فرجی‌دانا رفت! همین یک جمله برای روایت چهارشنبه بهارستان گویای تمام اتفاقات است، فرجی‌دانا رفت چون تحملش برای ۱۴۵ نماینده سخت بود، فرجی‌دانا برای ارتقای علم جوانان وپیشرفت کشور آمد اما برخی می‌خواستند که برود پس از هر بهانه‌ای برای رفتن او استفاده کردند و در آخر او بود که با عزت و مردانگی زیر بار ماندن با قبول آنچه آن‌ها می‌خواهند نرفت و رفت. دیروز فرجی‌دانا با اسحاق جهانگیری وارد صحن مجلس شد. این حضور یعنی رئیس‌جمهور به سفر اردبیل خواهد رفت و در مراسم نخستین استیضاح وزیر دولتش حضور نخواهد داشت. بررسی روند استیضاح وزیران از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون نشان می‌دهد ۲۱ وزیر استیضاح شدند که در این میان ۱۷ جلسه بدون حضور رئیس‌جمهوری بوده است. ۱۴۵ نماینده مجلس در غیبت رئیس‌جمهور رای به برکناری فرجی‌دانا دادند درحالی که تعداد اعضای جبهه پایداری که از آن‌ها به عنوان مخالفان جدی دولت یاد می‌شود ۸۰ نفر هستند، ۶۵ نماینده مخالف دیگر کیستند؟
به رخ کشیدن اتحاد کابینه یازدهم با حضور در مجلس
دولت دیروز ابتکاری داشت که مخالفان و موافقان را به تحسین گشود. اعضای دولت در غیاب رئیس‌جمهور در مجلس حضور یافتند که پیام همدلی و همراهی کابینه را به رخ آنهایی بکشند که از هر فرصتی برای هجمه به دولت استفاده می‌کنند. علی طیب‌نیا، عبدالرضا رحمانی‌فضلی، سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی، محمدجواد ظریف، محمود گودرزی، مجید انصاری، علی جنتی، بیژن نامدارزنگنه، علی‌اکبر صالحی، محمدباقر نوبخت، علی‌اصغر فانی، ولی‌ا... سیف، معصومه ابتکار، محمود واعظی و مصطفی پورمحمدی دیروز در بهارستان بودند. طراحان استیضاح فرجی‌دانا معتقدند که شیوه مدیریت وی خلاف مصالح کشور است و این شیوه مانع رشد تولید علم در کشور و موجب قرارگرفتن دانشگاه‌ها در مسیر تندروی و افراط که با شعارهای دولت یازدهم هم تعارض دارد، می‌شود. این درحالی است که بسیاری از نمایندگان مجلس، این اقدام را حرکتی سیاسی قلمداد کرده و معتقدند که فرجی‌دانا در طول یکسال گذشته عملکرد خوبی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری داشته است.
حمایت رهروان
روز گذشته و پیش از آغاز استیضاح خبرهایی منتشر شد اعم از حمایت فراکسیون رهروان و مخالفت فراکسیون روحانیت از فرجی‌دانا. یک عضو فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت گفت: در جلسه صبح روز چهارشنبه این فراکسیون با حضور «رضا فرجی‌دانا» وزیر علوم، قاطبه نمایندگان شرکت‌کننده مخالفت خود را با استیضاح وی اعلام و خواستار ابقای وزیر علوم شدند. فراکسیون روحانیت مجلس اما با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: اکثریت قاطع این فراکسیون برای دستیابی به پاسخ شایسته به ندای مراجع عظام تقلید، عالمان، فضلا، دانشگاهیان و عموم ملت شریف و انقلابی ایرانی اسلامی، ادامه مسئولیت آقای دکتر فرجی‌دانا را به مصلحت نمی‌بیند.
