۰۸/خرداد/۱۳۹۹
چهل سال سابقه فعالیت نظامی، سیاسی، اقتصادی، انتظامی و مدیریت شهری دارد، اما در پانزده سال اخیر، نام او بیش از هر چیز با پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی گره خورده است.
سرتیپ پاسدار محمدباقر قالیباف، اولین «سردار شهردار» پایتخت، حالا اولین «سردار رئیس مجلس» و اولین فرمانده سپاه است که در تاریخ ۴۲ ساله جمهوری اسلامی، ریاست یکی از قوای سه‌گانه را برعهده دارد.
حالا که سردار قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی شده، تقریباً قطعی است که پرونده‌های فساد اقتصادی علیه شخص او و خانواده‌اش و حتی شاید دوستان و نزدیکانش پی‌گیری نخواهد شد. هرچند، در پانزده سال گذشته هم پرونده‌های فساد علیه او هرگز پی‌گیری نشد و هیچگاه به دادگاه فراخوانده نشد.
نام محمدباقر قالیباف در دهه گذشته همواره با پرونده‌های فساد گره خورده است.
اولین پرونده بزرگ فساد اقتصادی علیه قالیباف به ۱۵ سال قبل و رابطه ستاد انتخاباتی او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۴ با قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر و سوخت بر‌می‌گردد. گفته می‌شود برخی قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر و سوخت با او معامله کرده بودند: قالیباف به آزادی قاچاقچیان کمک کند و آن‌ها به ستاد انتخاباتی‌اش. این پرونده نه تنها رسیدگی نشد بلکه تا سال ۱۳۹۲، یعنی هشت سال بعد، توسط مقامات ارشد نظام مخفی نگه داشته شد.
اتهام روابط سردار قالیباف با سردمداران قاچاق مواد مخدر و سوخت فقط هنگامی علنی شد که حسن روحانی در جریان مناظره‌های انتخاباتی سال ۱۳۹۶ از این پرونده به عنوان ابزار تبلیغاتی علیه قالیباف استفاده کرد. حسن روحانی گفت این پرونده در شورای عالی امنیت ملی مطرح بوده، اما او جلوی به جریان افتادنش را گرفته است.
عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت محمد خاتمی، نیز بارها تلاش کرد این پرونده را به شبکه‌های اجتماعی بکشاند. او حتی گفت برادر قالیباف در ارتباط با این پرونده بازداشت شده، اما نه خبرنگاران جرئت پی‌گیری بیشتر داشتند و نه قوه قضاییه اعتنایی کرد و حاضر شد این اتهامات را پی‌گیری کند.
قالیباف حتی موقعی که عیسی شریفی، قائم‌مقام او در شهرداری تهران، نیز با اتهامات اقتصادی بازداشت شد، به دادگاه احضار نشد. قائم‌مقام او سه سال است که در زندان است، اما هیچگاه دادگاهی علنی برگزار نشد تا قائم‌مقام شهردار به اتهامات پاسخ دهد. به طور طبیعی «سردار شهردار» هم به دادگاه فراخوانده نشد و به افکار عمومی اجازه داده نشد تا از نقش شهردار در پرونده فساد اقتصادی قائم‌مقامش آگاه شوند.
در پرونده سوم هم نه تنها قالیباف به دادگاه فرا خوانده نشد بلکه یاشار سلطانی، کسی که فساد اقتصادی او و اطرافیانش را افشا کرده بود، بازداشت شد؛ پرونده خانه‌ها و املاک نجومی. یاشار سلطانی به عنوان مدیر سایت معماری‌نیوز افشا کرد که شهردار به مدیران و اطرافیانش ملک‌هایی به قیمت‌های بسیار نازل داده است. بار دیگر شهردار احضار نشد و به جای او، افشاکننده فساد احضار و بازداشت شد.
در پرونده بعدی معلوم شد تخلفات گسترده‌ای در بانک‌های شهر و سرمایه تحت نظارت و مدیریت شهرداری صورت گرفته، اما باز هم هیچ مقام قضایی سراغ «سردار شهردار» را نگرفت.
محمدباقر قالیباف از سال ۸۴ تا ۹۶ به مدت دوازده سال شهردار تهران بود و انتقادها از «فساد او اطرافیانش» همواره در ایران مطرح بوده است.
در پرونده پنجم هم معلوم شد قالیباف به طور غیرقانونی اما با پیچیدگی و ظاهرسازی، ۶۰ میلیارد تومان به «مؤسسه خیریه امام رضا» که همسرش زهرا مشیر از مدیران آن بود، پرداخت کرده است. و این جدا از اتهامات فساد اقتصادی بود که متوجه پسرش الیاس قالیباف بود. اما شهردار باز هم احضار نشد و پرونده به جایی نرسید.
جَستن قالیباف از تمامی این اتهامات، برای افکار عمومی سؤال‌برانگیز است، اما کمتر تردیدی وجود دارد در این‌که این «معافیت از محاکمه» می‌تواند به جایگاه قدرتمند محمدباقر قالیباف در شبکه فرماندهی سپاه پاسداران و رابطه نزدیک و قدیمی او با آیتالله خامنه‌ای مربوط باشد.
قالیباف در واقع همشهری آیتالله خامنه‌ای است. او اهل طرقبه در نزدیکی مشهد است و رهبر جمهوری اسلامی هم متولد مشهد. در محافل خبری و سیاسی معروف است که قالیباف اولین نفری بوده که عبارت «آقا» و «حضرت آقا» را برای خطاب قراردادن علی خامنه‌ای در دوران ریاست‌جمهوری‌اش در دهه ۱۳۶۰ و پیش از رسیدن او به مقام رهبری استفاده کرده و به ترویج آن کمک کرده است.
