محمدرضا خاتمی، نایب رئیس مجلس ششم و دبیرکل سابق حزب مشارکت، متن دفاعیه خود در دادگاه در مورد «تقلب» در انتخابات ۱۳۸۸ را منتشر کرد. قوه قضائیه ایران، پیشتر گفته بود که این فعال سیاسی حق انتشار دفاعیه خود را برای اطلاع عموم ندارد.
در دفاعیه آقای خاتمی، با استناد گزارش های وزارت کشور و شورای نگهبان، گفته شده که سرنوشت حداقل ۷ میلیون و ۸۹ هزار و ۹۹۳ برگه رای انتخابات ریاست جمهوری دهم «معلوم نیست». وی در عین حال افزوده که با مبنا قرار دادن برخی دیگر از گزارش های وزارت کشور، تعداد برگههای دارای سرنوشت نامشخص به ۸ میلیون و ۵۸۹ هزار و ۹۹۳ نیز می‌رسد.
در متن دفاعیه، علاوه بر استنادات عددی، به شهادت برخی مقام های جمهوری اسلامی در مورد تخلفات انتخاباتی هم اشاره شده است. از جمله، به خاطرات -منتشرنشده- ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ اکبر هاشمی رفسنجانی که در بخشی از آن آمده: «شب محسن رضایی آمد. گفت با آقایان شمخانی، لاریجانی، سلیمانی و قالیباف جلسه داشته و به تقلب حدود هشت میلیون رأی معتقد شده‌اند. به آقای حجازی گفته‌اند به رهبری بگوید.»
به دنبال اظهارات محمدرضا خاتمی در آبان ماه گذشته راجع به وقوع «تقلب هشت میلیونی» در انتخابات، سازمان اطلاعات سپاه علیه او شکایت کرد و قوه قضائیه ایران در ۱۰ اردیبهشت، ۱۱ خرداد و ۲۸ خرداد گذشته او را مورد محاکمه قرار داد. در پی این محاکمه، دادگاه بدوی در ۱۵ تیر آقای خاتمی را به دو سال زندان محکوم کرد.
نایب رئیس اسبق مجلس ایران، همزمان با انتشار دفاعیه خود، متن آن را در نامه هایی جداگانه به روسای سه قوه قضاییه، مجریه و مقننه ارسال کرده است. متن کامل دفاعیات محمدرضا خاتمی و ضمایم مرتبط ، بالغ بر ۳۲۴ صفحه می شود که در فضای مجازی در دسترس قرار گرفته.
در متن دفاعیه محمدرضا خاتمی، با اشاره به نامشخص بودن تکلیف سه گروه مختلف از برگه های رای در انتخابات ۱۳۸۸، اندازه هر یک از این سه گروه محاسبه شده است.
گروه اول: ۲۰۵۴۹۳۳ برگه رای
دفاعیه اخیر در توضیح گروه اول از برگههای داری سرنوشت نامعلوم، با استناد به آمار تفکیکی صندوق های آرا -که در تیرماه ۱۳۸۸ از سوی وزارت کشور منتشر شد- تعداد برگه های رای باقی مانده در دسته‌های صدهایی»نیمه مصرف شده» را جمع زده که بالغ بر ۲ میلیون و ۱۸۹ هزار و ۶۱۷ برگه می‌شود.
این در حالی است که در گزارش تفصیلی تیرماه ۱۳۸۸ شورای نگهبان در مورد انتخابات، تعداد برگه های باقی مانده در تعرفه های نیمه مصرف شده، حدود ۲ میلیون کمتر، یعنی ۱۳۴ هزار و ۶۲۴ برگه عنوان شده است.
در دفاعیه، مشخصا با ذکر اینکه « تا اینجا حداقل برای ۲ میلیون و ۵۴ هزار و ۹۹۳ رأی عددسازی شده»، از دادگاه پرسیده شده: «این بیش از دو میلیون برگههای که رأیی در آن نوشته‌نشده بوده است در کجا و به‌حساب چه کسی منظور شده است؟»
گروه دوم: ۳۰۳۵۰۰۰ برگه رای
دفاعیه نایب رئیس مجلس ششم، در توضیح گروه دوم از تعرفه های دارای سرنوشت نامشخص، تفاوت تعداد برگه های توزیع شده در استان های مختلف با تعداد برگه های ادعایی شورای نگهبان مورد توجه قرار گرفته است.
در این بخش، با استناد به گزارش های روسای ستادهای انتخابات وزارت کشور در ۱۱ استان ایران، آمده در این استان‌ها تعداد برگه های رای توزیع شده، «حداقل ۳ میلیون و ۳۵ هزار برگه» کمتر از میزانی بوده که شورای نگهبان مدعی چاپ آنها شده است.
دفاعیه سپس با یادآوری اینکه این میزان تفاوت، تنها مربوط به ۱۱ استان از ۳۰ استان کشور (در خرداد ۱۳۸۸) است تاکید کرده: «اگر به همین میزان بخواهیم نتایج را به کل [۳۰ استان] کشور تعمیم بدهیم، احتمالاً به عددی نزدیک ۹ میلیون تعرفه سرگردان می‌رسیم که فعلاً به همان عدد حداقلی ۳ میلیون و ۳۵ هزار بسنده می‌کنیم، چراکه فاجعه آن‌قدر بزرگ است که همین میزان هم برای اثبات آن کافی است.»
