۱۷ سال پيش در چنينروزی سازمان گزارشگران بدون مرز امروز ـــ ۱۲ مارس ــــ را روز جهانی عليه سانسور اينترنتی ناميد.
امروزه دو سوم اخبار و اطلاعات توسط فضای مجازی به خوانندگان، بينندگان و شنوندگان میرسند.
حكومتهای خودكامه و اقتدارگرا همواره فضای مجازی را سانسور و شبكههای اجتماعی را فيلتر میكنند تا جلو آگاهی رسانی آزاد را بگيرند.
آنها با بهرهگيری از فناوریهای نوين، گزارشگران به ويژه شهروند-خبرنگاران را تحت پيگرد و زير فشار قرار میدهند یا دست كم تهديد میكنند.
برای نمونه نظارت و محدوديت در چين به جايی رسيده كه در این کشور، واتساپ، اینستاگرام و شبکههای اجتماعی مشابه، نسخههای بومیشدهای هستند که هیچ ارتباطی با کشورهای دیگر ندارند و کاربران بهمحض ورود ردیابی میشوند.
از سوی ديگر تودهگراها آزادی_اينترنت را بهانهای برای انتشار شبه اطلاعات و اخبار دروغ میسازند. گزارشگران بدون مرز نمونه آشكار اين گونه شبكهها را در «اِكس» X (تويتر پيشين) ايلان ماسک و شبكه «تروث» truth متعلق به رئيس جمهور كنونی آمريكا سراغ دارد.
سازمان گزارشگران بدون مرز كه مركز آن در پاريس است هر سال در فهرستی از ۱۸۰ كشور, مقام هر كدام را از نظر شدت سانسور به ويژه سانسور اينترنتی منتشر میكند.
در آخرين فهرست، كره شمالی، چين، اريتره و ايران چهار كشوری هستند كه در آنها به ترتيب شديدترين سانسور اينترنتی جريان دارد.
ايران از زمان انقلاب ۵۷ تا كنون از سركوبگرترين كشورهای جهان در رابطه با دستاندركاران رسانه بوده. در اين مدت، صدها گزارشگر پيگرد قضایی، زندانی يا اعدام شدهاند. رسانهها زير كنترل پيوسته دولتیاند و اينترنت، سانسور و نظارت گسترده میشود.
به محض برپايی تظاهرات انتقادی، يا اينترنت قطع يا بخشهايی فيلتر میشوند.
فعالان رسانهای منتقد، دائم تحت فشار قرار میگيرند، خودسرانه بازداشت میشوند يا در دادرسیهای ناعادلانه به حبسهای طولانی محكوم میگردند. شرايط زندان ايشان اغلب خطر جانی در پی دارد.
اين سركوب حتی شامل رسانههای خارجی و روزنامهنگاران تبعيدی و خويشاوندانشان هم میشود.
در سال گذشته سازمان گزارشگران بدون مرز توانست با آگاهی رسانی به ۷۰۰ گزارشگر به آنها كمک كند كه خود را به محل و شرايط امنی برسانند و از پيگرد حكومتی در امان بمانند. در ميان ايشان چند ايرانی هم بودهاند.
اسکندر آبادی / دویچه وله فارسی