آیتالله خامنه‌ای هم در تمام دوره ۳۱ ساله رهبری خود تا امروز نشان داده که به این فرمانده همشهری خود توجه و عنایت ویژه‌ای دارد. در سه دهه گذشته، قالیباف همیشه با حکم مستقیم رهبری یا با تأیید او، در سمت‌های ارشد نظامی و سیاسی و انتظامی فعال بوده است.
قالیباف که در دوران جنگ ایران و عراق فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا و لشکر پنج نصر دو یگان اصلی خراسانی‌ها در جنگ بود، با تأیید خامنه‌ای به فرماندهی لشکر ۲۵ کربلا و قرارگاه نجف انتخاب شد و سپس با شروع رهبری خامنه‌ای در سال ۱۳۶۸، سمت‌های ارشد دیگری با حمایت مستقیم رهبر دریافت کرده است.
قالیباف نخست با تأیید آیتالله خامنه‌ای به جانشینی فرمانده بسیج منصوب شد، سپس در سال ۱۳۷۳ به عنوان فرمانده قرارگاه اقتصادی خاتم الانبیای سپاه منصوب شد و تا سال ۱۳۷۶ در این سمت باقی ماند.
ارتقای قالیباف به سمت‌های ارشد نظامی در سال ۱۳۷۶ وارد مرحله تازه‌ای شد و علی خامنه‌ای او را به فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران انتخاب کرد.
دو سال بعد که دانشجویان معترض در قضیه کوی دانشگاه تهران در تیر ۱۳۷۸ به خیابان‌ها ریختند و برای نخستین بار در تظاهرات گسترده خیابانی علیه رهبر شعار سر داده شد و علی خامنه‌ای دیکتاتور خوانده شد، قالیباف و ۲۳ فرمانده ارشد سپاه در دفاع از رهبر نامه‌ای انتقادی به محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت، نوشتند و او را تهدید کردند که سپاه آماده دخالت برای سرکوب معترضانی است که در حمایت از دانشجویان معترض به خیابان‌ها آمده‌اند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور کنونی، نیز در هنگام رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶، در برابر دوربین‌ها و مردمی که نظاره‌گر مناظره‌های انتخاباتی بودند، فاش کرد که قالیباف در سال ۱۳۸۲ نیز که دانشجویان در سالگرد وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ تجمع اعتراضی برگزار کرده بودند، خواستار شدت برخورد با دانشجویان و «حملات گازانبری» به آن‌ها شده بود.
قالیباف که یک سال بعد از حمله لباس شخصی‌ها و نیروی انتظامی به کوی دانشگاه تهران، در سال ۱۳۷۹ با حکم مستقیم آیتالله خامنه‌ای به فرماندهی نیروی انتظامی منصوب شده بود، در یک سخنرانی که فایل صوتی آن منتشر شده تأیید کرد که نامه سال ۷۸ به خاتمی را نیز او نوشته و سوار بر موتور و همراه قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس، در خیابان با چوب به سرکوب معترضان پرداخته و به گفته خودش، کف خیابان از بیت رهبری دفاع کرده است.
۱۰ سال بعد از حمله به کوی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۸، در سال ۱۳۸۸ نیز که اعتراضات گسترده مردمی به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری، تهران و بسیاری از شهرها را فرا گرفت، محمدباقر قالیباف که شهردار شده بود، امکانات شهرداری را در خدمت سرکوب چندماهه اعتراضات مردمی گذاشت.
داستان شهردار شدن او در سال ۸۴ هم با حمایت مستقیم بیت رهبری رقم خورده بود. قالیباف در آن سال فکر می‌کرد نامزد مورد حمایت بیت رهبری برای انتخابات ریاست‌جمهوری است، اما در آخرین روزها و با چرخش بیت رهبری به سوی حمایت از محمود احمدی‌نژاد غافلگیر شد و در انتخابات شکست خورد. برخی شواهد نشان می‌دهد که این نخستین دخالت جدی مجتبی خامنه‌ای، فرزند آیتالله خامنه‌ای، در انتخابات بوده است.
احمدی‌نژاد که از شهرداری به ریاست‌جمهوری رسیده بود، تلاش کرد یکی از نزدیکانش را شهردار کند، اما قالیباف آن‌چنان‌که خودش در یک فایل صوتی گفته، با حمایت بیت رهبری شهردار تهران شد.
قالیباف در آن فایل صوتی می‌گوید در حالی که همه‌چیز چیده شده بود که یکی از نزدیکان احمدی‌نژاد شهردار شود، محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر رهبری، به او زنگ زده که همراهش به جلسه شورای شهر برود و در آن‌جا او به عنوان رئیس دفتر رهبری ابراز تمایل به شهردار شدن قالیباف را اعلام می‌کند و شهرداری او قطعی می‌شود؛ سمتی که ۱۲ سال ، یعنی تا سال ۱۳۹۶، در اختیار او باقی ماند؛ سالی که قالیباف برای بار سوم در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرد اما در نهایت مجبور به کناره‌گیری به نفع ابراهیم رئیسی، دیگر نامزد اصولگرا، شد.
با چنین پرونده‌ای از روابط درهم‌تنیده قالیباف با رهبری و فرماندهان سپاه و نیز شبکه شخصی قدرتمندی که او برای خود ساخته، بعید است از این به بعد نیز به نقش او در پرونده‌های متعدد فساد اقتصادی رسیدگی قضایی شود. ممکن است بسیاری او را با چنین پرونده‌هایی «فاسدترین سردار» بدانند، اما این سردار که حالا رئیس مجلس هم شده، بعید نیست بار دیگر هوس ریاست دولت نیز به سرش بزند.