباً تمام کالاهای وارداتی اعمال کرده است، همراه با تعرفه‌های تنبیهی حداقل ۱۴۵ درصدی بر کالاهای چینی که وارد ایالات متحده می‌شوند. آقای ترامپ همچنین تعرفه‌های به اصطلاح «متقابل» را بر بزرگ‌ترین شرکای تجاری آمریکا، از جمله اتحادیه اروپا، ژاپن، کره جنوبی و تایوان، اعمال کرده است، هرچند تا ماه ژوئیه این تعرفه‌ها را به حالت تعلیق درآورده تا دولتش بتواند توافق‌های تجاری دوجانبه را نهایی کند.

رویکرد آقای ترامپ عدم اطمینان فلج‌کننده‌ای برای شرکت‌های آمریکایی که محصولات خود را صادر می‌کنند یا به مواد اولیه خارجی وابسته‌اند ایجاد کرده و تولید را کاهش داده است، آنهم درست زمانی که اقتصادهای جهان پس از سال‌ها تورم فلج‌کننده در حال تثبیت بودند. چین و کانادا در واکنش به تعرفه‌های آقای ترامپ، موانع تجاری خود را وضع کرده‌اند و اتحادیه اروپا اعلام کرده است که در صورت اعمال مالیات ۲۰ درصدی برنامه‌ریزی‌شده توسط ایالات متحده، آماده افزایش تعرفه‌هاست.

گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی پیش‌بینی می‌کند که تولید جهانی در سال جاری به ۲.۸ درصد کاهش یابد، در حالی که در سال ۲۰۲۴ این رقم ۳.۳ درصد بود. در ژانویه، صندوق پیش‌بینی کرده بود که رشد در سال ۲۰۲۵ ثابت خواهد ماند.

صندوق بین‌المللی پول همچنین انتظار دارد که تولید در سال آینده کندتر از پیش‌بینی‌های قبلی باشد.

بخش زیادی از کاهش پیش‌بینی‌شده برای سال جاری به تأثیر تعرفه‌ها بر اقتصاد ایالات متحده نسبت داده می‌شود، اقتصادی که پیش‌تر نیز برای از دست دادن شتاب خود در سال جاری آماده بود. صندوق بین‌المللی پول انتظار دارد رشد تولید ایالات متحده در سال ۲۰۲۵ به ۱.۸ درصد کاهش یابد، در حالی که سال گذشته ۲.۸ درصد بود. این رقم تقریباً یک درصد کمتر از رشد ۲.۷ درصدی است که صندوق در ژانویه برای ایالات متحده، زمانی که قوی‌ترین اقتصاد جهان بود، پیش‌بینی کرده بود.

پیر-اولیویه گورینشاس، اقتصاددان ارشد صندوق بین‌المللی پول، در نشستی با خبرنگاران این هفته گفت: «نظام اقتصادی جهانی که در ۸۰ سال گذشته عمل کرده، در حال بازتنظیم است. نرخ تعرفه مؤثر ایالات متحده اکنون از سطوحی که در اوایل قرن بیستم دیده شده بود، فراتر رفته است. فراتر از خود تعرفه‌ها، افزایش عدم اطمینان سیاستی — مرتبط با سیاست تجاری و به طور کلی‌تر — عامل اصلی چشم‌انداز اقتصادی است.»

پیش‌بینی‌های صندوق همچنین نشان می‌دهد که تعرفه‌ها می‌توانند تلاش‌ها برای مهار تورم را پیچیده کنند. این صندوق پیش‌بینی تورم خود برای ایالات متحده را از ۲ درصد به ۳ درصد برای سال جاری افزایش داده است.

