خامنه‌ای از نصرالله خواسته بود از لبنان خارج شود

خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از «سه منبع ایرانی» نوشته است که رهبر جمهوری اسلامی چند روز قبل از کشته شدن حسن نصرالله در حمله هوایی اسرائیل، به دبیرکل حزب‌الله لبنان هشدار داده بود که از لبنان خارج شود و به ایران برود.

رویترز در این گزارش که روز چهارشنبه ۱۱ مهر منتشر شد، در ادامه می‌گوید علی خامنه‌ای اکنون به شدت نگران نفوذ اسرائیل در سطوح بالای حکومت ایران است.

یک مقام ارشد ایرانی به این خبرگزاری گفت بلافاصله پس از انفجار پیجرهای حزب‌الله در روز ۲۷ شهریور، علی خامنه‌ای به وسیله فرستاده‌ای که به لبنان اعزام شد به رهبر حزب‌الله گفت که به ایران برود، چون اطلاعات امنیتی نشان می‌دهد که اسرائیل در صفوف حزب‌الله عواملی دارد و در حال برنامه‌ریزی برای کشتن اوست.

مقام ایرانی افزود که فرستاده ویژه علی خامنه‌ای، عباس نیلفروشان، معاون عملیات سپاه پاسداران و فرمانده نیروی قدس در حوزه لبنان، بود که در حمله اسرائیل به پناهگاه حسن نصرالله همراه او بود و کشته شد.

وزارت خارجه ایران و دفتر نخست‌وزیری اسرائیل که بر فعالیت موساد نظارت دارد به درخواست خبرگزاری رویترز برای اظهار نظر در این زمینه پاسخ ندادند.

یک مقام ارشد ایرانی دیگر گفت علی خامنه‌ای که از روز هفتم مهرماه به یک نقطه امن منتقل شده است، شخصاً دستور حمله موشکی شامگاه سه‌شنبه شب ۱۰ مهر به اسرائیل را صادر کرده است.

سپاه پاسداران در بیانیه‌ای گفت حمله موشکی سه‌شنبه شب به اسرائیل به تلافی کشتن اسماعیل هنیه، حسن نصرالله و عباس نیلفروشان و حملات اسرائیل به غزه و لبنان انجام شده است.

ستاد مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز در بیانیه خود گفت هرگونه واکنش اسرائیل با «ویرانی عظیم» روبرو خواهد شد.

این در حالی است که اسرائیل از شامگاه دوشنبه عملیاتی که آن را «یک حمله محدود و هدفمند علیه حزب‌الله» توصیف می‌کند در جنوب لبنان آغاز کرد.

حسن نصرالله پس از دو هفته حملات هوایی هدفمند اسرائیل به نقاط مختلف لبنان از جمله حومه جنوبی بیروت کشته شد.

اسرائیل می‌گوید در این حملات مواضع حزب‌الله، از جمله آشیانه‌های شلیک موشک این گروه را نابود کرده و نیمی از شورای رهبری و تمامی فرماندهان ارشد نظامی آن را کشته است.

خبرگزاری رویترز می‌گوید در خلال گفت‌وگو با ده منبع برای تهیه این گزارش، نگرانی‌های ایران در مورد امنیت علی خامنه‌ای و از بین رفتن اعتماد چه در صفوف حزب‌الله و چه در نهادهای سطح بالا حکومت ایران و همین‌طور بین ایران وحزب‌الله مشهود بود.

از سخنان این منابع چنین برمی آید که این وضعیت می‌تواند روی کارایی گروه‌های نیابتی ایران تأثیر منفی داشته باشد.

حزب‌الله لبنان که در سال ۱۳۶۱ با حمایت ایران تأسیس شد، به مرور به قدرتمندترین بخش از «محور مقاومت» بدل شده است که شبکه‌ای از گروه‌های مسلح نیابتی یا مورد حمایت جمهوری اسلامی است.

چهار منبع لبنانی به رویترز گفتند این هرج‌ومرج، انتخاب و معرفی رهبر جدید حزب‌الله را نیز دشوار کرده چون این نگرانی هست که ادامه نفوذ اطلاعاتی در گروه جان رهبر جدید را نیز به خطر اندازد.

ماگنون رانستورپ، کارشناس حزب‌الله در دانشگاه دفاعی سوئد، گفت: «ایران بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری خود در چند دهه اخیر را از دست داده است و ضربه‌ای که به این گروه وارد شده توانایی ایران برای حمله به مرزهای اسرائیل را به شدت کاهش می‌دهد».

