رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه اعلام کرد بیش از چهار ماه است که ایران نتوانسته امکان دسترسی بازرسان این نهاد نظارت هسته‌ای سازمان ملل متحد را به دو سایت در ایران فراهم کند و به پرسش‌ها درباره مواد اعلام نشده هسته‌ای احتمالی در آن سایت‌ها پاسخ دهد.

نشست کشورهای عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این بار به دلیل شیوع کرونا به صورت مجازی برگزار می‌شود، روز دوشنبه (۱۵ ژوئن/۲۶ خرداد) با صحبت‌های رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس آغاز شد.

رافائل گروسی در بخشی از بیانیه‌ آغازین نشست امروز شورای حکام “نگرانی جدی” خود را از دو موضوع اعلام کرد؛ از اینکه ایران “به مدت بیش از چهار ماه است که دسترسی به دو محل را ایجاد نکرده و به مدت تقریبا یک سال است که در مذاکراتی اساسی برای پاسخگویی به پرسش‌های ما در ارتباط با مواد هسته‌ای اعلام‌نشده احتمالی و فعالیت‌های هسته‌ای، مشارکت نکرده است.”

پیش از این آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۶ خردادماه از این که ایران نتوانسته است امکان دسترسی بازرسان این نهاد نظارت هسته‌ای سازمان ملل متحد را به دو سایت در ایران فراهم کند و به پرسش‌ها درباره مواد اعلام نشده هسته‌ای احتمالی در آن سایت‌ها پاسخ دهد، ابراز نگرانی جدی کرده بود.

موضوع ممانعت ایران از بازرسی دو مرکز اتمی در گزارش ده روز پیش (۱۶ خرداد) آژانس هم مطرح شده بود. با این که این دو مرکز در فعالیت‌های فعلی هسته‌ای ایران نقشی ندارند اما آژانس در گزارش خود گفته بود که نیاز دارد از فعالیت‌های گذشته آن و صحت گزارش‌های ایران درباره این مراکز آگاه شود. در این گزارش جزییات تلاش مقام‌های آژانس برای دسترسی به این مراکز تشریح شده بود.

شورای حکام یکی از نهادهای اصلی سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری آژانس است که ۳۵ کشور عضو در آن نماینده دارند. نشست چهار روزه شورای حکام به دلیل شیوع کرونا به صورت مجازی برگزار می‌شود.

آقای گروسی به شورای حکام گفت در همکاری‌های جاری ایران با آژانس تغییری حاصل نشده و از زمانی که ایران اعلام کرد که محدودیت‌های فنی برجام را کنار می‌گذارد، همکاری‌های ایران با آژانس “مانند قبل” ادامه دارد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش ۱۶ خرداد همچنین اعلام کرده بود ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹، حدود ۱۵۷۱ کیلوگرم است. در آمار قبلی در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸، مقدار اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۰۲۰ کیلوگرم اعلام شده بود.  این میزان تقریبا ۸ برابر حد مجاز تعیین‌شده در  برجام است.

در این گزارش گفته شده ایران غنی‌سازی اورانیوم با غنای چهار و نیم درصد دنبال می‌کند که نقض برجام محسوب می‌شود. طبق توافق هسته‌ای، ایران مجاز به غنی‌سازی فراتر از ۳.۶۷ درصد نیست.

ایران از حدود یک سال پیش و در اعتراض به خروج آمریکا از برجام و “تعلل” طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان کاهش تعهدات خود در برجام را آغاز و در پنج مرحله آن را عملی کرد تا این که در نهایت اعلام کرد که هرگونه محدودیت فنی از جمله سقف ذخیره‌ کردن اورانیوم غنی‌شده و سطح غنی‌سازی اورانیوم را تعلیق کرده است.

کشورهای غربی بارها از این اقدامات ایران ابراز نارضایتی کرده‌اند اما ایران می‌گوید این کاهش تعهدات بر اساس بندهای پیش‌بینی شده در برجام صورت گرفته و اگر بقیه طرف‌های توافق به تعهدات خود پایبند باشند جمهوری اسلامی هم به تعهدات کامل خود در برجام بر می‌گردد.