مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز چهارشنبه دوم مارس ۲۰۲۲ با تصویب قطعنامهای با اکثریت بزرگ، تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم و آن را غیرقانونی اعلام کرد. سازمان ملل متحد از مسکو خواست به این تجاوز پایان دهد. ۱۴۱ کشور به این قطعنامه رای مثبت دادند.
۳۵ کشور به این قطعنامه رای ممتع دادند؛ از جمله چنن و ایران. تنها چهار کشور کره شمالی، سوریه، بلاروس و اریتره با روسیه همراهی کرده و به آن رای منفی دادند.
کشورهایی مانند کوبا، ونزوئلا، نیکاراگوئه برخلاف انتظار روسیه، با قطعنامه محکومیت روسیه مخالفتی نکردند. تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و هند نیز به قطعنامه رای ممتنع دادند.
سرگی لاورف، وزیر امورز روسیه امروز گفته بود روسیه را نمیشود منزوی کرد، چون دوستان بسیاری دارد. در رأیگیری مجمع عمومی سازمان ملل آشکار شد که روسیه فقط ۴ دوست دارد!
برای تصویب قطعنامه حداقل ۱۰۰ رای لازم بود. مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل متحد را نمیتواند وتو کرد.
در سال ۲۰۱۴ نیز محمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای اقدام روسیه در اشغال و الحاق شبهجزیه کریمه غیرقانونی و باطل اعلام کردند.
در قطعنامه مصوب امروز مجمع عمومی، کشورهای عضو از حمله نظامی روسیه به اوکراین “به شدت ابراز تاسف” کرده و تصمیم ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه برای قرار دادن نیروهای هستهای کشورش در حالت آمادهباش بالا را محکوم میکنند.
چنین جلسات اضطراری مجمع عمومی نسبتاً نادر است. در طول ۷۲ سال اخیر تنها ۱۱ اجلاس اضطراری از این نوع برگزار شده است.
در این اجلاس ویژه سازمان ملل ١١٧ سخنران دولتی و غیردولتی و نمایندگان نهادهای بینالمللی ثبتنام کرده بودند و هدف از برگزاری آن، منزویکردن مسکو در جامعه جهانی پس از وتوی قطعنامه محکومیت تهاجم به اوکراین در شورای امنیت توسط نماینده روسیه بود.
پیش از رایگیری در مجمع عمومی نماینده جمهوری فدرال آلمان در سازمان ملل از جامعه جهانی خواسته بود با تصویب قطعنامه پیام محکمی به روسیه ارسال کنند.
برخی اظهارنظرها پیش از رایگیری قطعنامه
در ابتدای نشست اضطراری مجمع عمومی، مارتا لوئیسا رامیرز، وزیر خارجه کلمبیا، گفت کشورش آشکارا با تهدیدات و تهاجم روسیه علیه اوکراین و «ترویج به اصطلاح آزادی» دو منطقه لوهانسک و دونتسک مخالفت کرده است. به گفته وی، این اقدامات با توافق مینسک، قوانین بینالمللی، و اصول بنیادین سازمان ملل متحد است.
به گزارش صدای آمریکا، خانم رامیرز ضمن ابراز همدردی با مردم «شجاع» و دولت اوکراین، افزود روسیه باید در سطح بینالمللی به خاطر تبعات انسانی، اقتصادی، و حقوقی «اقدامات غیرقانونیاش» پاسخگو دانسته شود.
در ادامه نمایندگان بسیاری از کشورها از جمله پاراگوئه، غنا، جامائیکا، لوکزامبورگ، موناکو، اسپانیا، آفریقای جنوبی، فیلیپین، مجارستان، مالت، مالزی، و کویت، در سخنانی مشابه ضمن مخالفت با تهاجم روسیه به اوکراین و نقض حاکمیت و تمامیت ارضی یک عضو جامعه بینالمللی توسط عضوی دیگر، یکجانبهگرایی مسکو را محکوم و خواهان توقف جنگ و خروج فوری نیروهای روسیه از اوکراین شدند.
