ايران امروز

همه مرتکب اشتباه شده‌اند

برگردان: علی‌محمد طباطبایی
ادوارد شواردنادزه رئیس پیشین حکومت گرجستان و وزیر خارجه سابق شوروی با اشپیگل آن لاین در باره‌ی شانس‌های از دست رفته کشورش، تاکیتک‌های روسیه و اشتباه آلمان سخن می‌گوید.

اشپیگل آن‌لاین: آقای شواردنادزه، چگونه می‌توان بر بحران فعلی در گرجستان غلبه یافت؟

شواردنادزه: من به دولتمردان روسیه دمیتری مدودیف و ولادیمیر پوتین نامه‌ای نوشتم و از آنها درخواست نمودم که نیروهای نظامی خود را از گرجستان بیرون برند. در آن نامه آمده است که ما همیشه همسایه‌های خوبی برای هم بوده ایم و این که مسئولین اکنون موظف هستند که دوباره وضعیت مطلوب را میان دو کشور برقرار سازند.

اشپیگل آن‌لاین: روسیه خواهان جلوگیری از ورود گرجستان به ناتو است.

شواردنادزه: طبیعی است که ورود گرجستان به ناتو برای روسیه خوشانید نباشد. اما غرب حق دارد که اگر می‌خواهد به گرجستان کمک و مساعدت کند و هر کشوری می‌تواند مسیرهایی را در این جهان در پیش گیرد که برای منافعش لازم می‌داند. بالاخره مگر از دست روسیه چه کاری بر ضد این عمل گرجستان ساخته است؟ کشور ما باید وارد ناتو بشود.

اشپیگل آن‌لاین: گرجستان چگونه باید با همسایه قدرتمند و دشوار خود کنار آید؟

شواردنادزه: من همیشه روابط خوبی با ولادیمیر پوتین داشته ام. مدتها است که او را می‌شناسم و شخصا ارزش زیادی برای او قائل هستم. در رابطه با مسئله پناهندگان آبخازی من همکاری بسیار نزدیکی با او داشتم و کمک‌های او را بسیار مثبت ارزیابی کردم. هرچند هرگز برنامه همکاری خود با آمریکایی‌ها را از او مخفی نگه نداشتم. من به او تعریف کردم که آمریکایی‌ها نیروهای مرزی ما را آموزش می‌دهند و مشاور ارتش ما هستند. او به من گفت که روسیه نیز می‌تواند همه‌ی این‌ها را انجام دهد. پاسخ من این بود که آمریکایی‌ها از او پول بیشتری دارند. بنابراین ما همزمان با پوتین و با آمریکایی‌ها کار می‌کردیم. چندان ساده نبود اما بالاخره یک جوری به انجام رسید.

اشپیگل آن‌لاین: جانشین شما در سمت ریاست جمهوری میخائیل ساکاشویلی چند روز پیش به عنوان اعتراض از GUS (کشورهای مستقل مشترک‌المنافع - متشکل از جمهوری‌های سابق اتحاد شوروی با سرکردگی روسیه) بیرون آمد. آیا این عمل درستی بود؟

شواردنادزه: قطع رابطه با روسیه در هر حال یک اشتباه است. یک کشور کوچک باید برای خودش متحدینی داشته باشد. در غرب و در شرق، در شمال و در جنوب.

اشپیگل آن‌لاین: چه چیزی این جنگ اخیر را به راه انداخت؟

شواردنادزه: بسیاری تقصیر آن را به گردن رئیس جمهور گرجستان می‌اندازند که اگر چه حقایقی در آن وجود دارد اما تا حد زیادی اشتباه است. به لحاظ حقوق بین الملل نمی‌توان ایرادی به او گرفت و ورود نیروهای ما به تسخینوالی قانونی بود. هرچند بهتر بود که این عمل صورت نمی‌گرفت. اگر البته این عمل غیر قابل اجتناب بود، در آن صورت ساکاشویلی می‌بایست که تونل Roki را مسدود می‌کرد، همان راهی که نیروهای روسیه از آن طریق آمدند. عدم انجام آن یک اشتباه نظامی بود. او مسائل را تا به آخر بررسی نکرده بود و هرگز تصور نمی‌کرد که روس‌ها گوری، پوتی و سناکی را بگیرند و بخواهند که حتی تا تفلیس پیشروی کنند. من اگر جای او بودم هرگز به تسخینوالی وارد نمی‌شدم.

اشپیگل آن‌لاین: اما روس‌ها عامدانه گرجستان را از مدت‌ها پیش تحریک می‌کردند، بنابراین هیچ امکانی برای حل مسالمت آمیز آن وجود داشت؟

شواردنادزه: ده سال است که ما ادعا می‌کنیم خواهان حل مسالمت آمیز مناقشه با جمهوری‌های خودمختار هستیم و در این میان توانسته بودیم انسان‌های بسیاری را در این خصوص در آبخازی و اوستیای جنوبی قانع سازیم البته نه همه را، بلکه تعداد بسیاری را. ما نمی‌بایست اجازه دهیم که اصل پادرمیانی مسالمت آمیز کنار گذارده شود. بالاخره دیر یا زود این اختلاف نظر‌ها حل خواهد شد، اما جنگ همین را حد اقل ده سالی به تعویق می‌اندازد.

اشپیگل آن‌لاین: آیا به عقیده شما ما در برابر یک دوره جدید روابط سرد میان شرق و غرب قرار گرفته‌ایم؟

شواردنادزه: در اینجا در گرجستان نگاه منفی نسبت به روسیه از این بیشتر نمی‌توانست باشد. هنگامی که غرب در ماه آوریل مانع عضویت ما در ناتو گردید یک اشتباه سرنوشت ساز مرتکب شد. روس‌ها این را به عنوان نوعی پشتگرمی برای خود تصور کردند، حتی اگر چنین قصدی هم در کار نبود. امروز همان دو کشوری که جلوی ورود ما را به ناتو گرفتند، یعنی فرانسه و آلمان در ورودی را برایمان باز کرده‌اند. اگر همین کار را پیشتر از این کرده بودند، اصلاً چنین جنگی به راه نیفتاده بود.

اشپیگل آن‌لاین: به عقیده شما روس‌ها به کدام دلیل گرجستان را تحریک به جنگ می‌کردند؟

شواردنادزه: روس‌ها احساس می‌کنند که آنها و خواسته‌هایشان نادیده گرفته شده است. تا حدی هم البته این قضیه‌ی شخصی است میان ولادیمیر پوتین و میخائیل ساکاشویلی. سخنان نازیبایی رد و بدل شده است. عملی که به هیچ وجه نباید از افراد حرفه‌ای سربزند. سیاستمداران توهین‌های شخصی را هرگز نمی‌بخشند. اما البته روسیه هم اشتباهاتی را مرتکب شده است. مثلاً ابتدا چنین درخواستی را مطرح کرد که ساکاشویلی باید از مقام ریاست جمهوری کنار برود تا با جانشین او وارد مذاکره شود. پیامد آن این بود که موقعیت ساکاشویلی مستحکم تر شد و مخالفینش حالا حتی از او حمایت هم می‌کنند.

اشپیگل آن‌لاین: آیا رئیس جمهور ساکاشویلی می‌تواند این بحران را به سلامت پشت سر گذارد؟

شواردنادزه: وی بدون تردید فردی با استعداد است که در این چند ساله بسیار آموخته است. ضرب المثلی هست که می‌گوید انسان از اشتباهات خود درس می‌گیرد. اما اصلاً بهتر است که از چنین اشتباهاتی پرهیز شود.

http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,573987,00.html