صدای آمریکا: شورای حقوق بشر سازمان ملل برای ششمین سال پیاپی احمد شهید را برای بررسی وضعیت حقوق بشر ایران مامور کرد.

رای گیری شورای حقوق‌بشر در آخرین ساعت‌های چهارشنبه شب به وقت ژنو سوئیس برگزار شد و ۲۰ رای موافق در مقابل ۱۵ رای مخالف و ۱۱ رای ممتنع منجر به تمدید ماموریت احمد‌شهید برای یکسال دیگر شد.

این اولین جلسه برای تمدید ماموریت آقای شهید بعد از توافق هسته ای کشورهای پنج بعلاوه یک با تهران است. هیات ایران تلاش زیادی کرد تا بتواند مانع تمدید ماموریت آقای شهید شود اما در نهایت نتوانست.

در جلسه چهارشنبه شب، ونزوئلا، چین و روسیه از جمله کشورهایی بودند که خواستار پایان ماموریت احمد شهید شدند. نمایندگان این کشورها در سخنانی به دلایل مخالفت خود اشاره کردند و در نهایت خواستار رای منفی به تمدید ماموریت احمد شهید شدند.

با اینحال برخی کشورهای غربی همچون بریتانیا خواستار ادامه ماموریت احمد شهید شدند. آنها گفتند هنوز وضعیت حقوق بشر در ایران مناسب نیست.

رای چهارشنبه شب به احمد شهید به نسبت قبل شکننده تر بود. احمد شهید که وزیر خارجه سابق مالدیو است، از سال ۲۰۱۱ گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران شده است. هرچند در سالهای ابتدایی بخصوص بعد از وقایع بعد انتخابات ۸۸ او با اکثریت قاطع آرا انتخاب می شد اما در رای گیری چهارشنبه شب، تنها با ۵ را اختلاف ماموریت او تمدید شد.

در این بین حتی کشورهای میانه رو تر مثل مکزیک خواستار عدم تمدید ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور ایران شدند. نماینده مکزیک گفت ایران بعد از توافق با جامعه جهانی بر سر مساله هسته ای، توجه بیشتری به حقوق بشر دارد.

نماینده جمهوری اسلامی ایران هم پیش از رای گیری سخنرانی کرد و گفت که برگزاری دو انتخابات مجلس و خبرگان در ایران نشانه آزادی است.

وی یادآور شد دولت حسن روحانی توجه ویژه ای به موضوع حقوق بشر دارد.

حسن روحانی با اینکه وعده بهبود فضای سیاسی ایران را داده اما تاکنون نتوانسته کار چندانی برای پایان بازداشت خانگی میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد انجام دهد. در مقابل وزیر امور خارجه ایران در چند مصاحبه با رسانه های غربی، بعضا منکر وجود زندانی سیاسی یا روزنامه نگار در ایران شده است.

مامور راه دور

احمد شهید در حالی گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران شد که پیش از آن در دو مقطع بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ وزیر خارجه مالدیو بود. این سیاستمدار و دیپلمات، از فعالان امور حقوق بشر و دمکراسی اهل مالدیو است.

وی دکترای روابط بین‌الملل خود را از دانشگاه کوئینزلند استرالیا دریافت کرده است.

احمد شهید از سال ۲۰۱۱ به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران انتخاب شد اما از همان ابتدا با مانع بزرگی روبرو شد. جمهوری اسلامی ایران اجازه به او برای حضور در ایران را نداد.

ماموریت او در حالی آغاز شد که تنها دو سال از وقایع سال ۸۸ می گذشت و هنوز صدها فعال سیاسی و مدنی بعد از اعتراض ها به آن انتخابات زندانی بودند.

از همان ابتدا مقام های قضایی ایران علیه احمد شهید و گزارش او موضع گرفتند. حتی برخی مقام های قضایی ایران به او توهین کردند و گفتند او ابزار گروه های اپوزیسیون علیه جمهوری اسلامی شده است.