ادعای زاکانی و پاسخ لاریجانی
علیرضا زاکانی از اصولگرایان مجلس اولین نماینده‌ای بود که به‌عنوان موافق استیضاح به پشت تریبون رفت. دغدغه او بورسیه‌ها در دولت گذشته بود و تاکید داشت نباید آبروی نخبگان ریخته شود. بعد پیشنهاد تشکیل کمیته بررسی این بورسیه‌ها را داد. زاکانی در بخشی گفت بخش زیادی از معاونان، وزیران و حتی رئیس‌جمهوری از بورسیه که یک شیوه قانونی است، بهره برده‌اند و وزارت علوم حق ملغی کردن بورس ۳ هزار نفر از نخبگان را ندارند. این بخش از اظهارات زاکانی بعد از ساعتی با واکنش علی لاریجانی در جایگاه رئیس مجلس مواجه شد چنانکه رئیس مجلس گفت: رئیس‌جمهوری از بورس تحصیلی استفاده نکرده است. علی لاریجانی اظهار کرد: در این زمینه حجت‌الاسلام مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری در نامه‌ای به بنده بیان کرد که این سخنان خلاف بوده و روحانی از بورس استفاده نکرده است. وی یادآور شد: نوشته آقای زاکانی که از روی ورقه می‌خواندند این بود که بخش زیادی از وزرا و معاونین رئیس‌جمهوری بورس بوده‌اند اما وقتی من گفتم فیلم را دیدند غیر از این بود و آقای زاکانی گفتند به‌نظرم بخش زیادی از وزرای محترم و معاونین ایشان و ریاست‌جمهوری از این موهبت استفاده کردند. لاریجانی همچنین گفت: ظاهرا سبق لسانی صورت گرفته، در نوشته چیز دیگری بوده و در بیان اشتباه گفتند. البته زاکانی موضوعات دیگری هم گفت مثلا با بیان اینکه برای ما مواجهه و لجاجت با نمایندگان مجلس، دردآور است، افزود: آیا معاون آموزشی گذاشتن وزیر پیشنهادی دولت که رای اعتماد نگرفت و مشاور عالی‌کردن فرد دیگری که مجلس مخالفت خویش را با ایشان اعلام کرده بود، جز لجاجت و بی‌تدبیری چه معنی می‌دهد؟ وی تصریح کرد: بازگشت عناصر بی‌صلاحیت به دانشگاه‌ها، دلیل دیگری برای استیضاح وزیرعلوم است؛ وزیر اطلاعات دولت یازدهم طی نامه‌ای رسمی به سران قوا به جذب برخی افراد محارب و آشوبگر توسط وزارتخانه علوم و دانشگاه آزاد اعتراض کرد و سند این نامه نیز هم‌اکنون پیش چشم نمایندگان قرار دارد. وزیر علوم به نامه وزیر اطلاعات عمل نکرد. وی انتخاب اساتید بی‌اخلاق را از دیگر موارد استیضاح دانست و گفت: تعدادی از اساتید که از دانشگاه اخراج شده بودند به دانشگاه بازگشتند. این نماینده باز هم مدعی شد: هیچ استیضاحی به اندازه این استیضاح تحت فشار نبودیم. جوسازی و توهین شد. تهمت سیاسی بودن به نمایندگان زدند، استهزا و مسخره کردند. وی تصریح کرد: وزارت علوم با اصطلاح افشای بورس‌ها خواست نمایندگان را تحت فشار قرار دهد.
در انتصابات لجبازی کردید
«موسی غضنفرآبادی»، نماینده مردم بم با بیان اینکه فرجی‌دانا در دوره مدیریت خود در دانشگاه‌ها مدیریت نکرد بلکه مدیریت شد، افزود: شما در انتصابات بدون استعلام از نهاد‌های قانونی انتصاب انجام دادید بعد از آنکه جواب استعلام آمد باز با لجبازی یا ناتوانی در مدیریت دو نفر را که رد صلاحیت شده بودند و در فتنه حضور داشتند، برنداشتید.
