ايران امروز

قوانين جديد مهاجرت آلمان و سخت‌گيريها و آسان‌گيريها

گفتگو با ناهيد كشاورز
از آغاز سال جارى ميلادى قانون جديد مهاجرت آلمان به اجرا درآمده است. تغييراتى كه در اين قانون گنجانده شده مهاجرت به آلمان را از برخى نظرها آسانتر و از برخى نظرها دشوارتر كرده است. براى ايرانيان نيز كه بخشى از جمعيت مهاجر و پناهنده به آلمان را تشكيل می‌دهند، اين قانون دربرگيرنده عناصرى است كه طبيعتا بر زندگى آنان تاثير ميگذارد. صداى آلمان در اين باره با ناهيد كشاورز، مشاور و كارشناس امور پناهندگان و مهاجران در شهر كلن آلمان مصاحبه‌اى انجام داده است.

دويچه وله: خانم ناهيد كشاورز، لطفا برای ما درباره ی تغييرات بارزی كه در قوانين مهاجرت آلمان از آغاز سال جاری ميلادی ايجاد شده است، توضيح بدهيد. در كجا سختگيری بيشتر شده و در كجا آسانتر مى‌گيرند؟

ناهيد كشاورز: سختگيری بيشتر در مورد پناهندگان اعمال می شود. بخصوص در مورد كسانی كه يا بتازگی به آلمان آمده‌اند يا كسانی كه در آينده وارد اين كشور خواهند شد و تقاضای پناهندگی می دهند. آسان گيری بيشتر در مورد كسانی ست كه به تقاضای دولت آلمان به اينجا می آيند و بيشتر برای مهاجرت و نه برای پناهندگی.
برای كسانی كه تخصص های مورد نياز آلمان را دارند، يا برای كسانی كه امكان سرمايه گذاری در آلمان برايشان وجود دارد، و آنهم در سطح بسيار بالا، يا برای دانشجويانی كه در واقع تحصيلات شان در اين تمام می شود، كه در گذشته بعد از اتمام تحصيل می بايست به كشورشان بازگردند.
اين دانشجويان اكنون می توانند يكسال در اينجا بمانند تا شغلی پيدا كنند، و در صورتی كه شغلی پيدا كنند به آنها اقامت تعلق می گيرد. در اين موارد تا حدودی آسان گيری انجام می شود، ولی در مورد مسايل پناهندگی و دادن اقامت به پناهندگان يا پذيرش پناهندگی سختگيری های بيشتری اعمال خواهد شد.

دويچه وله: هدف دولت آلمان از دادن اين تغييرات چه بوده است؟

ناهيد كشاورز: روبنای اين قضيه در واقع تلاش برای تطابق بيشتر خارجيان در آلمان است. برای اينكه بيشتر جذب جامعه‌ی آلمان شوند. اين هدفی است كه در روبنای اين قانون ذكر شده است. اما در پشت پرده، بعد از واقعه ی ۱۱ سپتامبر به منظور سختگيری در مسايل امنيتی يا كنترل بيشتر امنيتی در مورد خارجيان اين قانون نوشته شد و بعد با مسايلی كه سپس پيش آمد به تصويب رسيد. ولی هدفی كه از اين قانون عنوان می كنند مسئله ی تطابق و جذب بيشتر خارجيان در جامعه ی آلمان است.

دويچه وله: آيا می توانيد يك مثال برای ما بزنيد؟

ناهيد كشاورز: براى نمونه در قانون جديد پيش بينی های جدی برای يادگيری زبان شده و برای خارجيانی كه در اينجا اقامت می گيرند اجبار هست كه زبان آلمانی را فراگيرند، كه سابق بر اين چنين چيزى وجود نداشت. حتا اكنون بودجه ای برای اينكار در نظر گرفته شده است. يعنی كسانی كه می خواهند اقامت هايی با مدت طولانی تری در آلمان بگيرند و در واقع اقامت دائم بگيرند، بايد حتما نشان بدهند و ثابت كنند كه ۶۰۰ ساعت زبان آلمانی را فرا گرفته اند. يا برای كسانی كه می خواهند تقاضای تبعيت آلمان را بكنند، علاوه بر دانستن زبان آلمانی و نشان دادن مدرك، بايد ثابت كنند كه قوانين دولت آلمان و شرايط تاريخی و گذشته ی آلمان را می شناسند. يعنی به نوعی با فرهنگ و جامعه ی آلمان آشنايی دارند. اينها مسايلی ست كه در اين قانون در كنار مسايل ديگر اعمال می شود.

