ايران امروز

جشنواره سينمائى فجر بدون حضور هنرمندان سبز!

سعيد زندگانى
دوشنبه, ۱۹ بهمن
شبكه جنبش راه سبز (جرس) - هنگامى كه بانوى اول سينماى ايران "رخشان بنى اعتماد" شال سبز به گردن درشهر ونسن فرانسه،جايزه معتبر "هانرى لانگ لوا" را در پنجمين جشنواره حفظ ميراث سينما در آغوش گرفت و آنرا به مادران عزادار و داغدار وطنش ايران تقديم كرد تا شايد با اين كار ذره اى از آلام آنان را بكاهد، در تهران جشنواره سينمائى فجر با تنديسهاى "سيمرغ بلورين" واقعا دچار سر درگمى شده بود. به قول يزدان سلحشور منتقد سينمائى سايت خبر آنلاين "درجشنواره فيلم امسال همه چيزعجيب بود، عجيب به معنى غافلگير كننده"!

در يك وبلاگ سينمائى هم تيتر زدند "جنبش سبز سيمرغ بلورين را بى بال و پر كرد"! كه يكى از بهترين سرخط هاى گزارشى در مورد جشنواره سينمائى فجر بود. هنرمندان سبز با عدم حضور خود در اين جشنواره همه چيز را از ارزش انداختند تا جائى كه مسعود اطيابى فيلمساز و كارگردان "صبح روز هفتم" در يك مصاحبه مطبوعاتى اعلام كرد: "اين روزها ديگر نامزد شدن يا جايزه گرفتن از جشنواره فيلم فجر همانند گذشته باارزش نيست. ديگر نه سيمرغ بردن براى كسى اعتبار مى آورد و نه نبردن آن موجب بى اعتبارى مى شود." تعجب آور است اگر بنويسيم اين گفته ها را فيلمسازى به زبان مى آورد كه فبلمش از ديدگاه ارزشهاى ملى بهترين فيلم جشنواره شناخته شده است.

جشنواره بى اعتبار
اعتبار يك جشنواره سينمائى به فيلمها و فيلمسازان شركت كننده و هيئت داورانى است كه از ميان آن فيلمها بهترنها را برمى گزينند و به آنها تنديس مى دهند. جشنواره سيمرغ بلورين در دوره دولت اصلاحات خاتمى بعلت فضاى باز فرهنگى و هنرى چنان اعتبارى در سطح جهانى پيدا كرد كه حتى فيلمسازان برجسته اروپائى و آمريكائى هم در آن حضور مى يافتند و فيلمهايشان را به نمايش مى گذاشتند. فيلمسازان نامدار و بزرگ كشورمان هم براى شركت در بخش مسابقه و ربودن تنديس سيمرغ بلورين سرو دست مى شكستند، چرا كه گرفتن تنديس اعتبار و در نتيجه فروش بيشترى براى فيلم به همراه داشت. اما همانگونه كه اطيابى مى گويد امسال چنين نيست!

در اين جشنواره اثرى از چهره هاى اسطوره اى سينماى ايران مانند عباس كيارستمى، خسرو سينائى، ناصر تقوائى، بهرام بيضائى، بهمن فرمان آرا، كمال تبريزى، مسعود كيميائى، نبود. فيلم داريوش مهرجوئى "طهران – تهران" را نمايش دادند اما خود او در سالن نمايش دهنده و مراسم افتتاح و اختتاميه حضور نداشت. رخشان بنى اعتماد هم قبل از سفر به فرانسه گفته بود فيلم آخرش "حياط خلوت خانه خورشيد" را از جشنواره بيرون بكشند.تنها دوتن از نامداران به جشنواره بيست و هشتم روى خوش نشان داده بودند: ابراهيم حاتمى كيا با فيلم "به رنگ ارغوان" و تهميه ميلانى با فيلم "تسويه حساب" كه هر دوى اين فيلمها سالها توقيف بودند و آن دو را با قول نمايش درجشنواره و اكران عمومى به جشنواره آوردند.