پخش فیلم از سوی نقوی‌حسینی
نماینده ورامین در مجلس که موافق استیضاح بود با بیان اینکه امروز خطری در دانشگاه‌ها وجود دارد، گفت: «جعفر توفیقی» همه کار‌ها را به نام فرجی‌دانا انجام می‌دهد. «سیدحسین نقوی‌حسینی» اظهار کرد: در ۱۷ تیر از جانب سخنران گفته شده تمام پول مملکت را به سپاه و بسیج و اطلاعات می‌دهند که هورا و تشویق مهمانان را در پی داشت ولی شما با این‌ها چه کردید؟ نقوی حسینی به مجلس افطاری یکی از انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: در این مراسم نوری‌زاد مه‌مان ویژه این دانشگاه بود که خاطره‌ای تعریف کرده و حتی قابل بازگویی نیست. وی تاکید کرد: آقای فرجی‌دانا برخی دوستان و طرفداران شما می‌گویند فرجی‌دانا در انتصابات نقش ندارد و توفیقی برنامه‌ریزی می‌کند. نقوی‌حسینی فیلمی کوتاه را از جلسه افطاری تشکل‌های دانشجویی در روز دوشنبه ۳۰ تیرماه ۱۳۹۳ پخش و اظهار کرد: این‌ها تصمیم‌گیران وزارت علوم هستند؛ این‌ها برای وزارت علوم تصمیم می‌گیرند و در ماه مبارک بوده و حتی گفته بودند ضبط نشود.
نگران وضعیت علمی کشور هستیم
«قاسم جعفری» نماینده مردم بجنورد در مجلس و از موافقان استیضاح «رضا فرجی‌دانا» با بیان اینکه ما امروز نگران وضعیت علمی کشور هستیم، گفت: اقتدار علمی یک اقتدار درون‌زاست و این پیشرفت باید ادامه یابد. نماینده مردم تهران در مجلس هم موافق استیضاح بود و با بیان اینکه ۳هزار بورسیه واقعیت ندارد، گفت: فهرست اسامی ۳ هزار نفر بورسیه در دولت قبلی با عجله تهیه شده است. علی‌اصغر زارعی گفت: تعداد محدودی از پرونده‌های مسئولان را آوردند وقتی پرونده‌ها را دیدیم در هیچ‌کدام موضوع خاصی نبود و آن‌ها مدعی بودند که ما چنین ادعایی را نکردیم. فقط در یکی از پرونده‌ها فرزند یکی از روسای دانشگاه‌ها گفته شده بود یک سال سنش بالاست که البته باید در پرونده ملاحظه کرد که آیا کارت پایان خدمت دارد یا نه. وی درباره بورسیه‌های خارج از کشور یادآور شد: آن‌ها گفتند این رقم ۷۲۹ نفر بوده است که اگر مصوبات شورای عالی بورس را اعمال کنیم به ۴۳ نفر تقلیل می‌یابد، گفتند ۱۰۱۱ نفر که مربیان هستند، این درحالی است که اصلا این بحث‌ها وجود ندارد.
انتقاد از پخش فیلم
نماینده رشت با اشاره به پخش فیلمی درمورد حضور جعفر توفیقی و سرپرست یکی از دانشگاه‌های کشور در جمع فتنه‌گران ۸۸، گفت: موافقان استیضاح فیلمی را نشان دادند که کاملا درست است، اما لازم است تا زمان ضبط این فیلم را هم بگویید. این فیلم پس از جریان کوی دانشگاه گرفته شده و در آن زمان از سوی مسئولان دانشگاه به آقای توفیقی گفته شد که به جمع متحصنین برود و آن‌ها را آرام کند. حالا احتمال دارد که ایشان در بیان مطالب خطا هم کرده باشد. جعفرزاده‌ایمن ادامه داد: اگر آقای فرجی‌دانا امروز رای اعتماد مجدد از مجلس بگیرد باید بداند که این رای را از مجلس اصولگرا گرفته و نمایندگان اصولگرای مجلس نهم وی را ابقاء کرده‌اند، بنابراین کسی تلاش نکند تا این فضا را برای خود مصادره کند.
