هادی مطر به جرم اقدام به قتل مجرم شناخته شد

هیات منصفه‌ای در غرب نیویورک روز جمعه، ۲۱ فوریه / سوم اسفند، «هادی مطر» را به جرم تلاش برای قتل در پرونده‌ی حمله با چاقو به نویسنده سلمان رشدی، که یک چشم او را نابینا کرد، مجرم شناخت.

محکومیت هادی مطر ۲۷ ساله، پس از ارائه‌ی شهادت‌های هولناک از سوی سلمان رشدی، ۷۷ ساله، صورت گرفت.

رشدی در دادگاه گفت که چشمان تاریک و خشمگین مهاجمش را به یاد دارد. او به هیات منصفه گفت که در ابتدا احساس می‌کرد مورد ضربات مشت قرار گرفته، اما سپس متوجه شد که “مقدار زیادی خون از بدنش سرازیر شده” و لباس‌هایش را پوشانده است.

سلمان رشدی قرار بود در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۲ در موسسه چاتاکوا، که یک مرکز فرهنگی است، درباره‌ی این موضوع سخنرانی  کند که چگونه ایالات متحده پناهگاهی امن برای هنرمندان در تبعید بوده است.

کمی پیش از آغاز سخنرانی رشدی، مردی با لباس تیره و ماسک به صورت، به صحنه حمله کرد و چندین بار او را با چاقو زد.

هادی مطر همچنین به جرم حمله و مجروح کردن رالف هنری ریس، مجری این نشست و یکی از بنیان‌گذاران پروژه‌ای که به نویسندگان پناه می‌دهد، گناهکار شناخته شد. هیات منصفه روز جمعه در کمتر از دو ساعت تصمیم خود را اعلام کرد.

قرار است حکم مطر در تاریخ ۲۳ آوریل اعلام شود و او ممکن است تا ۳۲ سال زندان محکوم شود. علاوه بر این، او با اتهامات مرتبط با تروریسم نیز مواجه است.

ناتانیل بارون دوم، وکیل اصلی مطر، در یک کنفرانس خبری پس از صدور رأی هیئت منصفه اعلام کرد که تیم دفاعی از این نتیجه ناامید شده اما اکنون تمرکز خود را بر آماده‌سازی برای جلسه‌ی صدور حکم گذاشته است.

حمله به سلمان رشدی در مقابل بیش از ۱۰۰۰ نفر رخ داد. پس از آن، سلمان رشدی با هلیکوپتر به بیمارستانی در پنسیلوانیا منتقل شد. او ۱۷ روز را در آنجا سپری کرد و سپس به مرکز توانبخشی راسک دانشگاه نیویورک در نیویورک‌سیتی منتقل شد و تقریباً یک ماه نیز در آنجا بستری بود.

آقای رشدی در جریان شهادت خود به نواحی از بدنش که آسیب دیده بودند اشاره کرد: گونه، سینه، گلو، دست و کمر. او عینک خاصی را که از زمان حمله در مجامع عمومی استفاده می‌کند - که یک لنز شفاف و یک لنز سیاه دارد - بلند کرد تا چشم آسیب‌دیده‌اش را نشان دهد.

رشدی گفت: “من دیگر آن انرژی سابق را ندارم. از نظر جسمی هم به اندازه‌ی قبل قوی نیستم.”

کتاب خاطرات سلمان رشدی درباره‌ی این حمله و پیامدهای آن، با عنوان “چاقو: تأملاتی پس از یک تلاش برای قتل”، سال گذشته یکی از نامزدهای نهایی جایزه‌ی ملی کتاب آمریکا در بخش غیرداستانی بود.

محاکمه‌ی مطر در تاریخ ۱۰ فوریه در دادگاه شهرستان چاتاکوا در مِی‌ویل، نیویورک، که روستایی در جنوب بوفالو است، آغاز شد. تیم دفاعی هیچ شاهدی را احضار نکرد و خود مطر نیز از شهادت دادن خودداری کرد. در طول محاکمه، او هنگام ورود و خروج از دادگاه شعار “آزادی برای فلسطین” سر می‌داد.

در جمع‌بندی دفاعیه، اندرو براوتیگام، وکیل مدافع، به هیات منصفه گفت: “هادی مطر نه تنها قصدی برای کشتن سلمان رشدی نداشت، بلکه هرگز چنین نیتی نیز در سر نداشت.” او افزود که هیچ‌کس نمی‌داند “هدف آگاهانه‌ی مطر چه بوده، انگیزه‌ی او چه بوده و چه چیزی او را برانگیخته است.”

هادی مطر در زمان حمله در نیوجرسی زندگی می‌کرد و در فروشگاه پوشاک مارشالز کار می‌کرد. او در کودکی همراه با خانواده‌اش از لبنان به ایالات متحده مهاجرت کرده بود. در سال‌های منتهی به این حمله، او به طور فزاینده‌ای منزوی شد و تمرکز زیادی بر اسلام پیدا کرد.

سلمان رشدی از سال ۱۹۸۹ تحت حکم قتل صادرشده از سوی ایران زندگی کرده است. این حکم پس از انتشار رمان “آیات شیطانی” که بخش‌هایی از زندگی پیامبر اسلام را به صورت داستانی روایت می‌کند، از سوی روح‌الله خمینی صادر شد.

ایران هرگونه دخالت در حمله به سلمان رشدی را رد کرده است.

در بیشتر طول محاکمه، مطر سرش را پایین انداخته بود و روی یک دفترچه‌ی زرد رنگ چیزی یادداشت می‌کرد. همسر سلمان رشدی، شاعر و رمان‌نویس ریچل الیزا گریفیتس، هنگام شهادت همسرش در ردیف دوم دادگاه نشسته بود.

گرگوری بیرد، پزشک جراح، در دادگاه شهادت داد که جراحات وارد شده به گردن رشدی بسیار نزدیک به رگ‌های خونی اصلی بوده و او در معرض خطر خونریزی شدید و مرگ قرار داشته است. همچنین، زخم‌هایی در کبد، روده‌ی کوچک و روده‌ی بزرگ او ایجاد شده بود.

جیسون اشمیت، دادستان، در سخنان پایانی خود از هیات منصفه پرسید: “آیا منطقی نیست که وقتی کسی را حدود ۱۵ بار به صورت و گردن چاقو می‌زنید، احتمال مرگ او وجود داشته باشد؟”

او افزود: “ما نمی‌توانیم ذهن هادی مطر را بخوانیم، اما می‌توانیم اعمال او را ببینیم.”

اشمیت همچنین تاکید کرد که مطر “به طرز خطرناکی” به قتل رشدی نزدیک شده بود.

در یک کنفرانس خبری پس از صدور رأی، اشمیت اظهار داشت که موسسه چاتاکوا جان رشدی را نجات داده است. او گفت: “کل جامعه مستحق اجرای عدالت بود، و خوشحالم که توانستیم به این هدف دست یابیم.”

او همچنین ابراز امیدواری کرد که بتواند مطر را حداقل به ۲۵ سال زندان محکوم کند.

پِن آمریکا، گروهی که از آزادی بیان حمایت می‌کند، در بیانیه‌ای اعلام کرد که “خشونت هرگز پاسخ ایده‌ها نیست.”

این بیانیه ادامه می‌دهد: “این پرونده یادآور تهدیدهای مستمری است که نویسندگانی که قدرت و ارتدوکسی را به چالش می‌کشند، با آن مواجه‌اند.”

نیویورک تایمز 
۲۱ فوریه ۲۰۲۵