گروه سوم: حدود ۲ میلیون برگه رای
دفاعیه، در توضیح سومین گروه از برگه های رای بلاتکلیف، به گزارش تفصیلی شورای نگهبان در تاریخ ۲۶ تیر ۱۳۸۸ اشاره کرده که اعلام می‌کند برای انتخابات ریاست جمهوری دهم، مجموعا ۶۰ میلیون و ۸۷۵ هزار برگه رای توزیع شده است.
گزارش شورای نگهبان مشخصا تصریح دارد: «وزارت کشور قبل از انتخابات اقدام به چاپ ۵۸ میلیون و ۸۷۵ هزار برگ تعرفه نموده است. همچنین در روز اخذ رأی مورخ ۸۸/۳/۲۲ نیز پس از هماهنگی با این شورا به‌منظور جلوگیری از کمبود احتمالی تعرفه و امکان توزیع مناسب آن در سراسر کشور، تعداد ۲ میلیون برگ تعرفه دیگر نیز به چاپ رسید.» (هرچند دفاعیه یادآوری می‌کند که دو روز بعد، جانشین رئیس ستاد انتخابات تعداد تعرفه های چاپ شده در روز انتخابات را نه ۲ میلیون، که نیم میلیون گزارش کرده).
از سوی دیگر اما، کامران دانشجو رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور، در جلسه ۲۷ خرداد ۱۳۸۸ نمایندگان کاندیداها در حضور رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرده است: «در این دوره از انتخابات برای تعداد ۵۷ میلیون تعرفه، بنا به درخواست و برآورد استان‌های کشور با چاپخانه بانک ملی عقد قرارداد شد و سپس با درخواست مجدد برخی استان‌ها، این تعداد به ۵۸ میلیون و ۸۷۵ هزار رسید.» آماری که با توجه به قرائت آن در حضور آیت‌الله خامنه‌ای، قاعدتا با حساسیت زیاد بیان است.
دفاعیه می گوید که به این ترتیب، میان روایت گزارش تفصیلی شورای نگهبان و گزارش رئیس ستاد انتخابات از تعداد کل برگه های رای چاپ شده برای انتخابات، ۲ میلیون برگه تفاوت وجود دارد که سرنوشت آنها روشن نیست.
جمع سه گروه: ۷۰۸۹۹۹۳ برگه رای
دفاعیه محمدرضا خاتمی، نهایتا با جمع بستن سه گروه آرای دارای سرنوشت نامعلوم در انتخابات ۱۳۸۸، به عدد ۷ میلیون و ۸۹ هزار و ۹۹۳ برگه رسیده است. عددی که حاصل جمع ۲۰۵۴۹۳۳ برگه (گروه اول)، ۳۰۳۵۰۰۰ برگه (گروه دوم) و ۲ میلیون برگه رای (گروه سوم) است.
در عین حال، در بخش دیگری از دفاعیه، که به گروه سوم مربوط می‌شود، گزارش ۲۸ خرداد ۱۳۸۸ علی‌اصغر شریفی‌راد جانشین رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور در شبکه سه سیما (برنامه «ایران ۸۸») نقل قول مستقیم شده که حکایت دارد: «علاوه بر ۵۷ میلیون تعرفه چاپ‌شده پیش از انتخابات، حدود نیم میلیون تعرفه نیز در روز انتخابات چاپ و توزیع‌شده که ۲۰۰هزارتای آن ها به تبریز، ۱۰۰ ھزار به اصفهان ، ۱۰۰هزار به خراسان، ۵۰ هزار تا به قم و… ارسال شده است.»
در دفاعیه، خطاب به دادگاه آمده: «ملاحظه فرمودید که بعضی از مسئولین انتخابات مقر [مصر؟] به چاپ ۲ میلیون تعرفه در روز جمعه انتخابات هستند، اما بنا به اعتراف آقای شریفی راد در مصاحبه ۸۸/۳/۲۸ با صداوسیما این تعداد نیم میلیون بوده است و نه ۲ میلیون.»
در ادامه دفاعیه تاکید شده: «اگر با حسن نیت برخورد کنیم و آمار آقای شریفی راد را هم مبنا قرار ندهیم و فقط به حرف‌های رئیس ستاد انتخابات بسنده کنیم، با احتساب آرای نامعلوم داخل صندوق‌ها و نیز تعرفه‌های توزیع نشده در استان‌ها، تا اینجا حداقل تکلیف ۷ میلیون و ۸۹ هزار و ۹۹۳ برگه معلوم نیست. و اگر آمار آقای شریفی راد مبنی بر چاپ تنها نیم میلیون تعرفه در روز انتخابات را صحیح بدانیم، به عدد ۸ میلیون و ۵۸۹ هزار و ۹۹۳ می‌رسیم.»
محمدرضا خاتمی، در نیمه آبان گذشته، در مصاحبه ای با برنامه «رودر رو»، «به نقل از منابع مطلع» در جناح اصولگرا گفته بود که «در ستاد انتخاباتی وزارت کشور تقلب صورت گرفته و ۸ میلیون رای به صندوق‌ها اضافه شده است».
وی با تاکید بر آنکه این کار نه در پای صندوق‌ها یا در شهرستان‌ها که در هنگام تجمیع آرا در وزارت کشور انجام شده، افزوده بود در نتیجه این تقلب، در شرایطی که «آرای صندوق ها ۳۲ میلیون بوده»، اعلام شده که ۳۹ میلیون نفر در انتخابات شرکت کرده‌اند.