احزاب حاکم شیعه عراق و گروه‌های مسلح این کشور در حال بررسی جوانب مثبت و منفی مداخله نظامی در سوریه هستند. این در حالی است که پیشروی شورشیان اسلام‌گرای سنی، که دو شهر سوریه را تصرف کرده‌اند و اکنون به سوی شهر سومی حرکت می‌کنند، تهدیدی جدی تلقی می‌شود.
خبرگزاری رویترز می‌نویسد بغداد تجربه تلخی با جنگجویان سنی مستقر در سوریه دارد. هزاران نفر از این جنگجویان پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ وارد این کشور شدند و برای سال‌ها کشتار فرقه‌ای در عراق را تشدید کردند. سپس در سال ۲۰۱۳ با تشکیل داعش بازگشتند و یک‌سوم کشور را تصرف کردند.
شورشیان سوریه که اکنون در حال پیشروی هستند و به رهبری گروه هیئت تحریر الشام فعالیت می‌کنند، از القاعده و داعش اعلام برائت کرده و گفته‌اند که هیچ هدفی در عراق ندارند. با این حال، جناح‌های حاکم در عراق به این اظهارات اعتماد چندانی ندارند.
عراق هزاران نیروی نظامی و اعضای نیروهای حشد الشعبی، نهادی امنیتی که شامل گروه‌های مسلح همسو با ایران است و پیش‌تر در سوریه جنگیده‌اند، را در مرز خود با سوریه مستقر کرده است.
طبق گفته یک سیاستمدار شیعه عراقی، یک مشاور دولتی و یک دیپلمات عرب مطلع، در حال حاضر موضوعات مورد بررسی دفاع از جناح غربی عراق است، نه مداخله برای حمایت از بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه.
اما این محاسبات ممکن است تغییر کند، حداقل برای برخی جناح‌های عراقی، بسته به تحولات؛ از جمله اگر شورشیان شهر مهم حمص را تصرف کنند، اسد سقوط کند، یا شیعیان مورد آزار و اذیت قرار گیرند.
باسم العوادی، سخنگوی دولت عراق، گفت عراق به دنبال مداخله نظامی در سوریه نیست اما تقسیم سوریه را “خط قرمز” برای عراق توصیف کرد، بدون اینکه توضیح بیشتری ارائه دهد.
رویترز پیش‌تر گزارش داده بود که صدها جنگجوی عراقی برای تقویت نیروهای اسد به سوریه رفته‌اند و به نیروهای عراقی و حزب‌الله لبنان که پیش‌تر در آنجا حضور داشتند پیوسته‌اند. با این حال، هنوز بسیج گسترده‌ای از عراق صورت نگرفته است.
دولت عراق که به رهبری نخست‌وزیر معتدل محمد شیاع السودانی اداره می‌شود، تلاش زیادی کرده است تا وارد منازعات منطقه‌ای، که با جنگ غزه تشدید شده، نشود و به جای آن بر بازسازی پس از دهه‌ها جنگ تمرکز کند.
فالح الفیاض، رهبر حشد الشعبی، در سخنرانی تلویزیونی روز جمعه گفت: “موضع دولت عراق از ابتدا این بوده که عراق طرفی در این بحران نیست.”
وی افزود: “اما عاقلانه نیست که در خانه همسایه‌تان آتش باشد و شما با آسودگی بخوابید، بدون اینکه به این فکر کنید چه چیزی ممکن است رخ دهد.”
سودانی تلاش می‌کند از درگیری‌های منطقه‌ای اجتناب کند
عراق که تحت رهبری ائتلافی از احزاب سیاسی و گروه‌های مسلح عمدتاً شیعه نزدیک به ایران اداره می‌شود، یکی از بازیگران اصلی در محور مقاومت ایران است که شامل حماس در غزه و حزب‌الله لبنان می‌شود.
حملات اسرائیل، به شدت بر این دو بازیگر تأثیر گذاشته است. بنابراین، برخی تحلیل‌گران بر این باورند که ده‌ها هزار جنگجوی باتجربه در تشکیلات مسلح عراق اکنون قوی‌ترین نیروی موجود در شبکه متحدان ایران برای مداخله در سوریه هستند.
ائتلاف حاکم بر عراق اغلب در جهات مختلف کشیده می‌شود؛ برخی گروه‌ها که پیش‌تر در کنار اسد جنگیده‌اند و منافعشان به سوریه گره خورده است، تمایل بیشتری به مداخله دوباره دارند، در حالی که سایر احزاب چنین مداخله‌ای را بی‌ثبات‌کننده می‌دانند.
فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق، روز چهارشنبه با بسام صباغ، وزیر خارجه سوریه، و عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در بغداد دیدار کرد.
در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک، حسین حملات گروه‌های “تروریستی” در سوریه را محکوم کرد و عراقچی وعده داد که تمام حمایت‌های لازم را به سوریه ارائه خواهد کرد.
رهبر شورشیان سوریه، ابو محمد الجولانی، خود فعالیت نظامی خود را با القاعده در عراق آغاز کرد، جایی که توسط آمریکا زندانی شده بود، و سپس به سوریه رفت تا شعبه‌ای از این گروه افراطی را در آنجا تأسیس کند.
الجولانی در سال ۲۰۱۶ از القاعده جدا شد و روز پنجشنبه از سودانی خواست مانع مداخله حشد الشعبی در سوریه شود. او در ویدئویی که به صورت آنلاین منتشر شد، گفت که شورشیان به دنبال ایجاد روابط استراتژیک و اقتصادی با عراق پس از سرنگونی رژیم اسد هستند.
یک مشاور دولت عراق گفت: “آن‌ها ممکن است ادعا کنند که گروهی متفاوت با دیدگاه‌های جدید هستند، اما از نگاه عراق بسیار شبیه همان گذشته به نظر می‌رسند.”