اوضاع پیچیده در منطقه به سود اسلامیستها، پیآمد دو اشتباه در سیاست غربی است. اشتباه اول: تایید سیاست دیکتاتورهای سکولار طی دهها سال سبب شد که اندیشهی میانی و نیروهای میانی ریشهکن شوند. اشتباه دوم: دفاع غرب از انتخابات آزاد در منطقهی اسلامی در موقعیتی نامتعادل که تودههای ناآگاه در غیاب نیروهای میانی فعال میشوند به سود اسلامیستها تمام می شود. یعنی غرب از انتخابات آزاد حمایت میکند، نه از سکولاریسم. در حالی که انتخابات آزاد در غرب استنتاجی است که از تحول سکولاریستی بدست آمده است.
اکنون باید دید عدم قاطعیت رفورم دینی در ایران تا چه حد بازتاب عدم قاطعیت فلسفی و اخلاقی آن است. این مسئله را در دو گرمی های فکر ۱۱۹ و ۱۲۰ تشریح کردهام.