آقای گورینشاس روز سه‌شنبه گفت که افزایش فشارهای قیمتی ناشی از تعرفه‌ها در ایالات متحده احتمالاً موقتی خواهد بود، اما کاهش بهره‌وری و تولید، دائمی خواهد بود. اگرچه صندوق بین‌المللی پول رکود اقتصادی در ایالات متحده را پیش‌بینی نمی‌کند، خطر چنین رکودی از ۲۵ درصد در اکتبر گذشته به ۴۰ درصد افزایش یافته است.

پیش‌بینی‌های رشد در چین و اروپا نیز کاهش یافته است، اما صندوق پیشنهاد کرده که حمایت مالی دولت‌های این کشورها می‌تواند ضربه ناشی از تعرفه‌ها را کاهش دهد.

صندوق بین‌المللی پول خاطرنشان کرد که پیش‌بینی‌هایش به متغیرهای بسیاری وابسته است که پیش‌بینی آن‌ها دشوار است. دولت ترامپ برخی از تعرفه‌های اعمال‌شده را به تعویق انداخته و در حال مذاکره برای توافق‌های تجاری با ده‌ها کشور است تا تعرفه‌های به اصطلاح متقابل را که در ۲ آوریل وضع کرده بود، کاهش دهد.

با این حال، دو اقتصاد بزرگ جهان — ایالات متحده و چین — به نظر در یک بن‌بست اقتصادی طولانی‌مدت گرفتار شده‌اند که می‌تواند تا زمان رسیدن به توافق بر اقتصاد جهانی فشار بیاورد.

آقای ترامپ اعلام کرده که آماده است در صورت نوسان بیش از حد بازارها، مانند آنچه اوایل این ماه رخ داد، تعرفه‌های خود را تعدیل کند. با این حال، هیچ نشانه‌ای از قصد او برای تغییر مسیر دیده نشده است.

آقای ترامپ در آخر هفته در شبکه اجتماعی خود، Truth Social، نوشت: «ما باید ثروت کشور بزرگمان را بازسازی کنیم و متقابل واقعی ایجاد کنیم. اما برای کسانی که راه آسان‌تر را می‌خواهند: به آمریکا بیایید و در آمریکا بسازید!»

در روزهای اخیر، آقای ترامپ انتقادهای عمومی خود را از جروم اچ. پاول، رئیس فدرال رزرو، که متهم به «سیاسی‌کاری» و کند عمل کردن در کاهش نرخ بهره شده، افزایش داده است.

هنگامی که از گورینشاس درباره احتمال تلاش آقای ترامپ برای برکناری آقای پاول پیش از پایان دوره‌اش به عنوان رئیس در سال آینده سؤال شد، او استدلال کرد که مهم است بازارها باور داشته باشند که بانک‌های مرکزی آنچه برای کنترل تورم لازم است انجام خواهند داد.

او گفت: «بنابراین بانک‌های مرکزی باید معتبر باقی بمانند و بخشی از این اعتبار بر اساس استقلال بانک مرکزی آن‌ها ساخته شده است. از این منظر، حفظ این استقلال بسیار مهم است.»

صندوق بین‌المللی پول سال‌هاست که هشدار می‌دهد تکه‌تکه شدن اقتصاد جهانی و افزایش تنش‌های تجاری می‌تواند تهدیدی برای بهره‌وری و رشد جهانی باشد. آقای گورینشاس در گزارش نوشت که چشم‌انداز افزایش تعرفه‌ها به سطوح حتی بالاتر، خطرات عمده‌ای برای چشم‌انداز رشد جهان و به‌ویژه کشورهای فقیرتر ایجاد می‌کند.

او گفت: «اقتصاد جهانی در چهار سال گذشته در برابر شوک‌های شدید انعطاف‌پذیری شگفت‌انگیزی نشان داد و همچنان زخم‌های قابل‌توجهی را تحمل می‌کند. اکنون بار دیگر به شدت آزمایش می‌شود، به‌ویژه در اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه با ذخایر محدودتر.»

آلن راپپورت / نیویورک تایمز / ۲۲ آوریل ۲۰۲۵