ايران امروز

يك بام و دو هوا

رضا علامه‌زاده
دوشنبه ٥ دی ١٣٨٤

جبهه‌ی "مردم گرائی نوين" در قاره‌ی وسيع آمريكای لاتين با شعار دموكراسی، عدالت اجتماعی و سياسی و اقتصادی، روز به روز مستحكم‌تر می‌شود. جنبشی كه با به قدرت رسيدن "هوگو چاوز" از طريق مسالمت آميز و با تكيه بر رای وسيع مردمی، زير نظارت نهادهای معتبر بين‌المللی، در ونزوئلا، ثروتمندترين كشور اين قاره آغاز شده بود و با انتخاب "لوئيز ايناسيو"، يك جامعه‌گرای سرشناس، در پرجمعيت ترين كشور آمريكای لاتين، يعنی برزيل، تثبيت شد در سال جاری سرعت بيشتری گرفته است. يازدهم دسامبر همين سال خانم "ميشل باچلت"، مردم‌گرای ضد ديكتاتوری، در يك رقابت آزاد بالاترين رای را در مقابل چهار كانديدای راست گرا به دست آورد و اگر توطئه‌های راست و چپی كه در شيلی برای مخدوش كردن انتخابات در جريان است به نتيجه نرسد "ميشل باچت" از دور دوم انتخابات كه در نوزدهم ژانويه ٢٠٠٦ برگزار خواهد شد پيروز در خواهد آمد و به عنوان اولين رئيس جمهور زن در شيلی سكان كشور را به دست خواهد گرفت.



جنبش جامعه گرائی نوين در كشور بوليوی حتی از اينها كه نام بردم هم سبقت بيشتری گرفته است. "اِبو مورالِس"، يك بومی فعال در سنديكاهای كارگری، گوی سبقت را در انتخابات دسامبر جاری چنان برده است كه اگر كنگره تحت تاثير جريانات ضد ملی قرار نگيرد رياست جمهوری او را كه با ٥١ درصد آراء به دست آمده تائيد خواهد كرد. او كه نماينده محروم ترين بخش از جامعه فقير بوليوی است اعتقادی راسخ به مردمگرائی دارد و با همين شعار روستائيان و كارگران و روشنفكران جامعه را پشت سر خويش بسيج كرده است. هنوز دنيا اين خبر را به درستی هضم نكرده است كه يك خانم وكيل اهل پرو "لوردس فلورس" بالاترين رای را در انتخابات مقدماتی رياست جمهوری به دست می‌آورد و بزرگترين سازمانهای آمارگيری تائيد می‌كنند كه او بالاترين شانس را برای بردن انتخابات ماه آوريل ٢٠٠٦ برای رياست جمهوری در پرو خواهد داشت. اگر "لوردس فلورس" كه رهبر "جبهه متحد ملی" كشورش است به قدرت برسد جبهه مردمگرائی نوين در قاره آمريكای لاتين به يك وزنه‌ی بزرگ و غير قابل انكار بين المللی بدل خواهد شد.

و اما برخورد دولت "پرزيدنت بوش" با اين جنبش فراگير ملی در آمريكای لاتين به واقع برخوردی مزورانه و يا به اصطلاح "يك بام و دو هواست". "بوش" كه مدعی است برای استقرار دموكراسی در خاورميانه حاضر است هزاران هزار جوان آمريكائی را به كشتن بدهد به هر بهانه‌ای با استقرار دموكراسی در قاره آمريكای لاتين مخالفت می‌ورزد. دولت آمريكای امروز از هر دولت ملی و مردمگرا كه منافع مردم خودش را بر هر چيز ديگری، حتی بر منافع متحدان استراتژيكش، ترجيح می‌دهد گريزان است. دموكراسی مورد قبول دولت بوش دموكراسی امروز در افغانسنان است كه رهبرانش تا آنجا می‌توانند به منافع مردمشان پايبندی نشان دهند كه با منافع دولت آمريكا در تضاد قرار نگيرد. از نظر بوش دموكراسی‌های كشورهای اروپائی حتی اشكالات جدی دارند چرا كه هر جا منافع ملی شان ايجاب كند در مخالفت با سياستهای دولت آمريكا ترديدی به خود راه نمی‌دهند و هم پيمانی با متحد قدرتمند استراتژكشان را به معنای دنباله روی از سياستهای او تعبير نمی‌كنند. برای اينكه از بحث آمريكای لاتين دور نيافتم در همين زمينه به اين واقعيت اشاره می‌كنم كه همين ماه گذشته دولت اسپانيا چند فروند هواپيمای باری نظامی به ونزوئلا فروخت و به تهديدها و مخالفتهای آشكار و علنی بوش وقعی نگذاشت. دولت بوش می‌داند كه به قدرت رسيدن مردمگرايان نوين در كشورهای آمريكای لاتين نوعی از دموكراسی را در اين جوامع استقرار خواهد داد كه با دموكراسی مورد نظر او كه نمونه‌هايش در افعانستان و عراق در حال شكل گيری است تفاوتی چشمگير خواهد داشت، يعنی دموكراسی برای دفاع بدون قيد و شرط از منافع ملی هر ملت، و نه دموكراسی برای حفظ منافع ملی ملتها به شرط همخوانی با منافع هم پيمانان آنها بويژه دولت آمريكا.