iran-emrooz.net | Sat, 29.11.2008, 19:46
هرگز این اندازه برده در تاریخ بشر وجود نداشته است
برگردان: علی‌محمد طباطبایی
در هائیتی بهای یک دختر ۵۰ دلار است. در هند برده داری مبتنی بر بدهی مالی (Schuldknechte) وجود دارد که حتی به نسل‌های بعدی تسری داده می‌شود. روزنامه نگار آمریکایی ای. بنجامین اسکینر یک سال تمام در سرتاسر جهان بازارهای برده را مورد بررسی دقیق قرار داده است. ولت آن لاین با او در باره برده فروشان سنگدل و ستمگری‌هایی که از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شود به گفتگو نشسته است.
ولت آن لاین: فوتبالیست پرتغالی کریستیانو رونالدو همین تابستان گفته بود: «من یک برده‌ی نوع جدید هستم.» شما هم با این اظهار نظر او موافقید؟
اسکینر: این آقا در منچستر یونایتد چقدر درآمد دارد؟ هر هفته در حدود ۲۵ هزار دلار، بله؟
ولت آن لاین: ظاهراً هشت برابر آن.
اسکینر: این که هرکس هر سخن بامزه‌ای که می‌خواهد بگوید از نظر من هیچ مانعی ندارد. لیکن باید بدانیم که نابجا بکاربردن واژه‌ها گاهی می‌تواند باعث ناچیز نشان دادن درد و رنج میلیون‌ها انسان شود. منظور من در اینجا نه فقط کسانی هستند که مزد اندکی دریافت می‌کنند و نیروی کارشان استثمار میگردد، بلکه من از برده‌های واقعی سخن می‌گویم.
ولت آن لاین: و منظور شما؟
اسکینر: انسان‌هایی که با فریب و تهدید به خشونت، مجبور به کارکردن می‌شوند و مزدی که دریافت می‌کنند فقط برای زنده ماندن آنها کفایت می‌کند.
ولت آن لاین: تعدا کسانی که واقعاً و نه استعاری در وضعیت بردگی به سر می‌برند چقدر است؟
اسکینر: برآوردهای قابل قبول از حداقل ۱۲ میلیون سخن می‌گویند. این عدد از گزارش سازمان جهانی کار اجباری (ILO) به دست آمده است. دیگر متخصصین برجسته از ۲۷ میلیون سخن می‌گویند. در هرحال در یک چیز تردیدی وجود ندارد: هرگز تا این اندازه برده در تاریخ بشر وجود نداشته است.
ولت آن لاین: این برآوردها قطعی است؟
اسکینر: بله. این را هم اضافه کنم که تعداد برده‌ها به ازاء جمعیت فعلی جهان درمقایسه با گذشته کمتر است. اما به طور کل در مورد اعداد باید محتاط بود. دولت دهلی تعداد برده‌های هند را رسماً ۲۰۰ هزار برآورد کرده است و این در حالی است که ایالت تامیل نادو تعداد آنها را دو میلیون می‌داند. موجه ترین آمارها تعداد برده‌های هند را حداقل دومیلیون می‌داند.
ولت آن لاین: این انسان‌ها مجبور به انجام چه نوع کارهایی می‌شوند؟
اسکینر: بستگی دارد. غالباً انجام کارهای خانه است یا مثلاً روابط جنسی مانند کودکان برده در‌هائیتی یا اقلیت‌های برده شده در سودان. در هند مسئله به ویژه حاد است. در آنجا ما شاهد نوعی کاربردگی وراثتی هستیم که ریشه آن پولی است که در چند نسل پیش به وام گرفته شده بوده. در گونو (Gonoo) و در یک کارگاه سنگ شکنی من با فردی روبرو شدم که او و خانواده اش روزانه ۱۴ ساعت سنگ‌ها را خرد می‌کردند. پدر بزرگ او وامی به ارزش ۶۲ سنت آمریکا گرفته بود تا جهیزیه مادر آن فرد را بپردازد. پس از گذشت سه نسل و سه صاحب برده، آن خانواده هنوز هم در وضعیت بردگی به سر می‌برد. بردگی مبتنی بر قرض از ۱۹۷۶ در هند غیر قانونی است، اما من از این که می‌دیدم هنوز هم این روال ادامه دارد به شدت یکه خوردم. در اوتار پرادش و یا در بیهار شما یک روستای کامل را می‌بینید که همگی در این شیوه به عنوان برده کار می‌کنند.
