ايران امروز

موج جديد يورش عليه سلسله دراويش

دکتر فرهاد بهکوش
.(JavaScript must be enabled to view this email address)

ایران امروز

به نظر می‌رسد که مقامات جمهوری اسلامی با شدت بخشيدن به دامنه تهاجمات به سلسله‌های دراويش، بويژه سلسله گنابادی که يکی از گسترده ترين آنها محسوب می‌شود، در حال زمينه چينی برای غيرقانونی کردن گرويدن به سلسله دراويش باشند و با اين يورش‌ها سعی در ترساندن طرفداران عرفان و صوفی گری را دارند.
برپايه گزارش ها، حمله کنندگان به حسينيه دراويش از افراد بسيجی و لباس شخصی‌ها بودند. اين افراد در روز يکشنبه نخست به تخريب بخشی از ديوار حسينيه اقدام و از آن طريق وارد حسينيه شدند. پس از آن بود که دراويش گنابادی که در حسينيه تحصن کرده بودند برای دفاع از جان خود به مقاومت در برابر مهاجمان پرداختند که به دليل گستردگی تعداد مهاجمان مورد ضرب و شتم شديد واقع شدند. نيروهای انتظامی که تا پيش از شروع يورش در محل و در اطراف حسينيه مستقر بودند با علم به اينکه مهاجمان قصد حمله دارند ناگهان محل را ترک کردند و دراويش را در برابر مهاجمان تنها گذاشتند. مدت کوتاهی پس از شدت گيری حملات، حسينيه به تسخير مهاجمان افتاد و سپس دستور تخريب آن توسط مقامات رسمی در بروجرد صادر شد.

بنابه گفته منابع نزديک به سلسله دراويش گنابادی در حوادث روزهای اخير شدت ضرب و شتم سه تن از دراويش به نام‌های حسين لحاف‍دوز، رضا طالع محسن جهازی به حدی بود که آنها به بخش مراقبت‌های ويژه در بيمارستان بروجرد منتقل شده و در حالت اغماء بسر می‌برند. علاوه بر اين سه تن، حدود ۳۰ نفر ديگر از مجروحان حادثه حمله در بيمارستان‌های اراک و بروجرد بستری هستند.

علاوه بر اين، دادستانی بروجرد حکم بازداشت عمومی دراويش را صادر کرده است. به موجب اين حکم، قرار بازداشت حتی برای دراويشی که در شب حادثه در محل حضور نداشته اند نيز صادر شده است زيرا مقامات رسمی دراويش را در هر کجای شهر که ديده اند بازداشت کرده‌اند. طی دو روز گذشته نيروهای حکومتی با حمله به منازل مسکونی دروايش و جستجوی خانه به خانه آنها اقدام به دستگيری و آسيب رسانی گسترده به اموال دراويش گنابادی نموده و شمار زيادی از آنها را بازداشت کردند. در همين رابطه به منزل دو تن از دراويش گنابادی در بروجرد به نام‌های علی هوشمند و اسدی يورش برده‌اند. منزل علی هوشمند را به کلی داغان کرده اند به طوری که همسر و فرزندان ايشان مجبور شده اند در خانه ديگران اسکان داده شوند. علاوه بر اين دو تن، حدود ۲۰۰ نفر از دراويش بازداشت شده اند که عده ای از آنها با اتوبوس به زندان خرم آباد منتقل شده‌اند.

بنابر گزارش‌های دريافتی، حرکت طرفداران سلسله دراويش گنابادی برای کمک به هم سلکان خود در بروجرد موجب شد تا مقامات حکومتی در اين شهر حکومت نظامی برقرار کنند و حتی راه‌های ورود به شهر را هم ببندند.
آقای مردانی، از شيوخ سرشناس سلسله گنابادی که در بروجرد سکونت دارد نيز به دادگاه برده شده و مورد سئوال و جواب قرار گرفته است.

به نظر می‌رسد که مقامات جمهوری اسلامی با شدت بخشيدن به دامنه تهاجمات به سلسله‌های دراويش، بويژه سلسله گنابادی که يکی از گسترده ترين آنها محسوب می‌شود، در حال زمينه چينی برای غيرقانونی کردن گرويدن به سلسله دراويش باشند و با اين يورش‌ها سعی در ترساندن طرفداران عرفان و صوفی گری را دارند. قطب سلسله دراويش نعمت اللهی گنابادی آقای نورعلی تابنده ملقب به مجذوب علی شاه که در تهران اقامت دارد طرفداران اين سلسله را به خويشتنداری و پرهيز از رودرويی با مهاجمان فراخوانده است. در خرداد ماه سال جاری هنگامی که آقای تابنده در بيدخت بسر می‌برد توسط مقامات حکومتی اجبارا به تهران منتقل شد که اعتراض گسترده دراويش را سبب شد.

در ميان سلسله دراويش در ايران، سلسله گنابادی از نظر گسترش اجتماعی يکی از بزرگترين سلسله‌ها محسوب می‌شود. اين سلسله در کنار پايبندی به مبانی فکری فوق، جلوه هايی از شريعت را نيز رعايت می‌کند به اين مفهوم که رفتار، عملکرد و آداب دينی آنها در ظاهر تفاوت‌های گسترده ای با رفتار و عملکرد رايج عموم جامعه و دينمداران سنتی ندارد. اين امر موجب شده است تا بخش‌های وسيعی از مردم که همچنان اعتقادات و پايبندی‌های دينی خود را حفظ کرده اند ولی از دين حکومتی و سخت گير به ستوه آمده اند بتوانند راحت به طريقت اين سلسله دراويش که آلترناتيو مقبولی برای آنهاست روی بياورند. به نظر می‌رسد اين امر يکی از عوامل مهم در گسترش پايگاه اجتماعی آنها بوده باشد که به نوبه خود موجب برانگيختن خشم روحانيت انحصارطلب شده است. بسياری از دراويش درگذشت نابهنگام قطب اسبق سلسله گنابادی علی تابنده، محبوب عليشاه (در سن ۵۰ سالگی)، بر اثر مسموميت را که در دوره زمامداری فلاحيان بر دستگاه امنيتی حکومت و در بحبوحه قتل‌های زنجيره ای به وقوع پيوست، به باند سعيد امامی نسبت می‌دهند.

به نظر می‌رسد جريان افراطی حکومت که رياست دستگاه اجرايی را برعهده دارد با تشديد دامنه فشارها بر سلسله‌های درويشی قصد دارد آنها را بار ديگر به حاشيه براند. اين در حالی است که طی سال‌های اخير حضور جامعه دراويش در جامعه و در کنار اصناف و گروه‌های مختلف اجتماعی گسترش يافته که اين افزايش مقبوليت آنها را در پی داشته و همين حساسيت گروه‌های افراطی در حکومت را به دنبال داشته است.