آخرین بار ۱۲سال پیش جک استراو در قالب نشست‌های وزرای خارجه تروئیکای اروپایی با دبیر شورای عالی امنیت ملی بر سر پرونده هسته‌ای به تهران آمد اما سفر وزیر خارجه انگلیس به تهران در قالب روابط دوجانبه تنها یک‌بار و آن هم ۱۴سال پیش رخ داده بود. حال فیلیپ هاموند به تهران آمده است تا پس از حل و فصل پرونده هسته‌ای و تغییر موازنات در مسیر ارتقای جایگاه ایران در معادلات، پیرامون روابط دو جانبه، همکاری‌های اقتصادی، سرنوشت برجام و موضوعات منطقه‌ای با مقامات ایرانی به بحث و تبادل نظر بپردازد. او نیز با حسن روحانی دیدار کرد اما این‌بار شیخ دیپلمات در قامت رئیس‌جمهوری ایران میزبان وزیرخارجه انگلیس بود. طرفه آنکه اگر از دریچه رویکرد انتقادی نیز به این سفر بنگریم، مواضع، گفتار‌ها و رویکردهای اعلامی است که حائز اهمیت است نه بازگشایی رسمی ساختمان سفارت که طی آن سطح روابط دیپلماتیک نیز فی‌الحال ارتقا داده نشده اما عده‌ای بازهم نشان دادند که حاشیه‌پردازی را بیشتر دوست دارند همان طیفی که تجمع چند دهه نفره و غیرقانونی منتقدان بازگشایی سفارت را آب و تاب فراوان دادند و از بازداشت و برخورد با معترضان گفتند. فیلیپ هاموند پیش از دیدار با رئیس‌جمهوری نیز به بی‌بی‌سی گفت: ما باید با ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای وارد تعامل شویم. وی همچنین تاکید می‌کند: انگلیس باید برای برقراری روابط خوب با ایران تلاش کند اما باید این کار را با دقت انجام دهد. با وجود بی‌اعتمادی تاریخی عمیق، ایران بازیگر بسیار مهمی است و بنابراین نمی‌تواند در انزوا قرار گیرد. وی در ادامه نیز تاکید می‌کند: هر دو کشور باید برای مقابله با نیروهای داعش با یکدیگر همکاری کنند. وی همچنین خواستار گفت‌وگو میان ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه‌ای شد و تاکید کرد که عدم ارتباط میان این دو بازیگر منطقه‌ای معنا و مفهومی نداشته و کمکی به شرایط منطقه نمی‌کند. وزیر امور خارجه انگلیس گفت: انتظار می‌رود لغو تحریم‌های ایران از بهار سال ۲۰۱۶ آغاز شود. فیلیپ هاموند به موضوع روند اجرای برنامه جامع اقدام مشترک، توافقی که اواسط ماه ژوئیه میان ایران و گروه ۱+۵ در وین حاصل شد به علاوه لغو تحریم‌ها پرداخت و گفت که رفع تحریم‌ها احتمالا از بهار سال آینده ۲۰۱۶ میلادی آغاز می‌شود.
توافق هسته‌ای آغاز حرکت برای شرایط بهتر است
در دومین روز سفر وزیر خارجه انگلیس وی با عالیترین مقام اجرایی کشورمان دیدار داشت. دکتر حسن روحانی در ابتدای دیدار تاکید کرد: ما توافق هسته‌ای را به عنوان آغاز حرکت برای ایجاد شرایطی بهتر در روابط بین‌الملل و منطقه می‌دانیم. رئیس‌جمهوری با تاکید بر لزوم اهتمام طرف مقابل به اجرای دقیق تعهدات، اظهارداشت: جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات داوطلبانه‌ای که در برجام عنوان شده، پایبند خواهد بود چرا که تصمیم قاطع ما این بوده است که به دنبال سلاح نیستیم و تاسیسات ما نیز تحت نظارت آژانس است. رئیس دولت در ادامه خاطرنشان کرد: در این راستا طرف‌های مذاکرات در آینده خواهند دید که انتخاب تعامل با ایران به جای تقابل راه صحیحی بوده است. دکتر روحانی با گلایه و انتقاد از برخی سخنان و گفتار‌ها که حاوی تهدید نظامی یا بازگشت تحریم‌هاست، گفت: این سخنان طنزآلود، شعار‌ها و شوخی‌های نابجایی است که به روند اعتمادسازی، آسیب می‌رساند. رئیس دولت با اشاره به شرایط پس از توافق، تصریح کرد: تعامل انگلیس و ایران برای توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و مشارکت دو کشور در مسیر حل مسائل و موضوعات بین‌المللی و منطقه‌ای ضروری است.