او افزود: «حملات اخیر اسرائیل به حزب‌الله و به خصوص کشتن حسن نصرالله ایران را به شدت غافلگیر کرده است. این رویدادها نشان داد که در ایران نیز شبکه عوامل نفوذی مؤثری رخنه کرده است. اسرائیل علاوه بر حسن نصرالله، عباس نیلفروشان را کشت که یکی از مورد اعتمادترین مشاوران نظامی خامنه‌ای بود».

آقای رانستورپ گفت از بین رفتن قابلیت نظامی و مقامات ارشد و رهبری حزب‌الله لبنان ممکن است باعث شود که ایران تاکتیک حمله به سفارتخانه‌ها و اتباع اسرائیلی در کشورهای دیگر را در پیش بگیرد، همان روشی که قبل از قدرت گرفتن گروه‌های نیابتی از آن استفاده می‌کرد.

دستگیری‌ها در ایران

یک مقام ایرانی به خبرگزاری رویترز گفت کشته شدن حسن نصرالله باعث شده که ایران تحقیقات گسترده‌ای را در مورد عوامل نفوذی در تمامی نهادهای مهم، از جمله سپاه پاسداران و سطوح بالای نهادهای امنیتی، آغاز کند.

یک مقام دیگر ایرانی گفت یکی از کانون‌های اصلی این تحقیقات مقاماتی هستند که به خارج سفر می‌کنند یا اعضای خانواده و اقوام آن‌ها ساکن خارج هستند.

این مقام ایرانی افزود سوءظن به تعدادی از اعضای سپاه پاسداران که به لبنان سفر کرده‌اند افزایش یافته است. این حساسیت زمانی آغاز شد که یکی از این افراد در مورد محل اختفای حسن نصرالله و به‌طور مشخص مدت اقامت او در هر نقطه سئوال کرده بود.

مقام ایرانی بدون برملا کردن نام این فرد و اعضای خانواده او گفت پس از مشکوک شدن نهادهای امنیتی، این مظنون و چندین نفر دیگر بازداشت شدند و خانواده او به خارج رفته است.

مقام ایرانی دوم گفت ترور حسن نصرالله باعث بی‌اعتمادی بین ایران و حزب‌الله لبنان و دامن زدن به بی‌اعتمادی در صفوف حزب‌الله شده است. او افزود: «اعتمادی که همه چیز بر آن بنا شده بود از بین رفته است».

منبع سوم نیز که به حکومت ایران نزدیک است، گفت: «رهبر جمهوری اسلامی دیگر به هیچ‌کس اعتماد ندارد».

دو منبع حزب‌الله و یک مقام امنیتی لبنانی گفتند که در پی کشته شدن فؤاد شکر، فرمانده نظامی ارشد حزب‌الله لبنان، در حمله اسرائیل به یک نقطه مخفی در شهر بیروت در ماه ژوئیه امسال، زنگ خطر در مورد نفوذ موساد در حزب‌الله به صدا درآورد. چند ساعت پس از این حادثه اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، نیز در تهران ترور شد.

برخلاف ترور اسماعیل هنیه، اسرائیل به‌طور علنی مسئولیت کشتن فؤاد شکر را برعهده گرفت.

فؤاد شکر، فرد بسیار شناخته شده‌ای نبود ولی حسن نصرالله در مراسم ترحیمش او را فردی محوری در تاریخ فعالیت حزب‌الله توصیف کرد که معمار مهم‌ترین قابلیت‌های این گروه بوده است.

ارتش اسرائیل پس از ترور او گفت فؤاد شکر در ساخت و توسعه پیشرفته‌ترین جنگ‌افزارهای حزب‌الله نقش تعیین‌کننده‌ای داشت و در یک سال گذشته فرمانده عملیات این گروه علیه اسرائیل بوده است.

هراس ایران از نفوذ اسرائیل در سطوح بالای نهادهای حکومتی و امنیتی به سال‌ها قبل بازمی‌گردد.

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور پیشین ایران، سال ۲۰۲۱ در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان ترک» گفت رئیس واحد ویژه مبارزه با موساد در نهادهای امنیتی ایران خودش عامل اداره امنیت و اطلاعات خارجی اسرائیل (موساد) بود. او افزود که اسرائیل توانسته بود به اسناد بسیار مهمی مربوط به برنامه‌های هسته‌ای ایران دست یابد.