در سه سال اخیر و با تغییر دولت در ایران، کمی لحن مقام های ایران نسبت به احمد شهید و گزارش های او تغییر کرده است و حتی سال گذشته گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، فاش کرد که دیدار هایی با مقام های عالی قضایی و دولت ایران داشته است.

ایران هنوز اجازه حضور احمد شهید را در ایران نمی دهد. آقای شهید در حال حاضر از طریق مصاحبه یا ملاقات حضوری با قربانیان نقض حقوق بشر ایران در خارج از کشور گزارش خود را تنظیم می کند.

با اینکه مذاکراتی بین شهید و ایران برگزار شده اما در اولین جلسه شورای حقوق بشر، جمهوری اسلامی ایران تلاش زیادی کرد تا با عدم تمدید ماموریت احمد شهید، به ماموریت او پایان دهد.

وضع بد حقوق بشر ایران

تنها ده روز پیش، احمد شهید گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد ایران در حاشیه سی و یکمین اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو  گزارش جدید خود از وضعیت حقوق بشر در ایران را با خبرنگاران در میان گذاشت.

شهید هرچند گفت که نتایج انتخابات اخیر در ایران، رای اعتماد به سیاست های حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و ادامه تلاش های دولت ایران برای تعامل با جامعه بین المللی به دنبال توافق هسته ای بوده اما تاکید کرد که کم و بیش وضعیت حقوق بشر در ایران بد است.

گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران گفت از سال ۲۰۱۳ تغییر قابل توجهی در لحن و برخورد دولت ایران در مواجه با حقوق بشر را شاهد بودیم، ولی این منتهی به تغییر اساسی در این کشور نشده است.وی گفت تداوم اعدام متهمان نوجوانان، مشکلات اساسی وضعیت دادرسی قضایی در ایران، وضعیت جامعه بهاییان ایران و  همکاری ایران با مکانیزم های جهانی حقوق بشر مهم ترین مواردی هستند که ایران باید به شدت به آنها رسیدگی کند.

به گفته آقای شهید، در سال ۲۰۱۴-۲۰۱۵ شانزده نفر نوجوان در ایران اعدام شده اند که بیشترین میزان در ۵ سال گذشته است.

احمد شهید متمم های اضافه شده به قوانین جزا و آیین دادرسی کیفری در ایران را نشانگر تلاش ها برای حل برخی مشکلات موجود در قوانین ایران دانست.

او گفت با وجود این تلاش ها آمار اعدام نوجوانان نه تنها کاهش پیدا نکرده که طی دو سال گذشته افزایش داشته است.

گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران از دولت ایران خواست سریعا و بدون شرط مجازات به اعدام نوجوانان خاتمه دهد.

او گفت: “نیاز فوری به اصلاحات اساسی در نظام دادرسی قضایی این کشور” وجود دارد که می تواند به “بهبود قابل توجه وضعیت حقوق بشر” در ایران منجر شود..

احمد شهید گفت که “به طور مرتب و نگران کننده ای” گزارش هایی از زندان انفرادی طولانی مدت، شکنجه ، اعتراف زیر شکنجه و عدم دسترسی به وکیل دریافت می کند؛اقداماتی که قوانین جاری ایران را نقض می کند.

به گفته گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، “صدها ایرانی از جمله روزنامه نگاران، فعالان رسانه ای مدافعان حقوق بشر و اپوزیسیون در زندان های ایران هستند.”

او اشاره کرد که به طور مشخص ۴۷ روزنامه‌نگار و بلاگر در ایران زندانی‌اند.

احمد شهید در گزارش خود نگرانی شدید از رفتار دولت ایران با جامعه بهاییان این کشور را اعلام کرد و از سیاست های ستیزه جویانه ای که ایران برای هدف قراردادن بهاییان، به حاشیه راندن آنها و تبعیض و آزار اذیت آنها بوجود آمده و آنها را از حقوق اولیه زندگی محروم می کند انتقاد کرد.