۱۹ آبان شصت و ششمین سالروز اعدام دکتر حسین فاطمی جان‌باخته راه جمهوری خواهی است. آن نیک مرد تاریخ ‏معاصر ایران در این روز در برابر جوخه بیدادگاه حکومت پهلوی با سرافراشته ايستاد و تاوان ایستادگی بر سر آرمان ‏های جمهور مردم ایران در برقراری آزادی، دموکراسی، عدالت و رفاه اجتماعی همگانی و مبارزه عليه استبداد را پس ‏داد.‏

جمهوری خواهی عرفی (سکولار/لائیک دمکرات) برخوردار از پیشینه  ۱۷۱ ساله است و جایگاه آن با فعالیت نسل های ‏مختلف، امروز بیش از پيش در افق سیاسی آینده ایران روشن تر شده و زمينه های مساعدی برای به فرجام رسيدن ‏کار نیمه تمام مردم ایران در نهضت مشروطه، جنبش ملی شدن صنعت نفت و انقلاب ضد استبدادی بهمن ۵۷ و گذار ‏به دمکراسی در ایران فراهم آمده است.‏
‏ ‏
هنوز پژواک صدای نسل های مختلف ایرانی که فریاد می زدند «ما جمهوری می خواهیم»  از کریدورهای تاریخ معاصر ‏ایران شنیده می شود.‏

سلطنت و ولایت مذهبی به عنوان دو نهاد سنتی سیاست ایران که میراث اعصار سپری شده است، در طول قرن ‏گذشته در برابر شکل گیری و تحکیم جامع مناسبات سیاسی مدرن مقاومت کرده‌اند اما اکنون زمانه برای شکل گیری ‏نظام جمهوری متعهد به موازین دمکراسی و اعلامیه جهانی حقوق بشر با توجه به روندهای طی شده در ايران و ‏جهان، مساعد شده است. ‏

در شرايط کنونی عرصه سیاسی ایران بعد از خيزش دی ماه ۹۶  وارد فصل جدیدی شده که مطالبه برای تغییرات ‏سیاسی گسترده و ساختاری و پایان دادن به انحصار سیاست توسط دو جناح اصول گرا و اصلاح طلب نظام و هموار ‏سازی مسیر برای گذار از جمهوری اسلامی ایران به نظامی دمکراتیک گسترده تر از همیشه شده است.‏

سالروز اعدام دکتر فاطمی که به درستی بعد از توطئه دربار پهلوی و قدرت های استعماری وقت جهان در سرنگونی ‏دولت مردمی و ملی دکتر محمد مصدق خواهان پایان دادن به سلطنت و استقرار نظام جمهوری دمکراتیک شد، فرصت ‏مناسبی برای تجدید عهد با همه تلاش هایی است که در تاریخ معاصر ایران برای شکل گیری نظام جمهوری سکولار و ‏دموکراتيک عرفی انجام شده اند.‏

سلطنت ولایی در پوشش  «جمهوری اسلامی» فقط در اسم از جمهوریت بهره گرفت ولی در عمل نوع شدیدتر و ‏بدخیم تری از نظام استبداد فردی را با تلفیق عناصری چون تمامیت خواهی، شیعه گرایی بنیادگرا، خلافت اسلامی و ‏دولت تحصيلدار (رانتير) و حامی پرور (کلاينتاليست) تاسیس کرد. ‏

درس گرفتن از نافرجامی  تلاش نسل های گذشته در پهنه های گوناگون ایران زمین نیاز امروز نیروهای مختلف ‏جمهوری خواه دمکرات است تا با هم افزایی نیروها و رعایت الزامات کثرت گرایی طرح و تدبیر مناسب خود، گذار از ‏جمهوری اسلامی به جمهوری سکولار/لائیک دمکرات را تقویت کنند. ‏

ما به تنوع گرایش های دمکراسی خواه در عرصه سیاسی ایران باور داریم اما ضمن احترام به قواعد رقابت سیاسی و ‏اعتقاد به بایستگی مشارکت سیاسی همه خانواده های سیاسی ایران و از همه مهمتر پذیرش داوری مردم ایران در ‏انتخاب های نهایی و فیصله بخش، حق خود می دانیم که  جمهوری سکولار/لائیک دمکرات را به عنوان بدیل نظری و ‏ساختاری نظام جمهوری اسلامی ایران معرفی کرده و برای آن تبلیغ کنیم. ‏

