یکشنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۱
آن‌گونه كه از شواهد و قراین و لحن اصولگرایان صاحب قدرت برمی‌آید و بر اساس مواضعی كه اكثریت اصلاح‌طلبان اتخاذ كرده‌اند انتخابات بعدی انتخاباتی بدون حضور اصلاح طلبان خواهد بود. در چنین فضایی نام برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب به عنوان كاندیدای ریاست جمهوری مطرح شده است.
با توجه به ویژگی‌های انتخابات سال ۹۲ چنین افرادی هم از سوی هواداران اصلاحات و هم از سوی منتقدان آن در معرض پرسش‌های جدی قرار دارند كه تنها در صورتی كه به این پرسش‌ها جواب دهند بارقه امیدی برای موفقیت خواهند داشت.
با توجه به اینكه دو دو كاندیدای قبلی ریاست جمهوری در حصر خانگی به سر میبرند و سوالاتی كه در ۴ سال گذشته پاسخ‌های قانع‌كننده‌ای نیافته است هر كاندیدای اصلاح‌طلبی با هر نام و موقعیتی باید دلایل خود را برای مشاركت در انتخابات روشن كند.
از سوی دیگر اصولگرایان هم در هفته‌های اخیر نشان داده‌اند كه هیچ رغبتی به حضور هیچ مدل اصلاح‌طلبی ندارند. اصولگرایان سنتی چنین تمایلی ندارند چرا كه می‌خواهند با فراغ بال با رقیب اصلی و قدرتمندشان كه جریان نزدیك به دولت است مبارزه كنند. آنها نمی‌خواهند كه برای سومین بار به دلیل وجود دشمن مشترك اصلاح‌طلب با احمدی‌نژاد دست دوستی دهند و همانند سال ۸۴ و ۸۸ نام كسی را روی برگه رای بنویسند كه قلب و عقل‌شان به آمدن او رضا نیست. به همین دلیل دیگر نمی‌توان از تئوری كلیشه‌یی گرم شدن تنور انتخابات استفاده كرد. از نظر اصولگرایان سنتی تنور آنقدر داغ هست كه نیاز به هیچ هیزمی ندارد. كما اینكه در انتخابات مجلس هم نبودن اصلاح‌طلبان در عرصه و فقدان فراكسیون اقلیت اصلاح‌طلب در مجلس مشكلی را كه در كوتاه‌مدت عیان شود به وجود نیاورد و در درازمدت هم فرصت بیشتری برای چاره اندیشی وجود دارد.
اگر قانون گرم شدن تنور صادق بود اصولگرایان سنتی باید با آغوشی گشوده از آمدن محمدرضا عارف حمایت می‌كردند چرا كه او اصلاح‌طلب معتدلی است كه در آخرین سخنان خود رسما اعلام كرد كه هیچ شرط و شروطی برای آمدن به عرصه انتخابات ندارد و رفع محدودیت كاندیداهای سابق ریاست‌جمهوری برای او مساله‌یی اصلی نیست. اما با تمام این اوصاف تا به امروز هیچ كدام از اصولگرایان روی خوشی به آمدن وی نشان نداده‌اند.