اشاره او به عملیات مأموران اسرائیلی در سال ۲۰۱۸ بود که در شبیخون به یک انبار پوششی در «تورقوزآباد» توانستند حجم زیادی از اسناد محرمانه برنامه‌های هسته‌ای ایران را سرقت کنند.

یوسی کوهن، رئیس پیشین موساد، نیز در اواخر دوره ماموریتش در سال ۲۰۲۱ جزئیات بیشتری را در این مورد برملا کرد و گفت ۲۰ مأمور غیراسرائیلی در این عملیات شرکت داشتند.

هشدار پس از انفجار پیجرها

یک مقام ایرانی به خبرگزاری رویترز گفت پس از انفجار هزاران پیجر و دستگاه بی‌سیم اعضای حزب‌الله لبنان در روزهای ۲۷ و ۲۸ شهریور، علی خامنه‌ای به حسن نصرالله هشدار داد که به ایران برود.

انفجار دستگاه‌های ارتباطی اعضای حزب‌الله به اسرائیل نسبت داده شده‌اند ولی این کشور تاکنون مسئولیت آن را نپذیرفته است.

به گفته مقام ایرانی، به رغم نگرانی‌های جدی ایران در مورد نفوذ احتمالی دشمن در صفوف حزب‌الله لبنان، حسن نصرالله به تدابیر امنیتی و حلقه نزدیکانش بسیار اعتماد داشت.

او افزود که علی خامنه‌ای هفته گذشته با ارسال پیامی توسط عباس نیلفروشان بار دیگر به حسن نصرالله هشدار داد و از او خواست به ایران که امن‌تر است نقل مکان کند. ولی از قرار معلوم حسن نصرالله اصرار داشت در لبنان بماند.

مقام ایرانی در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز خاطر نشان کرد که پس از انفجار پیجرها چند جلسه با حضور مقامات ارشد در تهران در مورد وضعیت حزب‌الله لبنان و امنیت حسن نصرالله برگزار شد. او نگفت که کدام یک از مقامات در این جلسات حضور داشتند.

سه منبع در لبنان نیز به این خبرگزاری گفتند که همزمان در لبنان نیز حزب‌الله تحقیقات گسترده‌ای را برای شناسایی عوامل نفوذی اسرائیل آغاز کرد و از صدها عضو این گروه بازجویی کرد.

یک منبع حزب‌الله گفت شیخ نبیل قاووق، یکی از مقامات ارشد این گروه، مسئول این تحقیقات بود. این منبع افزود که تحقیقات به سرعت در حال پیشرفت بود ولی او نیز یک روز پس از کشته شدن حسن نصرالله در یک حمله هوایی دیگر اسرائیل کشته شد.

در حملات هوایی اسرائیل اوایل هفته گذشته تعداد دیگری از مقامات ارشد حزب‌الله از جمله افرادی که مسئول این تحقیقات بودند کشته شده‌اند.

به گفته این منبع حزب‌الله، شیخ نبیل قاووق همه اعضای این گروه که در بخش لجستیک کار می‌کردند و افراد دیگری را که در روند بررسی و خرید پیجرها و بی‌سیم‌ها مشارکت داشتند برای بازجویی احضار کرده بود.

او افزود: «پس از ترور حسن نصرالله و کشته شدن تعداد زیادی از فرماندهان حزب‌الله باید تحقیقات عمیق‌تر و همه‌جانبه‌تری انجام شود.»

علی الامین، سردبیر وبسایت خبری «جنوبیه» که تمرکز آن روی شیعیان لبنان و حزب‌الله است گفت از گزارش‌ها چنین برمی آید که پس از انفجار پیجرها حزب‌الله صدها نفر را برای بازجویی بازداشت کرده است.

هفت منبع به خبرگزاری رویترز گفتند که حزب‌الله لبنان از کشته شدن حسن نصرالله در پناهگاه مقر فرماندهی این گروه به لرزه درآمده و هنوز قادر نیست درک کند که نفوذ اسرائیل در صفوف این گروه تا چه حد موفقیت‌آمیز بوده است.

مهند الحاج علی، کارشناس امور ایران و حزب‌الله لبنان در پژوهشکده کارنگی در بیروت، مجموعه حملات در دو هفته گذشته را «بزرگ‌ترین مورد از نفوذ اطلاعاتی - امنیتی اسرائیل» از زمان تأسیس حزب‌الله با کمک ایران در اوایل دهه شصت خورشیدی می‌داند.

رادیو فردا