انگلیس آماده ارتقای روابط تا حد سفیر است
فیلیپ هاموند هم در ابتدای دیدار با رئیس‌جمهوری کشورمان توافق هسته‌ای را زمینه‌ساز بهبود روابط تاریخی و فرهنگی دو ملت و بستر‌ساز عملیاتی کردن همکاری‌ها دانست و تاکید کرد: بازگشایی سفارتخانه‌ها در تهران و لندن یک اقدام نمادین مهم و در عین حال باعث ایجاد گفت‌وگوهای موثر و اعتمادساز میان دو کشور بوده و فرصتی برای درک بهتر دو کشور از مواضع یکدیگر به وجود خواهد آورد. وزیر خارجه انگلیس بر ضرورت رفع ذهنیت تاریخی بی‌اعتمادی تاکید و خاطرنشان کرد: اطمینان می‌دهم که دولت انگلیس نسبت به انجام تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند خواهد بود. وی بر ضرورت گسترش روابط اقتصادی نیز اشاره و اضافه کرد که این موضوع نیازمند روابط باثبات سیاسی است.
تاکید لاریجانی بر تغییر رویکرد انگلیس
فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه انگلیس در ادامه ملاقات‌های خود با مقامات عالی‌رتبه کشورمان بعد از ظهر دوشنبه با علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس مجلس کشورمان توضیحات وزیر خارجه انگلیس درباره تغییر رویکرد دولت انگلیس در تلاش برای گشودن افق جدیدی درروابط خود با جمهوری اسلامی ایران را مثبت ارزیابی و ابراز امیدواری کرد، رویکرد جدید بریتانیا بر پایه اقدام و منافع متقابل در جهت زدوده شدن ذهنیت منفی مردم ایران نسبت به سیاست‌های گذشته این کشور تحقق یابد. وی در همین راستا گفت: رفتار دولت انگلیس در زمینه دخالت‌های‌گاه و بیگاه در امور داخلی ایران در گذشته باید تغییر جهت پیدا کند و مردم ایران نباید احساس کنند که رویکرد بریتانیا نسبت به آن‌ها غیردوستانه و مبهم است. در این دیدار ابتدا وزیر خارجه انگلیس با تشریح اهداف سفر خود به تهران، بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران را به منزله گام جدیدی در گشوده شدن افق تازه‌ای در روابط و همکاری‌های دو کشور توصیف کرد و گفت: پس از توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵، زمینه‌های جدیدی برای ارتقای سطح مناسبات دو کشور در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی پدیدار شده و دولت انگلیس تمایل دارد روابط خود در زمینه‌های مورد علاقه طرفین را گسترش دهد.
وزیر خارجه آلمان هم می‌آید
جالب آنکه هم‌زمان با خروج وزیر خارجه انگلیس، وزیر خارجه آلمان هم اعلام کرده که تا یکی، دو ماه آینده به تهران می‌آید و گفته می‌شود این کشور قصد دارد روابط تجاری با ایران را صرف مدت کوتاهی به ۵ میلیارد یورو قبل از تحریم‌ها رسانده و در گام بعدی آن را به ۱۰ میلیارد یورو ارتقا بخشد. هر چه هست به نظر نمی‌رسد هیچ مقام و کشور اروپایی نمی‌خواهد از قافله شتابان حرکت ایران در مسیر رشد و توسعه اقتصادی عقب بماند هر چند در داخل عده‌ای به بهانه‌های مختلف در حال حاشیه‌پردازی هستند و برای مثال در موضوع بازگشایی سفارت هیاهو پیرامون هیچ راه انداخته و از کاه کوه می‌سازند و تجمع چند ده نفره را با حاشیه‌نگاری‌های فراوان بزرگ‌نمایی می‌کنند، نکته‌ای که واکنش وزیر کشور را هم در پی داشته و وی تاکید می‌کند: نیروی انتظامی با حساسیت با تجمع غیرقانونی برخورد کرد و البته تعداد تجمع‌کنندگان نیز اندک بود. گویا عده‌ای فراموش کرده‌اند مردم به دنبال آرامش و گشایش در وضعیت خود هستند و دوران تشنج‌زایی پایان یافته و در مسیر تنش‌زدایی عزتمندانه حرکت می‌کنیم.
در نهایت...
فیلیپ هاموند در حالی تهران را ترک می‌کند که علاوه بر رایزنی‌ها در سطوح سیاسی و بهبود روابط که در قالب بازگشایی سفارتخانه نمود یافت، هیات تجاری همراه وی نیز مذاکرات فشرده و مثبتی را برای ارتقای همکاری‌های اقتصادی به منصه ظهور رساندند و علاوه بر دیدارهای وزیر خارجه انگلیس با مقامات اقتصادی، مدیران عالی اقتصادی و تجار همراه هاموند نیز با معاون وزیر صنعت و مدیران بخش خصوصی در اتاق بازرگانی نیز دیدار و گفت‌وگو داشتند و بستر‌سازی برای فعالیت‌های مشترک در فضای پساتحریم میان ایران و انگلیس به‌ویژه در حوزه نفت، مبادلات تجاری و همکاری‌های مشترک صنعتی ریل‌گذاری شد.