بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل به شرطی با نتیجۀ مذاکرات آمریکا و ایران در عمان اعلام موافقت کرده که به تکرار “مدل لیبی” بیانجامد.
واضح است که نام بردن از “مدل لیبی” توسط نتانیاهو با هدف تحریک برخی محافل تحریک‌پذیر در ایران و به هم زدن مذاکرات توسط آنها صورت می‌گیرد! او هدف خود را درست انتخاب کرده است چون پس از اظهارات نتانیاهو عده‌ای در داخل کشور با تأکید بر همین موضوع، مذاکرت را خفت‌آور و محکوم به شکست اعلام کردند!
واقعیت این است که پرونده‌های هسته ای ایران و لیبیِ زمان معمر قذافی شبیه هم نیستند و اگر ترامپ خواهان تکرار آن مدل و الگو بود، با نوشتن نامه، سران جمهوری اسلامی را به مذاکرات رو در رو دعوت نمی‌کرد.
قذافی به طور مخفی یک برنامۀ تسلیحاتی اتمی و شیمیایی را دنبال می‌کرد. او در سال ۲۰۰۳ یک هفته پس از دستگیری صدام حسین، از تکرار سرنوشت او برای خود نگران شد و با افشای برنامۀ اتمی و شیمیایی لیبی، همکاری خود را برای برچیدن آن به قصد بهبود روابط با جهان غرب اعلام کرد.
دولت جرج بوش پسر و متحدان غربی او از این حرکت قذافی استقبال کردند و با برچیدن تأسیسات اتمی و شیمیایی لیبی، راه عادی‌سازی روابط با او را در پیش گرفتند.
دولت معمر قذافی بعدها در سال ۲۰۱۱ بر اثر شورش لیبیایی‌ها که از “بهار عربی” الهام گرفته بودند، مورد چالش قرار گرفت. قذافی به خلاف زین‌العابدین بن‌علی و حسنی مبارک همتایان تونسی و مصری خود، در برابر شورش عمومی تهدید به سرکوب خونین کرد و گفت که شورشیان را شهر به شهر ، کوی به کوی، خانه به خانه تعقیب می‌کند و به قتل می‌رساند.
این تهدید، دولت باراک حسین اوباما در آمریکا را از ترس از دست رفتن آنچه “دستاورد دمکراتیک” در تونس و مصر می‌پنداشت، به واکنش انداخت و نیروی سرکوب قذافی مورد حملۀ نظامی قرار گرفت. بعد از آن هم شورشیان به تعقیب قذافی پرداختند و پس از دسترسی به او، به طرزی کاملاً وحشیانه و غیر انسانی به قتلش رسانند!
حالا عده‌ای در ایران چنین تبلیغ می‌کنند که اگر قذافی در سال ۲۰۰۳ زرادخانۀ مخفی اتمی و شیمیایی خود را افشا و تسلیم نکرده بود، در سال ۲۰۱۱ سقوط نمی‌کرد! در حقیقت این دو ماجرا ربطی به هم نداشت مگر آنکه تصور شود قذافی با زرادخانۀ شیمیایی و اتمی خود می‌خواست لیبیایی‌ها را سرکوب و نابود کند!
به هر حال، زمینه‌ها و روندهای و شرایط در ایران کنونی و لیبی زمان قذافی متفاوت است و اصرار نتانیاهو بر تکرار “الگوی لیبی” صرفاً به قصد کارشکنی در مذاکرات و به شکست کشاندن آن از راه تحریک عده‌ای در داخل صورت می‌گیرد و متأسفانه تیرش تا اندازه‌ای به هدف هم خورده است!
تلگرام نویسنده
@ahmadzeidabad