ايران امروز

سفره رنگين سپاه و بسيج

م. رها
زمانى كه بگفته سردار ذوالقدر، در انتخابات دوره ى نهم رياست جمهورى، احمدى نژاد با يك " عمليات پيچيده و چند لايه" [١] به رياست جمهورى كشور رسيد، هيچكس گمان نمى‌برد كه اگر پول نفت بر سر سفره مردم گذاشته نشود، حداقل سفره سپاه و بسيج را رنگين تر خواهد ساخت.

ميزان واقعى بودجه و درآمدهاى نهاد هاى نظامى در ايران از اسرار مگوست بنابراين براى واكاوى اين موضوع بايد به آمار پراكنده ى رسمى بسنده كرد. در حالى كه در بين سال هاى ٨٤-٨٠ بودجه نظامى در لايحه بودجه پيشنهادى دولت خاتمى رو بكاهش بود، در سالل ٨٥ و در اولين بودجه دولت احمدى نژاد اين بودجه ( شامل وزارت دفاع، سپاه و بسيج) ٢٩،٥ درصد افزايش يافت. در اثر اين تغييرات بودجه بسيج به تنهايى از يك افزايش ١١٧ درصدى برخوردار شد. افزون برين دولت احمدى نژاد در همين لايحه بپاس خدمات برادران بسيجى در بقدرت رساندنش، " بسيج را به عنوان یکی از پیمانکاران طرح های عمرانی دولتی به رسمیت شناخت، و بخش قابل توجهی از بودجه ۱۸ هزار میلیارد تومانی بودجه عمرانی کشور را تحت عنوان پروژه های واگذار شده به بسیج به این نیرو واگذار کرد." [٢]

در سال ١٣٨٧ روزنامه صبح صادق نوشت كه بودجه بسيج ٢٠٠ درصد افزايش يافته است و ٥٠ ميليارد تومان براى كمك به بسيجيان بيكار اختصاص يافته است. در سال ١٣٨٨ روزنامه "برنامه" كه وابسته به نهاد رياست جمهورى است خبرداد كه بودجه بسيج بيش از ٤٥ ميليار تومان افزايش يافته است. اين در حالى است كه بنا بر گزارش روزنامه سرمايه بودجه آموزش و پرورش در همان سال ٢٤٢ ميليارد تومان كاهش يافت. [٣] و سرانجام در سال ١٣٨٩ يعنى حدود هشت ماه پس از كودتاى انتخاباتى بودجه سپاه از ٤٨٥٠ ميليارد تومان در سال ١٣٨٨ به ٥٨٢٥ ميليارد تومان رسيد و اصولگرايان مجلس نيز هم صدا با دولت خواستار افزايش امكانات بسيج شدند. و بتازگى سردار نقدى (فرمانده بسيج) از ٢ تا ٧ برابر شدن بودجه ى نيروهاى تحت فرمانش خبر داده است [٤] اين سردار در حالى كه از ميزان افزايش امكانات بسيج هيجان زده شده است گسترش پايگاه هاى بسيج ( هفت هزار پايگاه) را بى نظير خوانده است. وى مى افزايد " «پایگاه‌ها نقش مهمی در كاهش شكاف اجتماعی و مسائل دیگر دارند.» !؟ [٥]. البته ريخت و پاش دولت كودتا و اكثريت مجلس ولايى هشتم براى نيروهاى سركوبگر به اعداد و ارقام رسمى محدود نيست و از منابع نامعلوم ديگرى نيز تأمين مى شوند. در اين رابطه سردار نقدى گفته است "نباید فراموش كرد كه بودجه‌های دولتی محدودیت دارند و نباید صرفا به این بودجه‌ها اكتفا كرد.» [٦]

اما بودجه هاى دولتى تنها منبعى نيستند كه در دولت نهم ودهم، سفره سپاه و بسيج را رنگين نگه داشته اند. احمدى نژاد پس از فتح كاخ رياست جمهورى در انتخابات نهم دست نيروهاى نظامى و شبه نظامى را در فتح خاك ريزهاى اقتصادى كشور نيز كاملا ً باز گذاشت كه در اينجا به نمونه هايى از آن اشاره مى كنم. در سال ١٣٨٥ به نوشته وال استريت نيروهاى سپاه به يكى از دكل هاى حفارى نفتى شركت رومانيايى سرويچى پتروليره در خليج فارس حمله كردند و آنرا تصرف كردند. به نوشته همين روزنامه در ماه ژوئن همان سال سپاه توانست قرارداد ٢،٣ ميليارد دلارى توسعه ميادين گازى در جنوب را از آن خود سازد. اين نيروى نظامى قرارداد ١،٣ ميليارد دلارى ساخت لوله گازى ايران و پاكستان را نيز تصاحب كرد.[٧]