از دیگر سخنرانان جلسه صبح امروز نماینده استرالیا بود که گفت کشورش «با شدیدترین لحن ممکن» تهاجم «بیدلیل و توجیهناپذیر» روسیه به اوکراین را محکوم میکند. وی با متهم کردن ولادیمیر پوتین به نادیدهگرفتن فراخوانهای فراوان بینالمللی برای انجام مذاکراتی واقعی و دوطرفه، از اقدامات انجام گرفته توسط ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا، کانادا و ژاپن استقبال و اعلام کرد استرالیا بیش از ۳۵۰ فرد روسی از جمله «الیگارشهای فاسد» را تحریم کرده است.
اما نماینده کوبا بر خلاف نمایندگان تمامی دولتهایی که در دور سوم سخن راندند، ایالات متحده و «گسترش ناتو» را عامل تهاجم روسیه به اوکراین خواند.
آخرین سخنران دور سوم نیز نماینده اسرائیل بود. وی با اشاره به جنگهای پرشماری که کشورش در آن درگیر بوده گفت، جنگ راهحل منازعه نیست بلکه بذر تخریب، آشفتگی و بینظمی، و تراژدی را میپاشد. به گفته وی، «حمله روسیه به اوکراین، نقض جدی نظم بینالمللی» است و افزود روسیه باید به «تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین» احترام بگذارد.
وی با اشاره به «روابط دیرینه و مثبت» اسرائیل با روسیه و اوکراین از آمادگی کشورش برای کمک به تلاشهای دیپلماتیک خبر داد. او همچنین نسبت به امنیت مردم اوکراین و بهویژه اسرائیلیها و نیز یهودیان ساکن در اوکراین ابراز نگرانی کرد و افزود کشورش صدها میلیون دلار کمک انساندوستانه در اختیار مردم اوکراین قرار میدهد. در جلسات دیروز نیز نمایندگان بسیاری از کشورها از جمله اوکراین، روسیه، بریتانیا، و چین سخن گفتند.
از نکات جالب سخنرانی سفیر اوکراین، نامهای بود از زبان یک سرباز روسی خطاب به مادرش که در آن گفته بود اگر اوکراین نماند، تعجب نخواهیم کرد که دموکراسی هم دوام نیاورد.
اما سفیر روسیه که او هم یکی از اولین سخنرانان جلسه روز دوشنبه بود، از اقدام دولت خود که به گفته او با هدف «غیرنظامی کردن» و «نازیزدایی» در اوکراین انجام گرفته، دفاع کرد و تقصیر آغاز مخاصمات را متوجه اوکراین دانست که با دو قلمروی جداییطلب تحتالحمایه روسیه در خاک خود درگیر شده بود. سفیر روسیه در مصاحبه مطبوعاتی که بعد از ظهر دوشنبه برپا کرد، مدعی شد روسیه خود را منزوی احساس نمیکند.
روز گذشته آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در سخنرانی شدیدالحن خود بار دیگر خواهان آتشبس و خروج نیروهای روسیه از اوکراین شد.
همچنین باربارا وودوارد، سفیر بریتانیا در سازمان ملل، گفت این جنگ بیجهت و توجیهناپذیر است و افزود قطعنامه مجمع عمومی به جهان نشان خواهد داد که نظامی که با مشارکت همه جهان ساخته شده باید مورد دفاع قرار گیرد.
در همین روز، سفیر چین تاکید کرد که از راهانداختن مجدد جنگ سرد، نتیجهای حاصل نمیشود ولی اشاره نکرد که در رایگیری پایانی به قطعنامه چگونه رای خواهد داد. رای چین در شورای امنیت ممتنع بود.
هند هم که در شورای امنیت و همچنین در اجلاس دیروز شورای حقوق بشر رای ممتنع داده بود، روز دوشنبه در مجمع عمومی از «حلوفصل صلحآمیز» اختلافها دفاع کرد.