iran-emrooz.net | Thu, 10.04.2008, 10:05
بازی‌های المپیک و حقوق بشر در چین
برگردان: علی‌محمد طباطبایی
دولت چین درباره پرونده حقوق بشر خود در ماه‌های باقی مانده به بازی‌های المپیک تابستانه پکن زیر شدیدترین فشار‌های جهانی قرار گرفته است. چین در نظر دارد با بازی‌های المپیک به جهان چهره تازه‌ای از خود نشان دهد، لیکن این نقشه اکنون با انتقاد شدید غرب از رفتارچین با تظاهرکنندگان تبت درماه گذشته به نظر می‌رسد که نتیجه معکوس به بارآورده است.حتی بعضی‌ها سخن از تحریم این بازی‌ها را مطرح کرده‌اند.
اشپیگل: چند ماه قبلا از بازی‌های المپیک انتقاد‌های بسیاری متوجه دولت چین شده است. هم به خاطر نقشی که در تبت دارد و هم به دلیل این واقعیت که فعالین حقوق بشر مانند هیو جیان را به زندان انداخته است. آیا پکن پیامدهای میزبانی بازی‌ها را دست کم گرفته بود؟
لیو: فکر نمی‌کنم. مقامات بالای کشور می‌دانند که محکومیت هیو جیان غرب را به شدت عصبانی خواهد کرد. اما آنها هرگز فکر به راه افتادن چنین تظاهراتی را در تبت نکرده بوند. اکنون جهان چشم به چین دوخته است. واکنش کشورهای اروپایی حتی بسیار شدید تر از واکنش ایالات متحده آمریکا بود و این موضوع مقامات چین را به شگفتنی واداشته است.
اشپیگل: چرا پکن مایل بود که حتماً میزبانی این بازی‌ها را به دست آورد؟
لیو: رهبر حزب در آن زمان یعنی جیانگ زمین می‌خواست به جهان وضعیت و جایگاه جدید پکن را نشان دهد و آنها با برنده شدن میزبانی این بازی‌ها توانستند به مردم خود نشان دهند که حکومت آنها چه اقتداری دارد. علاوه بر این، آنها مایل بودند این بازی‌ها را برای استحکام و تقویت احساسات ملی مردم پس از واقعه 4 جون 1989 مورداستفاده قرار دهند که...
اشپیگل:... یعنی همان قتل عام میدان نیان آن من...
لیو:... باعث لطمه خوردن شدید مشروعیتش در میان مردم شده بود زیرا آنها از بالابردن روحیه میهن پرستی در میان مردم خود دیگر ناامید شده بودند.
اشپیگل: حزب کمونست همچنان مدعی است که بازی‌ها هیچ ارتباطی با سیاست ندارند.
لیو: برای حزب بازی‌های پکن بزرگترین رویداد سال ۲۰۰۸ است که هرچیز دیگر در جهان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. این برای پرزیدنت هو جیانتائو و نخست وزیر ون جیابائو جشن بزرگی است.
اشپیگل: حزب کمونیست برای آن که بتواند میزبانی این بازی‌ها را به دست آورد وعده دموکراسی داده بود. آیا شما آن زمان ادعای آنها را باور کردید؟
لیو: خیر. من از این حزب سخنان زیبای بسیاری شنیده ام. لیکن حزب بعضی ژست‌هایی مانند افزودن رعایت حقوق بشر به قانون اساسی را انجام داده است که مایه شگفتنی من شده. وضعیت روزنامه نگاران خارجی هم فعلاً بهتر شده است. برای مثال قبلاً ملاقات شما با من غیرممکن بود، هرچند نمی‌توان گفت که بهبود اساسی در حقوق بشر روی داده است.
اشپیگل: آیا دولت به فشار از خارج واکنش نشان داده است؟
لیو: بله. اگر نمی‌کرد که وضعیت حقوق بشر از این هم تاسف انگیز تر می‌شد.
اشپیگل: اگر بازی‌ها تحریم شوند چه روی خواهد داد؟
لیو: این راه درستی برای مجازات دولت چین نیست. اگر بازب‌ها با ناکامی روبرو شوند حقوق بشردر چین صدمه خواهد دید و حکومت دیگر توجهی به بقیه جهان نمی‌کند. نظر شخصی من این است که ما هم بازی‌ها را می‌خواهیم و هم رعایت حقوق بشر را.
اشپیگل: فکر می‌کنید درماه‌های آینده چه روی دهد؟
لیو: همین که مشعل المپیک به اروپای غربی برسد تظاهراتی به راه خواهد افتاد. فکر می‌کنم که حکومت به فشار و انتقاد از خارج پاسخ دهد و برای کوچک جلوه دادن آنها تلاش کند. امیدوارم که هرچه زودتر هو جیا را به علت مسائل مربوط به سلامتی وی آزاد کنند.
اشپیگل: چین پس ازاین بازی‌ها چه وضعیتی خواهد داشت؟ بیشتر لیبرال و گشوده تر در برابر غرب؟
لیو: این‌ها مواردی هستند که بسیار به کندی به جلو می‌روند. لیکن جلوگیری از درخواست برای آزادی چه از طرف مردم معمولی و چه اعضای حزب هم کار چندان ساده‌ای نخواهد بود.
اشپیگل: آیا فکر می‌کنید که یک روز بالاخره شخصی مانند گورباچف در چین هم ظهورکند؟
لیو: نمی‌توانم چنین چیزی را تصورکنم. اما حزب به مرور بازتر می‌شود. برای مثال برای انجام اصلاحات سیاسی در هنگ کنگ ضرب الاجل تعین شده است و چهار سال دیگر مستبدی وجود نخواهد داشت که عنوان آن در کنگره حزب کمونیست دبیرکل باشد. معنای آن این است که جناح‌های مختلف درحزب قواعد بهتری را برای نامیدن رهبر خود پیدا خواهند کرد. لیکن برای اصلاحات سیاسی جدول زمانی وجود نخواهد داشت.