این شکل از نظام سیاسی که بی طرفی ایدئولوژیک، عقیدتی و مذهبی در دولت را پاس می دارد، پسامد آخرین ‏تحولات زمانه در ارائه الگوی مناسب حکمرانی است. ‏

دعوت به تجمیع نیروها و همبستگی اگر تکثر موجود در گرایش های سیاسی را نادیده بگیرد و بخواهد بر فراز آن به ‏شکل مبهم و شعاری وحدت صوری ایجاد کند نه تنها موفقیت آن محل تردید است بلکه این خطر را دارد که اشتباهات ‏مهلک تاریخی گذشته در تقویت یکه سالاری و اقتدارگرائی را تکرار کند.‏

جمهور مردم ایران که  در گرایش ها و فعالان گستره سیاسی و مدنی تجلی یافته است به آن درجه از بلوغ رسیده ‏که از الگوهای کهن و ناکارآمد قبلی فاصله گرفته و با درانداختن طرحی نوین رهبری جمعی و متکثر و در عین حال ‏یکپارچه و توانمند را برای خروج از بن بست کنونی و گشودن راه تغییرات بزرگ سیاسی شکل دهد.‏

جامعه متکثر ایران با تنوع گسترده سیاسی، مذهبی، اتنیکی، زبانی، فرهنگی و سبک زندگی از ظرفیت های بالقوه ‏بالایی برای سامان دهی به اوضاع آشفته کشور برخوردار بوده و با تکیه بر توانایی های داخلی و طرد مداخله های ‏خارجی قادر است در سایه برنامه ریزی و سازماندهی مناسب به انسداد سیاسی حاکم بر کشور توسط جمهوری ‏اسلامی پایان داده و موازنه قوا را به شکلی پایدار به نفع مردم و نیروهای خواهان تغییرات سیاسی مثبت دگرگون ‏سازد.‏

مخاطرات و چالش ها نباید مانع از آن شود که ضرورت تاکید بر تغییرات ساختاری و گذار از جمهوری اسلامی به آینده ‏نامعلوم احاله داده شود و فقط به گشایش های مقطعی ناپایدار در قالب رویکرد های اصلاح طلبانه بسنده شود. ‏بدیهی است که در عین توجه به تلاش‌های مقطعی و گشایش های سیاسی باید اهمیت راهبردی انتقال به وضعیت ‏بهتر را در نظر داشت.  ‏

ما از همه نیروها و گروه های جمهوری خواه دمکرات دعوت می‌کنیم تا با افزایش همگرایی ها زمینه را برای تشکیل و ‏تقویت ثقل  جمهوری خواهی سکولار/لائیک دمکرات فراهم سازند و به نوبه خود دست آن‌ها را می فشاریم. لازمه ‏این کار کنار گذاشتن اختلاف نظر  در سایر عرصه‌ها  و مسائل مربوط به دوران پساگذار است. در این مقطع بایسته ‏است که  حول کلان باورهای نظم جمهوری عرفی اشتراک گفتمانی و سیاسی ایجاد کرد.‏

در پایان ضمن پاسداشت یاد و نام زنده یاد دکتر فاطمی تاکید می کنیم که حقوق تضییع شده مدافعان راه جمهوری ‏خواهی از سوی نظام های سیاسی مسلط در تاریخ معاصر ایران را فراموش نمی کنیم و بر عهد خود در پیگیری ‏مطالبات تاریخی مردم ایران با نفی تمامی اشکال بالفعل و بالقوه خودکامگی استوار ایستاده ایم.‏

هیئت‎ ‎های سیاسی اجرائی‎:‎

اتحاد جمهوریخواهان ایران ‏
حزب چپ ایران ‏‎(‎فدائیان خلق‎) ‎
همبستگی جمهوری‎‎خواهان ایران

یکشنبه  ۱۸ آبان ۱۳۹۹ - ۸ نوامبر‎ ‎‏۲۰۲۰‏