یکشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۴
درخصوص انتخابات هفتم اسفند در نظر گرفتن چند نکته ضرورت دارد. اساسا انتخابات به معنای انتخاب آزادانه مردم است؛ حال اگر به هر دلیل جلوی انتخاب آزادانه مردم گرفته شود و به هر دلیلی به آن‌ها گفته شود که برخی گزینه‌ها از دور انتخابات خارج شده‌اند و آن‌ها تنها می‌توانند به فهرست ارائه‌شده رای دهند، انتخابات آزاد زیرسوال می‌رود. اساس و بنیان مردم‌سالاری و انتخابات آزاد بر این اصل استوار است که تمام گزینه‌های داوطلب امکان حضور در انتخابات و انتخاب شدن داشته باشند.
اینکه برخی گزینه‌ها به بهانه عدم برخورداری از صلاحیت کنار گذاشته شوند، مناسب نیست. این شکل انتخابات ممکن است از انتخابات آزاد هم بهتر باشد و باعث موفقیت شود اما نامش انتخابات آزاد نیست. حذف و ردصلاحیت گسترده داوطلبان شرکت در انتخابات باعث می‌شود که مردم یا در انتخابات شرکت نکنند یا از اینکه یک نهاد دیگر از قبل گزینه‌ها را انتخاب می‌کند، به شگفت بیایند. این مسایل ملاحظات کلی در مورد انتخابات است اما آنچه به‌عنوان واقعیت باید مورد توجه قرار گیرد، این است که اگر مردم در همین شرایط هم در انتخابات شرکت نکنند، اتفاقی که می‌افتد، این است که جمعی تندرو در مجلس حضور پیدا خواهند کرد. این همان اتفاقی است که در انتخابات سال ۱۳۹۰ در استان تهران رخ داد. براساس آمار وزارت کشور در اسفند سال ۱۳۹۰ در انتخابات تهران بزرگ که شامل اسلامشهر، شهرری، شمیرانات و شهر تهران می‌شود، حدود شش میلیون واجد شرایط وجود داشتند اما از آنجایی که در انتخابات مجلس نهم کسر قابل توجهی از مردم در انتخابات شرکت نکردند، شماری از نمایندگان تندرو جبهه پایداری توانستند تنها با کسب پنج درصد آرا به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کنند یعنی نمایندگان جبهه پایداری (یعنی بیش از دوسوم نمایندگان تهران) با حدود ۳۰۰ هزار رای وارد مجلس نهم شدند. این به آن معناست که حتی اگر ۱۰ درصد مردم هم به آن‌ها رای می‌دادند، آن‌ها باید ۶۰۰ هزار رای می‌داشتند اما فقط پنج درصد به آن‌ها رای داده بودند. اگر مردم باز هم در انتخابات شرکت نکنند و این‌طور استدلال کنند که نامزدهای ما در این انتخابات نیستند و باید به کدام نامزد رای داد، همین اتفاق دوباره تکرار می‌شود و یک عده تندرو که افکارشان چندان استقلالی ندارد، وارد مجلس خواهند شد. در حال حاضر مردم باید از میان نامزدهایی که باقی مانده‌اند کسانی را که میانه‌رو‌تر و دارای استقلال فکری بیشتر هستند، انتخاب کنند. در غیر این صورت مجلس دهم هم مجلسی خواهد شد با اقلیتی تندرو. همین حالا شاهد هستیم که یک اقلیت تندرو مجلس را به دنبال خود می‌کشند و با هر کاری که دولت یازدهم انجام داده، مخالفت کرده‌اند؛ با مذاکرات هسته‌ای از همان ابتدا مخالفت کردند، با توافق هسته‌ای مخالفت کردند، با آمدن شرکت‌های بزرگ غربی به ایران برای سرمایه‌گذاری مخالفت کردند، با خرید هواپیما مخالفت کردند، با قراردادهای نفتی مخالفت کردند و هر گامی که دولت برای نجات مملکت از این شرایط بد اقتصادی و این رکود وحشتناک بردارد، مخالفت این افراد را به دنبال دارد.
تاکنون هیچ اقدام مثبتی در دولت یازدهم نمانده که این تندرو‌ها با آن مخالفت نکرده باشند بنابراین در شرایط فعلی چاره‌ای نیست جز اینکه با شرکت در انتخابات بر این روند تاثیر بگذاریم. باوجود شرایط موجود مردم باید در انتخابات شرکت کنند و لااقل به نامزدهایی که کمی افکار مستقل‌تر و به فکر آینده کشور هستند، صرف‌نظر از اینکه اصولگرا هستند یا نیستند، رای دهند.
* استاد دانشگاه