فيلم حاتمى كيا كه پنج سال پيش ساخته شده، در اولين سال دور اول رياست جمهورى احمدى نژاد "مسئله دار" تشخيص داده شد و از جشنواره و اكران محروم ماند. "تسويه حساب" هم دوسال بعد به همين سرنوشت دچار شد. در جشنواره امسال اما هر دوى اينها از توقيف خارج شدند و به رنگ ارغوان هم تنديس بهترين فيلم را برد و هم بهترين كارگردانى را و از نگاه مردم نيز بهترين فيلم شناخته شد. نه تنها احمدى نژاد آنرا ستود، بلكه روح اله حسينيان نيز بسيار از آن خوشش آمد. همه اينها موجب شد حاتمى كيا از هم دوره سابقش در حوزه هنرى "جواد شمقدرى" كه حالا معاون سينمائى ارشاد شده است چند بار تشكر كند و اين گشايش از گره فرو بسته را از معجزات ايشان بداند!

داوران غايب و بى نام و نشان
هيچ چهره صاحب اعتبارى هم حاضر به داورى در بخش مسابقه جشنواره بيست و هشتم نشد. عباس كيارستمى – عزت اله انتظامى – اصغر فرهادى – سيروس الوند – فرهاد توحيدى و فاطمه گودرزى هر يك به دليلى حاضر به حضور در هيئت داوران نشدند. اسامى هيئتد داوران را هم تا چهار روز پس از آغاز به كارجشنواره اعلام نكردند و هنگام اعلام نتايج گفتند مسعود جعفرى جوزانى بعلت سفر به آمريكا و اسفنديار شهيدى (فيلمبردار) بعلت گرفتارى كارى نتوانستند در داوريها شركت كنند. ماندند چهار داور بى نام ونشان و بقول خودشان "ارزشى" بنامهاى ابوالقاسم طالبى – محمد ابراهيم فياض – محسن على اكبرى و ناصر هاشم زاده كه در خيلى موارد اصلا خط و ربط هم را نيز قبول نداشتند.

به گفته منوچهر محمدى تهيه كننده صاحب نام سينما كه فيلم "صبح روز دهم" او در جشنواره حضور داشت، يكى از داوران گفته بوده كه صبح روز اختتاميه ناچار شده اند برخى از برندگان را جابجا كنند. يك روز پس از برگزارى مراسم اختتاميه هم سايت جشنواره در اقدامى جالب توجه برندگان سه رشته موسيقى متن – صداى فيلم و جلوه هاى ويژه را جابجا و مجددا اعلام كرد

اما عجيب ترين اتفاق اين بود كه على معلم تهيه كننده و نويسنده سينمائى پس از تغيير و تحولاتى پذيرفت كه اجراى مراسم پايانى جشنواره را بر عهده بگيرد. هنگام خواندن نام برنده بهترين صدا گذارى، نام حسين ابوالصدق صداگذار فيلم "آل" را صدا زد كه خود تهيه كننده آن بود، در حاليكه سيد رضا علويان صداگذار فيلم "آناهيتا" بايد اين سيمرغ را مى گرفت. معلم پس از اين ماجرا گفت كه من متنى را كه ساعتى قبل دستم دادند خواندم، حالا يا راى داوران بعدا عوض شده يا ستاد جشنواره اشتباه كرده است. و ستاد جشنواره پذيرفت كه اشتباه تايپى بوده، بنابراين پس از سه روز تنديس را از "آل" گرفتند و به "آناهيتا" دادند.

اينها تازه مشتى نمونه از خروارها اتفاق ناهنجارى بود كه در جشنواره فيلم فجر افتاد و آنرا به عجيب ترين، كم رونق ترين و بى اعتبارترين جشنواره در طول سالهاى پس از انقلاب تبديل كرد. آيت اله مكارم شيرازى نيز به حيف و ميل بيت المال در اين جشنواره و معاصى انجام شده در آن اعتراض كرد. اما زيباترين صحنه را "محسن تنابنده" برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر مرد بخاطر بازى در دو فيلم "سنگ اول" و "هفت دقيقه تا پائيز" آفريد، هنگامى كه روى صحنه رفت، تنديسش را گرفت، آنرا بلند كرد و فرياد زد: "به اميد روزهاى بى خشونت و بى تعصب"!