ولت آن لاین: از زمان پایان جنگ اول جهانی قراردادها و قطعنامه‌های بیشماری برای محو برده داری به امضا رسیده است، از آن جمله بیانیه حقوق بشر در ۱۹۴۸. ۲۷ سال پیش موریتانی به عنوان آخرین کشور جهان برده داری را ممنوع ساخت. آیا تمامی این سندها صرفاً حیف و میل کاغذ بود و بس؟
اسکینر: خیر. قوانین مهم‌اند. آنها وظایف دولت‌ها را شرح می‌دهند. ولی ما نمی‌توانیم به آنها اطمینان کافی داشته باشیم. دموکراسی‌های قابل اعتماد مانند آنچه در ایالات متحده یا آلمان وجود دارد باید برای به اجرا درآوردنشان به اعمال فشار بپردازند. شرکت‌های تجاری و تولیدی باید دقت به خرج دهند تا هیچ گونه محصولی که حاصل کار برده‌ها است وارد زنجیره ارسالی به آنها نباشد. و همگی باید از نمایندگان جامعه مدنی که برنامه‌های کمکی آنها برای محو بردگی موفق از آب درآمده است حمایت کنند.
ولت آن لاین: مثلاً؟
اسکینر: نمونه اش سازمان‌هایی مانند «برده‌ها را آزاد کنید» (Free The Slaves). این ان جی او به کمک اعضایی که در محل‌های مورد نظر دارد نه فقط برای آزادی برده‌ها تلاش می‌کند که همچنین برای اعاده حیثیت از آنها. آنها برای کسانی که از قید بردگی آزاد شده‌اند حقوق انسانی شان را توضیح می‌دهند و دسترسی آنها به فراگرفتن حرفه جدید و دریافت وام برای ایجاد یک زندگی جدید را فراهم می‌کنند. در هندوستان این قبیل سازمان‌ها حق و حقوقی را که برده‌های مقروض در اجاره نامچه‌ها دارند توضیح می‌دهند. فردی مانند همان گونو به این ترتیب از حق انتخاب میان ترک آن کارگاه سنگ کوبی و ادامه کارش برخوردار میگردد، با این تفاوت که پس از آن وی دیگر می‌تواند محصول کارش را برای خودش نگه دارد.
ولت آن لاین: اولین برده‌ای که به او برخوردید چه کسی بود؟
اسکینر: نام او مختار بود، فردی که پیشتر از آن در موریتانی برده بود. ۱۵ سال قبل او موفق به فرار گردید، ابتدا به سنگال، سپس به لیبی که در آنجا موفق به تحصیل در رشته پزشکی گردید. من او را در نیویورک ملاقات کردم. وی در آنجا یک سازمان ضد برده داری را اداره می‌کرد. شخصیت وی مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌داد: انسانیت او را به زور از او جدا کرده بودند و با این وجود موفق به فرار شده و حتی توانسته بود یک زندگی جدید برای خودش بوجود آورد و برای آزادی دیگران مبارزه کند. تصمیم قطعی او برای مبارزه همراه با آرامش خاطری که داشت مرا به یاد فردریک دوگلاس می‌انداخت.
ولت آن لاین: منظورتان همان برده مشهور آمریکایی و طرفدار الغای برده داری است؟
اسکینر: بله. مختار برایم روشن ساخت که تحمل برده بودن برای یک انسان تا چه اندازه دشوار است و حتی پس از این دوره تا چه اندازه چالش بزرگی است که ذهن یک برده پیشین بتواند از شر آن خلاصی یاب. گاندی جایی گفته بود: در همان لحظه‌ای که یک برده تصمیم می‌گیرد دیگر برده نباشد زنجیرهای او نیز از همان وقت از هم می‌گسلند. به باور من برای میلیون‌ها برده این چندان کار ساده‌ای نیست.
ولت آن لاین: چه چیزی است که در آزادی برده‌ها دشوار است؟
اسکینر: برای مثال همین گونو را از آن کارگاه سنگ شکنی در هند در نظر گیریم. کمی قبل از این که من با او ملاقات کنم اربابش در رابطه به یک جنایت خود را پنهان ساخته بود. من از او پرسیدم: چرا فرار نمی‌کنی؟ و او پاسخ داد: کجا بروم؟ چه بخورم؟ من تمامی زندگی ام را به عنوان یک برده گذرانده ام، و این سرنوشت کودکان من نیز خواهد بود. در اوایل قرن بیستم بازمانده‌های برده داری ایالات متحده سخنان مشابهی تعریف کرده بودند: هنگامی که یانکی‌ها به آنها گفتند «حالا همه شما آزادید!» کمترین تصوری از این وضعیت جدید خود نداشتند. آنها از نسل دوم و سوم برده‌هایی که در زمین‌های بزرگ کار می‌کردند بودند. هویت آنها به کل از میان برده شده بود. آنها نمی‌دانستند که چگونه باید روی پای خود به زندگی ادامه دهند. آنها هیچ دوره‌ی آموزشی ندیده بودند، امکان گرفتن وام بانکی را نداشتند و حق و حقوق انسانی خود را نمی‌شناختند.
ولت آن لاین: تفاوت میان برده‌های جدید و قدیمی چیست؟
اسکینر: از آنجا که برده داری رسماً در همه جا ممنوع است، حالا باید با فریب مردم را برده کرد: برده داران وعده‌ی آینده بهتر در شهر یا کشورهای غربی را می‌دهند، نزول خوارها در برابر وام‌های اندک بهره‌های کلان طلب می‌کنند.
ادامه دارد ...