«اگرچه پیشبینی میشد که اردوگاه اصلاحطلب در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری ایران روز جمعه با بیتفاوتی رأیدهندگان روبه رو شود، اما نتایج خلاف این را ثابت کرد. در حالی که میزان مشارکت کمتر از ۵۰ درصد باقی مانده بود، کسانی که رای دادند، علیه محافظهکاران و افراطگرایان رای دادند.»
به گزارش جماران، تایمز اسرائیل با این مقدمه درباره نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در ایران نوشت: «پیروز انتخابات، مسعود پزشکیان با حمایت قوی مشاور خود، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق موفق شد رای دهندگان را پس از غیبت در دور اول به دور دوم بکشاند. این برای اردوگاه اصلاحطلبان که از زمان لغو توافق هستهای ایران در سال ۲۰۱۸ توسط دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، در جایگاه خوبی نبودند، اتفاق بدی نبود. یکی از توضیحات تغییر هفته گذشته این واقعیت است که مردم ایران دریافتند که در این انتخابات شانس واقعی برای تأثیرگذاری و تعیین سرنوشت خود را دارند. نتیجه انتخابات نیز این تصور را تایید کرد. اکنون سؤال این است که رئیس جمهور جدید چگونه عمل خواهد کرد؛ در حالی که در محاصره محافظه کارانی قرار دارد که برخی از آنها با او مخالفت سرسختانه دارند.»
این رسانه در ادامه نوشته است: اکثر نمایندگان مجلس ایران محافظهکار هستند و محمد(باقر) قالیباف، رئیس مجلس که در دور اول با پزشکیان رقابت کرد و حذف شد، نفوذ قابلتوجهی دارد که میتواند سیاستهای رئیسجمهور را در آینده مختل کند. قالیباف بر اساس برخی گزارشها، گزینه مورد نظر رهبر ایران و از حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برخوردار بود. برخی منابع میگویند که قبل از دور اول برخی مقامات ارشد سپاه سعی کردند سعید جلیلی نامزد فوقمحافظهکار را متقاعد کنند که استعفا دهد تا قالیباف به دور دوم برسد، اما آنها موفق نشدند.
اکنون، محافظهکاران به شدت بحث میکنند که چه کسی اشتباه کرده است: آیا این جلیلی بود که قبل از دور اول کنارهگیری نکرد و به همین دلیل اجازه داد تا دور دوم انتخابات و پیروزی اصلاحطلبان برگزار شود؟ یا اینکه قالیباف کناره گیری نکرد و در دور اول باعث انشعاب در اردوگاه محافظه کاران شد که منجر به صعود پزشکیان در دور دوم شد؟
سوال مهمتر این است که روابط بین رئیس جمهور جدید و سپاه چگونه خواهد بود؟! در دوران تصدی ابراهیم رئیسی، روابط ریاست جمهوری و سپاه در بسیاری از زمینهها بسیار خوب و عمیق بود، به ویژه در زمینه توان نظامی ایران که اسرائیل در ۱۳ تا ۱۴ آوریل با حمله موشکی و پهپادی بیسابقه تهران با آن مواجه شد.
پزشکیان اکنون در راس شورای امنیت ملی ایران قرار دارد که در مورد این قبیل حملات تصمیمگیری میکند. اینکه او تا چه اندازه میتواند در تصمیم گیریهای حیاتی مستقل باشد را زمان مشخص میکند.
این رسانه اسرائیلی در ادامه مینویسد که پزشکیان در این مرحله برای سپاه، معمایی است. از نظر سپاه، او به ظریف و حسن روحانی که نزد این نهاد محبوب نیستند، نزدیک است. در آن دوران(دولت یازدهم و دوازدهم)، روابط بین وزارت خارجه ایران و جریان محافظه کار بسیار پرتنش بود. بارزترین اتفاق، انتشار صدای ضبط شدهای در ایران در آوریل ۲۰۲۱ بود که در آن شنیده میشود ظریف وزیر امور خارجه وقت گلایههایی را درباره نقش سپاه در سیاست خارجی ایران مطرح میکند. پزشکیان نگرانی سپاه را درک میکند و شاید به همین دلیل است که یکی از آخرین برنامههای تبلیغاتی خود را به اقامه نماز بر سر مزار(شهید) سلیمانی اختصاص داد. در سپاه شبهات اساسی نسبت به اصلاحطلبان وجود دارد؛ به خصوص وقتی ظریف در ترکیب دولت پزشکیان حضور داشته باشد.
پزشکیان در جریان مبارزات انتخاباتی اعلام کرد که از لغو تحریمها علیه ایران از طریق مذاکره با غرب حمایت میکند. این بحث اصلی بین او و نامزدهای اصولگرا در دو مناظره اول بود. اکنون، او رئیس جمهور کشوری شده است که به اصطلاح یک کشور در آستانه هستهای و آنهم بدون توافق با غرب و قدرتهای جهانی است. پزشکیان همچنین میداند که توافق قبلی در این شرایط قابل احیاء نیست و ایران باید انعطافپذیری زیادی برای دستیابی به توافقی برای رفع تحریمها نشان دهد. البته تصمیمگیری در این خصوص با رهبر ایران است.
از منظر اسرائیل، وضعیت شبیه به انتخابات سال ۲۰۱۳ است که روحانی پیروز شد. در آن زمان، ایران با لبخند جهان را با خود همراه کرد. روحانی با رویکرد عمل گرایانه خود غرب را با دولتش همراه کرد به گونهای که دو سال پس از آغاز به کار دولت او، توافق هستهای حاصل شد. برای اسرائیل، پیروزی نامزدی محافظهکار مانند جلیلی، ایران را از نظر دیپلماتیک منزوی میکرد و شاید غرب را نیز مجبور میکرد موضع خود را سختتر کند. اکنون با پزشکیان و قصد او برای آغاز مذاکرات هستهای، گمان میرود که دست دراز شده او به سمت غرب برای دیپلماسی پس زده نشود.
* توضیح ضروری: لازم به ذکر و تاکید است که انتشار این مطلب در پایگاه خبری جماران به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا برای آشنایی کارشناسان و علاقه مندان این حوزه به نگاه ها و برداشت های متفاوت از انتخابات ریاست جمهوری در ایران منتشر شده است.