اقدامات فراوانی در زمان روحانی برای مناطقسنينشین صورت گرفت
حیدرعلی باقریان/معاون دستیاری ویژه در امور اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی
اهل سنت در انتخابات ادوار مختلف در جمهوری اسلامی ایران به دلیل دیدگاه و راهبرد های مشترک با جریان اصلاح‌طلبی در کشور، همواره هم‌پیمان استراتژیک آن‌ها به‌حساب مي‌آمدند و رای آنان در سبد اصلاح طلبان بوده است. اهل سنت در گفتمان سیاسی خویش خواهان مطالباتی بوده است که به درستی تصور می كند این خواسته‌ها در گفتمان اصلاح طلبی هم قابل درک و هم قابل اجراست. ریشه این امر را از دوران دولت اصلاحات آزموده و نتیجه مثبت گرفته اند.
آقای روحانی در انتخابات سال 1392 بر اساس راهبرد تعامل مثبت و پذیرش خواسته و انتظارات اهل سنت بر اساس بیانیه موسوم به «اقوام» با آنان هم‌عهد و پیمان شد و اهل سنت نیز بیشترین رای را در سبد روحانی قرار دادند.
حسن روحانی و دولت یازدهم در طول دوران چهارساله تلاش کرد رابطه مخدوش شده اهل سنت با دولت و حاکمیت را بازسازی و خدماتی را به این شهروندان ارائه کند. اهل سنت به نیکی به‌یاد دارند که بر اساس رویکردها و نگرش های دولت‌های نهم و دهم، تحت چه شرایطی از دوران هشت ساله مهرورزی عبور کردند. اهل سنت در گفتمان دولت مهرورز هیچ جایگاهی نداشت و تمام همت آن، نادیده گرفتن حقوق شهروندی بود. این امر البته مختص به اهل سنت نبود بلکه بخش عظیمی از جامعه را فرا گرفته بود. بلایی که توسط دولت نهم و دهم بر بخش های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی وارد شد قابل توصیف و جبران نیست.
بي‌توجهی به اهل سنت تا قبل از روحانی!
روسای جمهور تا قبل از دولت یازدهم از میان بزرگان اهل سنت یک یا دو مشاور داشتند و همواره با آن‌ها در برخی امور مرتبط و مهم مشورت می‌گرفتند یا از آن‌ها در پیگیری امور،تعاملات داخلی و خارجی استفاده می كردند. اما در دولت نهم و دهم این ارتباط حداقلی و تعامل با مشاوران منصوب به‌طور کلی قطع شده بود و بر اساس نقل یکی از آن مشاوران محترم، حتی یک جلسه هم در طول هشت سال دوره دولت قبل با وی برگزار نشد و این امر نشان دهنده نحوه نگرش و گفتمان کسانی است که امروز از آن دولت به نیکی یاد می‌کنند و با افراد همان کابینه و با همان رویکرد و روش می خواهند در عرصه رقابت انتخاباتی رای اهل سنت را به‌سوی خود جذب کنند.
اقدامات دولت برای مناطقسنينشین
دولت حسن روحانی توانست رابطه منطقی و بهتری با اهل سنت برقرار و گام های مثبتی را در راستای وحدت، همدلی و همگرایی بردارد كه در ادامه به این نكات اشاره مي‌كنیم. با تاسیس دستیاری ویژه ریاست جمهوری در امور اقوام، اقلیت های دینی و مذهبی دغدغه‌ها،خواسته ها،انتظارات و انتقادهای اهل سنت به‌صورت مستقیم و رو در رو به دولت منتقل شد و سخن آن‌ها به نیکی شنیده شد.
2. درنشست مشترک با آقای روحانی در اواخر سال 95 جمعی از بزرگان اهل سنت ازجمله جناب مولوی عبدالحمید ، آقای عبدالرحمن پیرانی، جناب شیخ صالح انصاری وبرخی بزرگان دیگر، رودر روی رییس جمهور خواسته ها وانتظارات خویش را از دولت مطرح كرده و این روند نشانه رویکرد روحانی به وحدت ملی و توجه به حقوق شهروندی است.