دويچه وله: آيا ايرانی ها تا چه حد می توانند از اين تغييرات سود ببرند و در كجا با مشكل مواجه می شوند؟

ناهيد كشاورز: ايرانی ها بطور ويژه مورد ظلم يا لطف اين قانون قرار نمی گيرند، بلكه اين قانونی عمومى‌ست كه بر همه اعمال می شود. ولی آنچه ايرانی ها بايد به آن دقت كنند، اين است كه دلايل سياسی برای گرفتن اقامت در آلمان و گرفتن پناهندگی بسيار دشوار شده است. يكی از مواردی كه در قانون جديد هست و ايرانيها می توانند از آن سود ببرند، در واقع برای كسانی ست كه مدت طولانی در آلمان هستند و بمدت ۱۸ ماه در واقع در اين كشور تحمل می شوند، يعنى در شرايطی هستند كه بايد به كشور خود پس فرستاده شوند، ولی فرضا به دليل بيماری جسمی اين كار عملی نيست يا به دليل مسايلی از اين قبيل در آلمان تحمل مى‌شوند. اگر اين افراد بتوانند ثابت كنند كه بازگشتشان به كشورشان با خطر همراه است و همانطور كه قبلا گفته ام دلايل سياسی قابل قبول نيست،‌ بنابراين تنها دلايل انسانی باقی می ماند. دلايل انسانی نيز بيشتر شامل دلايل پزشكی ست. چون دلايل ديگری كه بتوان از نظر انسانی ثابت كرد وجود ندارد. تنها تغييری كه بايد تذكر بدهم در قانون جديد مهاجرت آلمان بوجود آمده است و مثبت است،‌ اينكه زنان اگر به صرف زن بودنشان و به خاطر زنانگی و جنسيت شان در كشور متبوعشان مورد تهاجم و مظلوم باشند و بتوانند اين موضوع را ثابت كنند، می توانند در آلمان پناهندگی بگيرند. اين قانون طبعا در مورد زنان ايرانی نيز قابل اجراست.

دويچه وله: خانم كشاورز، شما به ايرانيانی كه اكنون در ايران‌اند و در جستجوی راهی هستند كه به آلمان بيايند و در آن مقيم بشوند چه پيشنهادی می كنيد، آنها بايد به چه نكات ديگری توجه كنند؟

ناهيد كشاورز: موضوعی كه از نظر من بسيار اهميت دارد و بايد به آن توجه شود اين است كه طبعا نمی توان به هيچ كسی گفت كه به خارج بيايد يا نيايد. اين تصميمى شخصی است و هر كس بايد بداند كه فشار در آنجا را تا چه حد می تواند تحمل كند و يا نمی تواند تحمل كند و يا بايد بداند كه شرايط زندگيش در ايران به چه صورتی ست. اما آنچه من بر آن تاكيد دارم، اين است كه بدانند كه در اينجا شرايط برای پناهندگی سخت شده و بدانند كه دوران پناهندگی دوران سختی ست، و بدانند كه سالهای انتظار طولانی ای را بايد تحمل كنند. و حداقل به آن سادگی و راحتی‌اى كه احتمالا تصور مى‌كنند در ايران نيست. سالهای طولانی انتظار، شرايط سخت اقامتی، مشكل مسكن و تمام اين مشكلات را در نظر داشته باشند. با توجه به اين مجموعه اگر واقعا شرايط برايشان غيرقابل تحمل است، طبعا دست به يك تصميم گيری بزرگ برای آمدن به آلمان بزنند. در غير اينصورت واقعا با انديشه به عنوان آخرين راه حل به آن نگاه كنند.

دويچه وله: خانم ناهيد كشاورز، از اينكه وقتتان را در اختيار ما گذاشتيد، از شما سپاسگزارم