افشای گفتگوی ظریف با سعید لیلاز زلزله‌ای در رژیم ولایی به پا کرده است که پی‌آمدهای آن از جمله تسویه‌حساب‌های جناحی و شخصی دراز مدت خواهد بود. قربانی نخست آن آقای آشنا، سرپرست مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری بود که نظارت بر تولید ۳۳ گفت‌وگو با ۲۸ وزیر و معاونان رئیس جمهور برای ثبت و انتشار دست‌آوردهای دولت‌های یازدهم و دوازدهم را بر عهده داشت. به باور سعید لیلاز مصاحبه ظریف ظاهرا بی‌پرده‌ترین مصاحبه با وزرای دولت روحانی بوده است.
برجسته‌ترین نکات این گفتگوی سه ساعته را می‌توان در گلایه‌های ظریف به‌صورت ۱- تسلط سپاه قدس در امور کشور به‌ویژه در سیاست خارجی ۲- نفوذ سیاسی روسیه در کشور ۳- دولت یگانه، دسته‌بندی کرد.
۱- تسلط “میدان” (سپاه قدس) در امور کشور به ویژه سیاست خارجی
در این بخش از سخنان ظریف، قاسم سلیمانی متهم است که با برخورداری از اختیارات کامل، “میدان” را بر دیپلماسی مسلط ساخته بود و در نتیجه ظریف هیچگاه نتوانست از وی بخواهد که فلان کار را برای خدمت به دیپلماسی انجام دهد. این در حالی بود که وی همواره دیپلماسی را فدای “میدان” می‌کرده است. ظریف در این فایل صوتی باور دارد که “میدان” حتی برای کاهش تحریم‌ها به دیپلماسی یاری نرساند و هزینه‌های میدان سبب شد که “دست‌آوردهای” برجام کاهش یابد. ظریف می‌افزاید که “سیاست میدان تعیین کرده است که سیاست کشور چه باشد”[۱] و نقش وی در سیاست کشور صفر بوده است.
ظریف ساختار سیاست خارجی را امنیتی می‌سنجد که جای خالی اقتصاد در آن برجسته است. وی تمام این مشکل را در این واقعیت می‌بیند که “میدان برای نظام الویت داشت”. ظریف در فایل صوتی اقرار می‌کند که “میدان حاکم به همه چیز است. مثلا نمی‌توان گفت چند نفر در سوریه کشته شده‌اند”. زمانی که میدان بر دیپلماسی حاکم شود، دیگران می‌توانند با ما بازی کنند.
سلامی فرمانده سپاه در واکنش به سخنان ظریف در فایل افشا شده هدف‌های “میدان” را جلوگیری از نقشه “مستکبران”[۲] در “تکه‌تکه کردن جهان اسلام و حمله به اجزاء آن” اعلام کرده است. وی دخالت‌های سپاه قدس و دیگر دولت‌ها در امور داخلی کشورهای منطقه را که در مورد سوریه و یمن به کشتار صدها هزار نفر غیر نظامی و مهاجرت میلیون‌ها نفر و ویرانی ساختارهای سوریه و یمن انجامیده است، سبب “شکست استراتژی دشمن” سنجیده است:
“نیروی قدس به همراه جریانات درونی عراق اجازه ندادند دولت‌سازی مورد نظر استکبار در آنجا شکل بگیرد، در لبنان، در سوریه، در یمن، در افغانستان و در هر نقطه که میدان تاثیر و جاذبه نیروی قدس در آنجا عمل کرده است نیز از این رخداد مبارک شکل گرفته است و مردان نیرو مردان میدان بودند.”[۳]
۲- نفوذ سیاسی روسیه در کشور
برخلاف ادعای سپاه و ذوب‌شدگان در ولایت، که گویا سلیمانی با سفر به مسکو پوتین را متقاعد ساخت که در جنگ سوریه شرکت کند، ظریف باور دارد که، پیش از دعوت سلیمانی به مسکو، سیاست پوتین براین مبنا طراحی شده بود که با نیروی هوایی به پشتیبانی از اسد بشتابد و سلیمانی را وادار ساخت با کمک نیروی زمینی قدس در کنار روسیه در جنگ داخلی این کشور شرکت کند.