3. بزرگان، پیش کسوتان و نخبگان آن‌ها توانستند دیدارهای مکرر و متوالی با دستیار ویژه و بسیاری از دولتمردان و رییس دولت و معاون اول داشته باشند و این روندی بود که در دوران مهر ورزی به صفر رسیده بود، زیرا در آن دوران در راستای راهبرد دولت وقت کسانی بودند که به اشتباه نگاه فرصتی به اهل سنت نداشتند و اجازه ظهور و بروز به آنان نمی دادند.
4. نگاه دولت یازدهم به اهل سنت راهبردی است نه ابزاری، دولت یازدهم تلاش كرد که حقوق شهروندی را به یک گفتمان غالب تبدیل کند و در این گفتمان است که اهل سنت می توانند در چارچوب قانون، از همه حقوق خویش برخوردار باشند،اجرای تعهد روحانی نسبت به منشور حقوق شهروندی و انتشار آن آغاز راهی برای رسیدن به حقوقی است که در قانون اساسی پیش بینی شده است.
در قاموس ادب و فرهنگ روحانی، حقوق شهروندی فقط شعار و انشا نیست بلکه یک تعهد حقوقی است و دولتمردان باید به آن عمل كنند.
5. در راستای تعامل مثبت و نگاه احترام آمیز و تکریم شهروندان و نیز در جهت اثبات اینکه اهل سنت، شهروندان درجه یک هستند، دولت یازدهم برای اولین بار پس از انقلاب یک نفر از برادران کرد اهل سنت را به عنوان سفیر، یعنی نماینده تام‌الاختیار جمهوری اسلامی ایران در یک کشور خارجی منصوب کرد.
این گام هر چند در تراز کلی نظام کوچک است اما نشانه بزرگی در جهت روشن‌شدن رویکرد دولت تدبیر و امید نسبت به اهل سنت و آینده سیاسی آنان است. همه فرهیختگان و بزرگان اهل سنت می‌دانند که نگاه و نگرش رقبای آقای روحانی به آن‌ها ابزاری است و آن‌ها هیچ‌گاه نمی توانند از خطوط قرمز خودبافته و فشارهای پیرامونی و از جمله فشار پایگاه‌های رای خویش عبور کنند و اهل سنت را به خلوتگاه خویش راه دهند.
امید به دولت روحانی
اما با اقدامات و نگرش هایی که از روحانی و دولت او سراغ داریم و با انتصاباتی كه در سطح سفیر، معاون وزیر و مشاور وزیر داشته و نگاه ویژه به بخش عظیم زنان از جمله انتصاب فرمانداران زن، نشان می دهد که روحانی در تداوم دولت خویش می‌تواند گام‌های بلند تری در جهت وحدت عملی و گسترش همگرایی و همدلی در کشور بردارد.
بي‌شك روحانی در صورت پیروزی، باید به دستورالعمل خویش در دولت که در اواخر سال 95 مبنی بر به‌کارگیری شایستگان اهل سنت در پست های مدیریتی،مشورتی و کنسولی صادر كرد، عمل كند.
اهل سنت همانند همه ایرانیان دیگر بر سر یک دوراهی تاریخی قرار گرفته اند :
یک راه نجات ایران از مسیر گفت‌وگو ، عقلانیت ، تعامل عزتمند با کشورهای اسلامی و دنیا و یک راه به نا کجا آباد و بازگشت به دوران قهقرای دولت نهم و دهم. همه ما ایرانیان برای خود و نسل های آینده و پیشرفت ،آرامش وامنیت کشور حق نداریم در انتخاب راه اشتباه کنیم زیرا فرصت جبران نداریم.