تحريم هاى اقتصادى غرب عليه ايران كه حاصل تنش افزايى دولت كودتا در رابطه با پرونده ى هسته اى و سياست هاى ماجراجويانه ى منطقه اى جمهورى اسلامى است، راه را براى تصاحب اقتصادى سپاه هموار تر كرده است. بسيارى از اين تحريم ها سبب خروج سرمايه ها و تكنولوژى شركت هاى خارجى از صنايع نف كشور شده است كه بلافاصله به فتح سپاه در آمده اند. آخرين مورد خروج چند شركت نفتى بزرگ از جمله شل و توتال از عسلويه بود كه به قرارداد بدون مناقصه ٢١ ميلياردى با اين نهاد نظامى انجاميد. فتوحات سپاه در صنعت نفت و گاز كشور تأثيرات مخربى بر وضعيت اقتصادى پيمانكاران خصوصى داشته است. براى نمونه بنا بر گزارش تارنماى كلمه در ٥ اسفند ١٣٨٨، شركت هاى مهندسى ناموران و سازه بواسطه سیاستهای نادرست دولت ازجمله عدم جذب سرمايه هاى خارجى و ميدان دادن انحصارطلبانه به سپاه در پروژه هاى نفتى، ناچار شدند تا پايان همان سال اخراج ٥٥٠ تن از پرسنل مهندسى شان در دستور كار قرار دهند.[٨]. جالب اين جاست كه سپاه پس از تصويب آخرين تحريم هاى شوراى امنيت عليه برخى فعاليت هاى اقتصادى اش، به بهانه ى " حفظ منافع ملى " از پروژه فازهاى ١٦ و ١٧ پارس جنوبى بدون پرداخت خسارت به وزارت نفت خارج شد كه بنا بود امسال به اتمام رسد اما تنها ٤٨ درصد آن به اتمام رسيده بود. اين در حالى است كه چندين فاز ديگر پارس جنوبى هنوز در دست سپاه است و بى شك تحريم ها شامل آنها نيز مى گردند.

فعاليت هاى اقتصادى و مافيايى سپاه و بسيج در دوران حكومت كودتا به تمام پهنه هاى اقتصادى كشور گسترش يافته است كه از جمله مى توان به فعاليت هاى بانكى، تجارى؛ توليدى و صنعتى و واردات و قاچاق كالاها نيز اشاره نمود. روزنامه‌ی «دنیای اقتصاد» به نقل از حسن رادمرد رییس مرکز امور اصناف ایران از قصد بسیج در ايجاد ۳۰۰ فروشگاه بزرگ زنجیره‌ای در سطح کشور خبر داد. پایگاه اینترنتی جرس به نقل از "برخی فعالان بازار منسوجات" در تيرماه امسال گزارش داد كه:«۸۰ درصد پارچه و لباس موجود در ایران به صورت قاچاق از سوی سپاه و بسیج وارد بازار می‌شود و سبب ورشکستگی صنعت نساجی کشور شده است.» بنوشته اين تارنماى هوادار جنبش سبز:« برخی از نمایندگان استان‌های مرزی سپاه را متهم کرده‌اند که سیگار، مشروبات الکلی و گیرنده‌های ماهواره‌ای را به صورت غیرقانونی وارد ایران می‌کند.»

علاوه بر اسکله‌های مخفی، فرودگاه پیام کرج نیز در کنترل سپاه پاسداران است و گمرک ایران هیچ کنترلی بر آن ندارد. همچنین برخی از رسانه‌ها نوشته‌اند که ۲۵ راهروی ورودی و خروجی فرودگاه مهرآباد، بدون نظارت ماموران گمرک، مورد استفاده سپاه و بسیج قرار می‌گیرد. [٩] خبرگزارى آلمان در اوايل امسال گزارش داد باوجودى كه در كشورهاى عربى بر فساد و زدوبند هاى اقتصادى سرپوش گذاشته مى شود، مقام هاى دولتى بحرين و كويت اطلاعاتى در باره يك باند پولشويى در اختيار خبرگزارى ها قرار دادند كه بر پايه آن يك وزير دولت بحرين بجرم پولشويى براى سپاه پاسداران دستگير شده است. [١٠]

