جایزه سالانه نوبل از مشهورترین و با ارزش ترین جایزه‌ای است که به اشخاص برجسته در جهان در زمینه‌های علوم فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، اقتصاد، ادبیات و صلح اهدا می‌شود.
این جایزه در سال ۱۸۹۵ از راه وصیت‌نامه آلفرد نوبل شهروند سوئدی، مخترع و دارای ۳۵۰ اختراع به ثبت رسیده که معروفترین آن اختراع دینامیت ماده انفجاری که در ساختن پل‌ها، تونل‌ها و غیره مورد استفاده قرارمی‌گیرد، پایه گذاری شد. اما نخستین جایزه‌ها در سال ۱۹۰۱ اهدا گردید. برندگان جایزه‌های نامبرده بجز جایزه صلح نوبل در کشور سوئد انتخابمی‌گردند. برنده صلح نوبل در کشور نروژ تعیینمی‌شود.
رشته‌های جایزه در ارتباط با علائق شخصی او در زمینه‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و ادبیات انتخاب شده بود و دوستی اش با برتا ون ستنر (Berta von Suttner) صلح دوست استرالیایی موجب شد که به مروجین صلح نیز جایزه اعطا گردد.[۱]
آلفرد نوبل با گرایشات صلح خواهانه‌اش، باوجود نگاه بدبینانه نسبت به بشریت و ملت‌ها، امیدوار بود که قدرت مخرب اختراعش (دینامیت) به جنگ‌ها پایان بخشد.[۲]
از شیرین عبادی تا نرگس محمدی
تا کنون دو زن ایرانی جایزه نوبل صلح دریافت کرده‌اند. عبادی تنها زن در کشورهای اسلامی بود که به دریافت این جایزه نایل گردید. وی همچنین نخستین زن قاضی در دوران پیش از تشکیل جمهوری جهل و جنایت بود که ریاست دادگاه را نیز بر عهده داشت. عبادی پس از انقلاب از قضاوت منع گردید اما وکالت بسیاری از مخالفان سیاسی، چهره‌های فرهنگی و مطبوعاتی را پذیرفت.
عبادی در سال ۲۰۰۳ بدلیل تلاش‌های وقفه ناپذیرش در ترویج دمکراسی و رعایت حقوق بشر به ویژه در مورد زنان و کودگان جایزه نوبل صلح دریافت کرد. وی در سال ۱۳۸۵ یکی از پشتیبانان کمپین یک میلیون امضا علیه حجاب اجباری بود و از سال ۱۳۸۸ ناچار شد در غربت به سر برد.
رژیم حاضر شد در صورت سکوت، کلیه اموال مصادره شده وی را پس دهد و شوهرش را از زندان آزاد کند. عبادی حق السکوت رژیم را نپذیرفت.
نرگس محمدی زن شجاع و فداکار و سکوت ناپذیری است که از دوران دانشجویی‌اش تا کنون به مبارزه علیه نقض حقوق بشر به ویژه زن‌ستیزی رژیم ادامه داده و در این راه بیشترین فشارهای فیزیکی و روانی را در زندان‌های جمهوری اسلامی تحمل کرده است. وی به مدت ۸ سال از دیدن دو فرزند دوقلو و شوهرش که در پاریس اقامت دارند محروم شده است. بنا بر گزارش کمیته اهداگر صلح نوبل در نروژ، نرگس تا کنون ۱۳ بار دستگیر، در مجموع به ۳۱ سال زندان و تحمل ۱۵۴ ضربه شلاق محکوم شده است.[۳]
تارک فعالیت‌های حقوق بشری نرگس در سال ۱۳۸۰ زمانی کلید خورد که وی به عنوان نایب رئیس “کانون مدافعال حقوق بشر” انتخاب گردید، که شیرین عبادی ریاست آنرا برعهده داشت. مدتی پس از دریافت نوبل صلح محدودیت‌های زیادی علیه وی اعمال و در نتیجه بخش مهمی از فعالیت‌ها این کنون بعهده نرگس گذارده شد.
تقی رحمانی همسر نرگس، پس از تحمل ۱۴ سال زندان از ایران خارج و در فرانسه پناهنده شد اما وی تصمیم گرفت در ایران بماند و به فعالیت‌هایش ادامه دهد.
این رزمنده مدافع حقوق بشر پیاپی به بیماری‌های گوناگون مبتلا شد و به ناچار آزاد گردید اما در ادامه فعالیت‌هایش دوباره از جمله به اتهام “تبلیغ علیه نظام” به زندان افتاد. در دوران زندان خبرهای بسیاری از رفتار بد زندان بانان با محمدی گزارش شد و حتی یکبار با چهره کبود در ملاقات با فرزندانش حاضر گردید.