پیش‌بینی زودهنگام نادران
الیاس نادران هم در مقام موافق با بیان اینکه فتنه‌گران و اخراجی‌ها هیات تشکیل می‌دهند و برای دانشگاه‌ها تصمیم می‌گیرند، گفت: «رضا فرجی‌دانا» مدیریت نمی‌کند، مدیریت می‌شود، دیگران دولت در سایه تشکیل داده‌اند. وی یادآور شد: یک ماه و نیم پیش مشاور رئیس‌جمهوری آقای صادق فرمودند من به این دونفری که در محل اعتراض نمایندگان هستند -که اعتراض نمایندگان به این دونفر نیست، مساله فجیع‌تر از این حرف‌هاست که با این دونفر مساله حل شود - گفتم برای اینکه دهن‌کجی به مجلس نباشد، خودتان یک نامه بنویسید خداحافظی کنید. نمی‌خواهد استعفا بدهید که وزیر بپذیرد یا نپذیرد. چی شد؟ نماینده مردم تهران در مجلس تاکید کرد: امروز حل مسائل وزارت علوم با رفتن یا نرفتن این دو نفر علاج نمی‌شود. این موافق استیضاح وزیرعلوم گفت: پس از فرجی‌دانا، وزیری در راس خواهیم گذاشت که وزارتخانه را اداره کند.
چه کسی گفته افشاگری حلال است؟
پس از نطق موافقان استیضاح، وزیر علوم، پخش فیلمی از یک بخش اظهارات وی و حذف بخش دیگر را شیوه‌ای نادرست دانست و گفت که این نوع افشاگری‌ها از چه زمانی در مرام ما آمد و کجای دین ماست؟ دوستان می‌دانند که این افشاگری‌ها در ابتدای انقلاب برای چپی‌های کمونیست بود. رضا فرجی‌دانا تاکید کرد که اظهارات او در جمع نمایندگان تشکل‌های دانشجویی ادامه داشته است، اما نمی‌داند با چه انگیزه‌ای ادامه آن پخش نشد؟ وی تصریح کرد: چه کسی گفته افشاگری حلال است؟ این کجای دین ماست؟ فرجی‌دانا همچنین گفت: اگر رکودی می‌بینیم که امروز نمی‌بینیم، بنده خوف آن را دارم که چنین رکودی در صحنه علم و فناوری ایجاد شود؛ تمام سعی‌ام را به خرج می‌دهم که تمهیداتی را شاهد نباشیم به‌واسطه سیاست‌ها و کارهایی است که سال‌ها قبل آغاز شده است.
۱۳۰۰ میلیارد تومان عدم تخصیص بودجه در سال‌های ۹۰ و ۹۱
وی افزود: مجموعه دانشگاه‌های ما در سال گذشته نزدیک به ۱۳۰۰ میلیارد تومان به‌واسطه عدم تخصیص بودجه جاری در سال‌های ۹۰ و ۹۱ بدهی داشته‌اند که اثری فوری‌تر بر تولید علم دارد زیرا تمام وسایلی که در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شده است، از روی میز کار حذف شده است. وی توضیح داد: دانشگاهی را داریم که نماینده بنده در هیات سه نفره آن تغییر کرده اما رئیس آن همان رئیس قبلی است؛ پس چگونه ادعا می‌شود که ما قصد داریم به تشکل‌های آشوب‌طلب مجوز دهیم؟ می‌شود کسی با میزان تعلق‌خاطر من به انقلاب چنین رویکردی داشته باشد؟ وزیر علوم این سوال را مطرح کرد که آیا این مسائل سیاه‌نمایی بیش از اندازه نیست؟
اشتباه دانشجو به خاطر ساختارشکنی نیست