با پذیرفتن منطق این نوشته می‌توانیم سخنان كسانی مثل بادامچیان و انبارلویی را بهتر درك كنیم. آنها از طرح نام كسی مثل عارف هیچ استقبالی نكردند. بادامچیان هفته گذشته را تماما صرف این كرد كه ثابت كند عارف رجل مذهبی نیست و اعتمادی به آرای خود ندارد. دیروز هم سرمقاله روزنامه رسالت به همین مساله در ابعاد وسیع‌تری اختصاص داشت.كاظم انبار لویی درست فردای همان روزی كه عارف گفته بود شرط آزادی زندانیان سیاسی یعنی رسیدن به بن بست سیاسی در روزنامه رسالت سرمقاله‌یی نوشت و این جمله عارف كه اگر خاتمی نیاید من كاندیدا می‌شوم را «ناز و كرشمه» و «نوشابه باز كردن برای خود» توصیف كرد. انبار لویی بی‌آنكه به این جمله مهم عارف كه او هیچ شرطی برای حضور در انتخابات ندارد توجه كند او را فردی توصیف كرد كه هیچ كدام از ویژگی‌های یك رییس‌جمهور را ندارد؛ رجل مذهبی نیست چرا كه «چهار خط اثرمكتوب در دفاع از مذهب ندارد» ، «دو تا سخنرانی در دفاع از دین ندارد.» او عارف را كه بیش از دو دهه فعالیت سیاسی داشته و معاون اول خاتمی هم بوده فاقد كارنامه سیاسی دانست؛ «كسی كه كارنامه سیاسی مشخصی ندارد و در فراز و فرودهای سیاسی كشور یا غایب بوده یا اگر هم ظاهر بوده دست در دست سرویس‌های پنهان جنگ نرم علیه ملت جنگیده.»
انبارلویی حتی كارنامه عارف در سازمان برنامه و بودجه را هم با این جملات زیر سوال برد «كسانی كه تراز مدیریت و مدبریت آنها در همان حوزه كاری زیر سوال است و از حسن سابقه برخوردار نیستند و حتی امانتداری آنها در نهادهای نظارتی در مصرف بودجه كشور زیر سوال است و از تقوای فردی، جمعی و سیاسی آنها تصویر درستی در دست نیست، چگونه مردم می‌خواهند سرنوشت تصدی دومین مقام كشور پس از رهبری را به دست او بسپارند.»
خلاصه حرف انبارلویی این است كه حتی توبه هم اثری ندارد، سیاهه‌یی كه در كارنامه به زعم انبارلویی سیاه اصلاح‌طلبان قرار دارد آنقدر طولانی است كه توبه كردن از آن اساسا غیر ممكن است چرا كه هنوز در تاریخ بشریت سازوكاری برای پاك كردن گذشته و از نو نوشتن آن ابداع نشده است. اگر هم كسی بتواند تا زمان انتخابات چنین سازوكاری را به وجود آورد دیگر آن اصلاح‌طلبی كه گذشته ندارد خاصیتی برای هیچ كسی نخواهد داشت.
مواضع آیت‌الله جنتی هم كه ریش و قیچی انتخاب كاندیداها در دست اوست در این میان مهم است. طبق سمتی كه او به عنوان دبیر شورای نگهبان دارند باید او را كنشگری بی‌طرف دانست به همین دلیل ما هم او را در هیچ دسته و رسته‌یی از اصولگرایان قرار نمی‌دهیم. برای دریافتن موضع وی كافی است به این پرسش و پاسخ كه در مجله آدینه (ارگان ستاد نماز جمعه) چاپ شده توجه كنید؛
«آیا كسانی كه حاضر نشدند از فتنه برائت بجویند و عملكرد فتنه گران را تایید كردند امكان حضور در انتخابات دارند؟
آیت‌الله جنتی: خیر! آنها هم امكان حضور در صحنه انتخابات را نخواهند داشت. چرا كه من رضی بفعل قوم فهو منهم. ما قاتلین امام حسین (علیه السلام) را در زیارت عاشورا لعن می‌كنیم به كسانی هم كه به این جنایت در عاشورا رضایت دادند لعن می‌فرستیم... »
این پاسخ آنقدر واضح است كه ما را از هر تحلیلی بی‌نیاز می‌كند. اما آیا طرفداران دولت تمایلی به حضور اصلاح‌طلبان دارند؟ با توجه به موضع مشایی، مهم‌ترین كاندیدای دولت كه تاكید بر آزادی‌های اجتماعی است آنها بسیار امیدوارند تا بتوانند بخشی از سبد رای اصلاح‌طلبان را از آن خود كنند. به همین دلیل آنها هم از آمدن اصلاح‌طلبان هر چقدر نمایشی و بدون امید پیروزی باشد استقبال نمی‌كنند.