نرگس در دوران کوتاه آزادی، با انتشار ویدئویی از “شکنجه جنسی” بویژه علیه زنان زندانی سیاسی پرده برداشت. وی غلامرضا ضیایی یکی از روسای زندان اوین را به این گونه آزارها متهم ساخت.[۴]
نرگس محمدی از باورمندان گذار از استبداد دینی است و می‌گوید مردم ایران باید در یک رفراندوم، نظام سیاسی جایگزین را تعیین کنند. جنبش زن زندگی آزادی دریچه امید بخشی برای نجات ایران گشود که نرگس “حضیض ذلت” رژیم را در آن مشاهده و پیروزی نهایی را پیش‌بینی کرد. وی به مناسبت ۲۵ شهریور طی فراخوانی خواستار اعتراض انقلابی با هر امکان و نشانی علیه نظام دینی شده بود.
کمیته برگذار کننده اهدای جایزه صلح نوبل، شایستگی نرگس محمدی در دریافت این جایزه را به جنبش ” زن زندگی آزادی” پیوند زد و نوشت:
“کمیته نروژی برگذار کننده اهدای صلح نوبل تصمیم گرفت این جایزه را در سال ۲۰۲۳ به نرگس محمدی به خاطر مبارزاتش علیه سرکوب زنان و دفاع از حقوق بشر و آزادی برای همه اهدا کند. این جایزه در عین حال مبارزه صدها هزار نفر در سال گذشته را که علیه سیاست‌های رژیم دینی ایران و تبعیض‌های رنگارنگ، سرکوب‌گرانه و زن‌ستیزانه، دست به تظاهرات زدند به رسمیت می‌شناسد. شعار برگزیده از سوی تظاهر کنندگان “زن زندگی آزادی” بطور مناسبی جانفشانی خستگی ناپذیر نرگس محمدی را بیان می‌کند.”[۵]
دریافت جایزه صلح نوبل توسط نرگس محمدی که از میان ۳۵۱ داوطلب انتخاب گردید، به عنوان مهمترین خبر رسانه‌ای در سراسر جهان در سر فصل خبرها قرار گرفت و واکنش بایدن، مکرون و آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل را برانگیخت که جملگی این پیروزی را به وی تبریک گفتند.
وزیر خارجه آلمان اهدای جایزه صلح نوبل به خانم محمدی را “نشان قدرت زنان برای آزادی” سنجید و همچنین به درستی آینده ایران را زنان ایران نامید.
خبر اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی، رژیم فلاکت بار اسلامی را دچار سرگیجه تازه‌ای کرده است که برای خلاصی از چالش به کما رفتن آرمیتا دست و پا می‌زند. در خنده‌دارترین واکنش وزیر خارجه ایران قاسم سلیمانی تروریست و از جمله قاتل مردم سوریه را “لایق ترین نماد صلح جهانی” خوانده است!
اگر جمهوری اسلامی کوشیده است با زندان، آذیت و آزار روحی و جسمی نرگس محمدی و دور نگه داشتن وی از خانواده‌اش، از جمله جلوگیری از تماس تلفنی با آنان این مدافع حقوق زنان را ساکت کند، جایزه صلح نوبل که به وی تعلق گرفت ناکامی جمهوری جنایت بار دینی و پیروزی خانم محمدی را در پی داشت.
زنان ایرانی که از پیروزی انقلاب ۵۷ مورد شدیدترین تبعیض‌های شبه طالبانی بوده‌اند در ۴۵ سال گذشته به صورت قربانیان اصلی این انقلاب پرچم مبارزه علیه تبعیض را همواره برافراشته نگه داشته‌اند. برغم انواع فشارها و خطرات جانی، مقاومت مدنی بسیاری از زنان و دختران شجاع در برابر حجاب اجباری رژیم فاسد خامنه‌ای را به استیصال واداشته و تا کنون تمام تلاش‌های مذبوحانه‌اش ناکام مانده است. آینده ایران عمدتا به دست زنان تعیین خواهد شد.
مهر ۱۴۰۲
mrowghani.com
——————————————————
[1] - Britannica, Alfred Nobel, Swedish inventor
[2] - همانجا
[3] - The Nobel Prize, Narges Mohammadi, https://www.nobelprize.org
[4] - کیوان حسینی، نرگس محمدی و یک عمر مبارزه سیاسی: در انتظار ” بزنگاه نزدیک” پایان دادن به “استبداد دینی” بی‌بی‌سی فارسی، ۶ اکتبر ۲۳
[5] - The Nobel Prize