فرجی‌دانا گفت: نشاطی که در دانشگاه‌ها وجود دارد، دانشجویان را به سمت حرکت‌های ساختارشکنانه نمی‌برد. فرجی‌دانا با بیان اینکه از یک فعالیت دانشجویی چه می‌خواهیم؟ خاطرنشان کرد: دانشجوی ما حتی ممکن است اشتباه کند ولی این اشتباه به خاطر ساختارشکنی نیست؛ او به مبانی نظام اعتقاد دارد. اشتباه می‌کند چون در دوران جوانی است؛ ما با وی برخورد جذبی می‌کنیم چرا برخورد دفعی کنیم؟ وزیر علوم در ادامه اسلایدی را درباره تحرکات تنش‌زای افراد و تشکل‌های دانشجویی از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۳ به نمایندگان نشان داد و افزود: در سال ۱۳۸۸ تحرکات تنش‌زا ۴۳ درصد بوده که این رقم در سال ۱۳۹۱ به ۱۹ درصد و در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ درحالی که سه ماه از این دوران را مسئولیتی نداشتم، به ۱۴ درصد کاهش یافت. وی این آمار را نشانه آرام بودن فضا دانشگاه‌ها دانست و به مصاحبه اخیر عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور اشاره کرد و گفت: برادر عزیزم دکتر رحمانی‌فضلی به‌عنوان مسئول امنیت کشور مصاحبه کرده و گفته بنده شهادت می‌دهم که ما آرام‌ترین فضا را در دانشگاه‌ها داریم؛ چرا می‌خواهیم القا کنیم که دانشگاه‌ها در مقابل نظام هستند؟ این چه سودی برای ما دارد؟ دانشگاه‌ها نقطه قوت نظام و پشتیبان نظام هستند؛ استادان دانشگاه پشتیبانان این نظام هستند؛ چرا القا کنیم که دانشگاهیان ضد ما هستند و بعد فضای امنیتی ایجاد کنیم تا آن‌ها را کنترل کنیم؟ فرجی‌دانا گفت: نمی‌خواستم مطلبی را عنوان کنم اما این آمار برای من اهمیت فراوانی دارد. ما تجمعاتی داشتیم که در آن به مسئولان عالیرتبه نظام توهین شده است. متوسط این تجمعات در چهار ساله گذشته سالی ۱۰ مورد بوده اما در طول سال تحصیلی گذشته که مسئولیت وزارت علوم برعهده من بوده به ۵مورد رسیده است.
میدان دادن به نشریات ضددینی اتهام بزرگی است
وی تصریح کرد: میدان دادن فرجی‌دانا به نشریات ضددینی و گرایشات تجزیه‌طلبانه اتهام بزرگی است. دوستان به این فضای سیاه‌نما تن در ندهند و ما باید کار‌ها را با همدلی پیش ببریم. عضو کابینه تدبیر و امید تصریح کرد: امروز نیز این عزیزان که پس از طی فرآیند استعلامشان از وزارت اطلاعات مشخص شده که مشکلی در دوران فتنه‌ای نداشته‌اند؛ اگر ببینند که بودن آنان در این مناصب بهانه‌ای برای ایجاد التهاب و انشقاق بین دو رکن نظام یعنی مجلس و دولت می‌شود؛ با طیب‌خاطر و در راستای ایجاد تفاهم و تعامل با خانه ملت حاضر به هرگونه گذشت و فداکاری خواهند بود. وی اظهار کرد: حاضر به واگذاری اختیاراتم در تصمیم گیری برای موارد مطرح شده به رئیس مجلس که از جنس دانشگاه می‌باشند؛ هستم تا ایشان حکم و قاضی بوده و نظر وی فصل‌الخطاب در این زمینه باشد. وزیر علوم افزود: پس از اعطای مسئولیت داوری خدمتشان می‌آییم و با نشان دادن استعلام‌ها و عملکرد این افراد دغدغه‌های موجود را نیز مطرح می‌کنیم؛ هر آنچه رئیس مجلس بگویند همان را انجام خواهیم داد.
تکلیف شرعی برخی برای مشوش جلوه دادن وزارت علوم
فرجی‌دانا در بخشی گفت: ما به کسی شوخی نداشته و به ضدانقلاب باج نمی‌دهیم. برخی تکلیف شرعی می‌بینند که چهره وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را مشوش جلوه دهند؛ نمی‌دانم چه سودی می‌برند. فرجی‌دانا در پایان سخنان خود را با این شعر به اتمام رساند که وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم که در طریقت ما کافی است رنجیدن.