با وجودی که روسیه این توان را داشت که از راه پایگاه نظامی خود در حمیمیم در استان لاذقیه سوریه به بمباران مواضع مخالفان اسد به پردازد، اجازه استفاده از فرودگاه همدان را برای اینگونه حملات دریافت کرد. به باور ظریف روسیه تلاش فراوان کرد برجام به نتیجه نرسد زیرا “به سود روسیه نیست که رابطه ما با غرب عادی شود”.[۴]
۳- دولت یگانه
ظریف گفته است که ۲ ساعت پس از حمله به پایگاه عین الاسد از آن با خبر شده است! وی همچنین می‌افزاید که پس از آنکه در شامگاه چهارشنبه ۱۸ دی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های زمین به هوای سپاه سرنگون شد نزدیک ظهر به شورای امنیتی ملی مراجعه و می‌پرسد اگر موشک‌های خودی این هواپیما را سرنگون ساخته است به وی گفته شود تا راه حلی دیپلماتیک برای اعلام آن بیابد. در پاسخ اعضای شورا از او می‌خواهند که در توییتر دخالت رژیم اسلامی در سرنگونی هواپیما را شدیدا تکذیب کند. وی می‌گوید “من به عنوان وزیر خارجه حق نداشتم بدانم که هواپیما موشک خورده است.”[۵] ظریف می‌گوید برخلاف باور رایج، کشور دارای دولت دوگانه نیست بلکه دولت یگانه حاکم است.
موضوع دیگری که در فایل گفت‌وگو جلب توجه می‌کند موضع زن‌ستیزانه سعید لیلاژ (مصاحبه کننده) در مورد خانم اشتون، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی است که در مذاکرات هسته‌ای سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۱ شرکت داشت. لیلاژ اشتون را “ضعیفه” می‌نامد و در مورد دوم از وی برپایه “اصول” نصفه یاد می‌کند. لیلاز از جمله عنوان‌های استادی دانشگاه، روزنامه‌نگاری و تحلیل‌گر اقتصادی را یدک می‌کشد و به لطف نظام ولایی زن‌ستیز و مردسالار توانسته است سری در سرها برای خود دست و پا کند.
در گلایه‌های ظریف نقش خامنه‌ای به عنوان ولی مطلقه فقیه، “عمود نظام” و رهبر مادام‌العمری که راهبردهای کلان کشور بدون تصویب و اجازه وی غیرقابل اجراست، در سایه تملق‌های وی و لیلاز از “مقام معظم رهبری” پنهان مانده است.
واقعیت امر این است که خامنه‌ای به عنوان یکی از پیروان سر سخت سیدقطب بنیادگرا، سرشار از نفرت کور نسبت به آمریکا، غرب و اسرائیل است و الویت‌های ایدئولوژیک وی در تارک برنامه‌هایش قرار دارد. سرداران سپاه و نیروی قدس کارگزاران راهبردهای منطقه‌ای خامنه‌ای‌اند. تسلط “میدان” بر دیپلماسی، نفوذ روسیه وچین در سیاست‌های داخلی و خارجی کشور برغم ادعای خامنه‌ای مبنی بر استقلال جمهوری دینی، و تسلط دولت یگانه بر امور کشور که نهادهای انتخابی را به‌هیچ می‌شمارد، جملگی از راهبردهای رهبری ناشی می‌شوند. تلاش ظریف در پنهان کردن جای پای خامنه‌ای در وضعیت فلاکت بار کشور و اقدامات ضد منافع ملی اش کارساز نخواهد بود.
بسیاری از کارگزاران نظام دینی تنها با تحمل خواری و پایمال کردن شرافت و اخلاق انسانی خویش قادرند در پیش برد اهداف رهبرشان موثر واقع شوند حتی اگر لازم باشد در پاسخ به پرسش چارلی رٌز، روزنامه‌نگار و مجری مشهور آمریکایی در مورد دلیل باز داشت جیسون رضاییان، ظریف به دروغ بگوید “ما در ایران کسی را به خاطر عقیده و نظرش زندانی نمی‌کنیم..”[۶]
اردیبهشت ۱۴۰۰
mrowghani.com
———————————————-
[۱] - فایل کامل گفتگوی جواد ظریف
[۲] - واکنش فرمانده سپاه به فایل صوتی ظریف: میدان مقدس است، آفتاب پایگاه خبری ، ۰۸ اردیبهشت ۱۴۰۰
[۳] - همان
[۴] - فایل صوتی ظریف
[۵] - فایل صوتی ظریف
[۶] - زهرا امیری، نرگس محمدی و ظریف، کلمه، ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۴