بمبی که حسن نصرالله را کشت چه بود؟

انفجارهای مهیبی که روز جمعه به زندگی مرد شماره ‍۱ حزب‌الله لبنان در اعماق زمین پایان دادند، حاصل کار بمب‌هایی بودند که امروزه کمتر مهماتی در جهان به گرد پای قدرت ویرانگر آن‌ها می‌رسد.

هرچند در ابتدا کارشناسان درباره نوع دقیق سلاح به کار رفته در عملیات اسرائیل علیه کادر فرماندهی حزب‌الله تردید داشتند، حالا اما یک سناتور آمریکایی می‌گوید بمبی که اسرائیل هفته گذشته برای کشتن سید حسن نصرالله در بیروت استفاده کرده یک سلاح هدایت شونده ساخت آمریکا بوده است.

مارک کلی، رئیس کمیته هوایی نیروهای مسلح سنای ایالات متحده، روز یکشنبه برای اولین بار در مصاحبه با شبکه ان‌بی‌سی گفت که اسرائیل از یک بمب ۲ هزار پوندی (۹۰۰ کیلوگرمی) سری «مارک ۸۴» استفاده کرده است.

وی گفت: «ما شاهد استفاده بیشتر از مهمات تهاجم مستقیم مشترک (JDAM) هستیم و به ارائه آن سلاح‌ها به اسرائیل ادامه می‌دهیم. آن بمب ۲ هزار پوندی که استفاده شد تا نصرالله را نابود کند، بمب سری مارک ۸۴ بود.»

ارتش اسرائیل روز شنبه اعلام کرد که حسن نصرالله را در حمله به مقر فرماندهی مرکزی این گروه در ضاحیه در حومه جنوبی بیروت از بین برده است. یک روز بعد حزب‌الله لبنان با صدور بیانیه‌ای این خبر را تایید کرد.

ارتش اسرائیل از اظهار نظر در مورد سلاح‌های مورد استفاده در این حمله خودداری کرده است.

اما بمب‌های مارک ۸۴ چه هستند و چرا احتمالا برای هدف قرار دادن حسن نصرالله مورد استفاده قرار گرفتند؟

این سلاح ساخت صنایع نظامی ایالات متحده که مارک ۸۴ یا «BLU-117» نام دارد، از دهه ۵۰ میلادی و جنگ در ویتنام وارد خدمت ارتش این کشور شد.

این بمب نفوذگر اکنون پس از نزدیک به ۷۰ سال از تولید اولیه‌اش، سومین بمب بزرگ موجود در ایالات متحده به لحاظ وزن به شمار می‌شود.

مارک ۸۴ یک بدنه فولادی ساده دارد که داخلش با ۴۲۹ کیلوگرم ماده منفجره قوی «تریتونال» پر شده است. این ماده نقره‌ای رنگ، ترکیبی از ۸۰٪ تی ان تی و ۲۰٪ پودر آلومینیوم است و خاصیت انفجاری قدرتمندی دارد.

بمب مارک ۸۴ می‌تواند بسته به ارتفاعی که از آن پرتاب می‌شود، گودالی به قطر پانزده متر و گودی یازده متر ایجاد کند. در واقع این بمب وقتی به زمین برخورد می‌کند، به دلیل سرعت بالا خاک را مانند مایع از هم می‌شکافد و به پیش می‌رود.

زمانی که انرژی جنبشی بمب شروع به کاهش کرده و از حد معینی عبور می‌کند، فیوز آن فعال شده و بمب را در اعماق زمین منفجر می‌کند.

مارک ۸۴ می‌تواند تا ۳۸ سانتی‌متر به درون فلز و ۳.۴ متر به درون بتن نفوذ کند. ترکش‌های آن نیز تا فاصله ۳۷۰ متری مرگبار هستند.

خلبانان بمب‌افکن‌های نایت‌هاوک آمریکا در جنگ خلیج فارس به دلیل نیروی ویرانگر و شعاع تخریب زیاد این بمب نام آن را «چکش» گذاشته بودند.

ارتش ایالات متحده برای به‌روز رسانی این بمب، آن را به دستگاه‌های جهت‌یابی با قابلیت هدایت لیزری دقیق مجهز کرده و این بمب‌ها تبدیل به «مهمات تهاجم مستقیم مشترک» شده‌اند. به عبارت دیگر، بمب‌های غیر هدایت‌شونده قبلی با استفاده از نصب باله‌ها و سیستم هدایت جی‌پی‌اس به یک سلاح هدایت شونده تبدیل می‌شوند.

ایالات متحده متحد دیرینه اسرائیل و بزرگترین تامین کننده چنین تسلیحاتی است. این کشور از این مهمات علاوه بر جنگ ویتنام، در عملیات طوفان صحرا در خلیج فارس، جنگ افغانستان و همینطور بمباران یوگسلاوی در سال ۱۹۹۹ استفاده کرده است.

در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، ایالات متحده بیش از ۱۴ هزار بمب مارک ۸۴ را به اسرائیل منتقل کرد که در طول جنگ اسرائیل و حماس از آن‌ها به طور گسترده در نوار غزه استفاده شده است.

نام این بمب‌ها در جنگ غزه همچنین پس از آن خبرساز شد که ایالات متحده در پر نگرانی از ورود زمینی اسرائیل به رفح در نوار غزه، تحویل ۱۸۰۰ بمب مارک ۸۴ را به حالت تعلیق درآورد.

اسرائیل برای بیرون راندن ستیزه‌جویان حماس، که در شبکه پیچیده‌ای از تونل‌های زیرزمینی در غزه مستقر شده‌اند، بر این بمب‌های ویرانگر که توسط ایالات متحده عرضه می‌شود تکیه دارد.

جسد سالم حسن نصرالله؟

خبرگزاری رویترز روز گذشته به نقل از دو منبع امنیتی و پزشکی لبنان گزارش داد که جسد حسن نصرالله از زیر آوار «سالم» بیرون کشیده شده است.

بر اساس این گزارش، جسد نصرالله آسیبی ندیده و ظاهرا او به دلیل موج انفجار جان خود را از دست داده است. اما بر فرض صحت این گزارش، چگونه بدن انسان می‌تواند از چنین انفجارهای مهیبی سالم بماند؟

در این باره باید گفت هرچند ترکش‌های انفجاری مارک ۸۴ بسیار مهلک هستند، با این حال یک قدرت اصلی این بمب در ایجاد موج انفجار قوی است.

اگر فردی در شعاع این موج انفجار قرار بگیرد، می‌تواند در دم کشته شود. در این حالت ظاهر فرد سالم است، اما از درون تمامی اعضای داخلی بدن متلاشی شده‌اند.

موج مرگبار حاصل از بمب‌ها همچنین از آن‌جا تقویت می‌شوند که محل انفجارشان در زیر زمین و فضای بسته قرار دارد.

یک انفجار کوچک در تونل زیرزمینی به دلیل فضای بسته قدرت مهیب‌تری پیدا می‌کند و موج انفجار در راه خروج از آن‌جا می‌تواند در جهات مختلف بچرخد و هر موجود زنده‌ای را که بر سر راهش قرار دارد از بین ببرد.

یورونیوز فارسی