سرداران بازنشسته سپاه نيز از ريخت و پاش درآمدهاى نفتى دولت كودتا و اصول گرايان هوادار كودتا بى بهره نبوده اند. گزارشهايى كه از داخل كشور مى رسد حاكى است در حالى كه بخش خصوصى در گرفتن اعتبارات بانكى با مشكلات بزرگى روبرو است وام هاى بانكى در اختيار برخى از سرداران بازنشسته سپاه با بهره بسيار نازل ( حدود ٤ درصد) قرار مى گيرد. سپس آنها با سپردن اين پول در بانك هاى خصوصى و دريافت بهره هاى بسيار بالاتر ( حداقل ١٥ درصد) كه ساليانه به ميليارها تومان مى رسد، قادرند صنايع و يا گارگاه هاى توليدى كوچك را كه با مشكلات مالى دست بگيريبانند براحتى خريدارى كنند. همين سرداران و حتى برخى از اعضاى فعلى سپاه به عنوان كار چاق كن در ازاء دريافت پول و با بهره گيرى از رانت قدرت مشكلات ادارى، بازاريابى و توليدى صنايع را برطرف مى سازند

واكاوى دخالت هاى سپاه و زير مجموعه آن بسيج در اقتصاد كشور و امكاناتى كه دولت كودتا با توافق ولى مطلقه فقيه در اختيار آنان قرار داده و مى دهد مثنوى هفتاد منى است كه از حوصله اين نوشته كوتاه خارج است. اما بايد افزود كه سپاه اين نهاد نظامى توانسته است به بهانه ى "حفاظت ازانقلاب اسلامى" به تمام امور كشور از جمله سياسى - امنيتى، اطلاعاتى، اقتصادى، قضايى، فرهنگى و آموزشى وارد شود و به يكى از نهادهاى فراقانونى كشور كه حتى به نهادهاى دست چين شده ى نظام مانند مجلس نيز پاسخگو نيست تبديل گردد. بسيارى از كنشگران سياسى و مدنى باور دارند كه دولت كودتا خواهد كوشيد براى پيروزى در كودتاهاى آينده سفره سپاه را هرروز رنگين تر از روز ديگر نگه دارد و سرداران راست گراى سپاه نيز هيچ گونه مانعى را در برابر اميال سياسى و اقتصادى خود تحمل نخواهند كرد. اين غولى است كه به فرمان رهبر مطلقه از شيشه در آمده است و روزى گريبان ولايت را نيز خواهد گرفت. دراين رابطه روزنامه كيهان (سخنگوى مطبوعاتى ولى مطلقه) نيز در باره جريان راست افراطى - نظامى و اهداف بلند مدتش چنين هشدار داده است : " در کشور جريانی در حال ظهور است که می‌خواهد بگويد من از رهبری انقلابی‌تر هستم. جريانی که در صدد است طيف حزب‌اللهی‌ جامعه را مقابل آقا قرار دهد و نسبت به ايشان مسأله‌دار کند. اين جريانی است که نمی‌خواهد کشور روی آرامش به خود ببيند و حتی‌المقدور می‌خواهد دور آقا را خلوت کند و فقط خودش بماند و زمانی که چنين شد بگويد حالا که من فقط مانده‌ام، بايد اختيارات را تفويض کنيد. چرا که من ۲۵ ميليون رأی دارم."

١٥ مرداد ١٣٨٩

-----------------
١- روزنامه ايران تير سال ١٣٨٤
٢- افزايش ۲۰۰ درصدی بودجه پايگاه های بسيج، بيژن يگانه، راديو فردا، ۱۳۸۷/۰۴/۲۹
٣- ٢٤٢ میلیارد تومان کاهش بودجه آموزش و پرورش، سرمايه، ٢٥ مرداد ١٣٨٨
٤و٥ و٦ - افزایش کم‌سابقه بودجه و فعالیت‌ها‌ی بسیج، دويچه وله، ٩ مرداد ١٣٨٩
٧- سپاه پاسداران و حضور در عرصه اقتصادی ایران، بى بى سى، ٢٢ مهر ١٣٨٥
٨-
http://www.kaleme.com/1388/12/04/klm-12153
٩- فروشگاه بزرگ زنجیره‌ای برای بسیج، دويچه وله، ٦/٤/٢٠١٠
١٠ - افشای شبکه پولشویی سپاه پاسداران در کشورهای عربی، دويچه وله، ٢٣/٠٣/٢٠١٠
١١- آرايش نيروهای سياسی درون حکومت جمهوری اسلامی، مجید محمدی، راديو فردا، ١٣ مرداد ١٣٨٩ به نقل از مهدی محمدی، دبير سياسی کيهان، تابناک، ۳۱ تير ۱۳۸۹