صدای آمریکا
پس از عدم موفقیت جمهورخواهان سنا برای اعلام کفایت مذاکرات در باره توافق هسته‌ای با ایران و انجام رأیگیری برای رد آن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده با انتشار بیانیه‌ای رای سنا را یک پیروزی برای دیپلماسی و یک گام تاریخی در راه پیشگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای دانست.
در بیانیه باراک اوباما آمده است: «امروز سنا یک گام تاریخی به جلو برداشت و به ایالات متحده این قدرت را داد که بتوانیم در کار با شرکای بین المللیمان توافق جامع و بلندمدتی را به اجرا درآوریم که مانع ازآن می‌شود تا ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد.»
رئیس جمهوری دموکرات ایالات متحده رای سنا را یک «پیروزی برای دیپلماسی، برای امنیت ملی آمریکا و برای سلامت و امنیت جهان» دانست و از «حمایت قوی قانون گذاران و شهروندان» تشکر کرد.
در بیانیه کاخ سفید همچنین تاکید شده است که «با گام نهادن به جلو، به کار حساس اجرا و راستی آزمایی این توافق خواهیم پرداخت، تا ایران نتواند برنامه تسلیحات هسته‌ای را دنبال کند.»
پیش‌تر در عصر پنجشنبه، درخواست ۱۷ سناتور جمهوریخواه از رئیس سنا برای اعلام کفایت مذاکرات درباره توافق اتمی وین، با ۵۸ رأی موافق در برابر ۴۲ رأی مخالف، و به حد نصاب نرسیدن حداقل دو سوم کل آرا، رد شد.
بدین ترتیب سناتورهای دموکرات توانستند با ادامه دادن به مباحثات و ایراد سخنرانی‌های طولانی - که به «فیلی باستر» معروف است - وقت جلسه را گرفته و با پایان یافتن مهلت مقرر، مانع رأی گیری بر سر قطعنامه رد توافق اتمی با ایران شوند.
درخواست کفایت مذاکرات درباره برجام در سنا رد شد
درخواست پایان مباحثات درباره توافق اتمی وین عصر روز پنجشنبه در مجلس سنا، با ۵۸ رأی موافق در برابر ۴۲ رأی مخالف، و با به حد نصاب نرسیدن حداقل دو سوم کل آرا، رد شد.
بدین ترتیب سناتورهای دموکرات می‌توانند با ادامه دادن به مباحثات جاری و ایراد سخنرانی‌های طولانی - که به «فیلی باستر» معروف است - وقت جلسه را گرفته و مانع رأی گیری بر سر قطعنامه مطلوب جمهوریخواهان در رد توافق اتمی با ایران شوند.
بر اساس آئین نامه داخلی سنا، مباحثات نمایندگان درباره یک طرح محدودیت زمانی مشخصی ندارد، اما اگر ۶۰ نفر از مجموع ۱۰۰ سناتور رأی به کفایت مذاکرات دهند، مباحثات پایان یافته و رأی گیری می‌تواند آغاز شود.
پس از عدم موفقیت جمهورخواهان سنا برای انجام رأیگیری در رد توافق، باراک اوباما رئیس‌جمهوری دموکرات ایالات متحده در پیامی توئیتری نوشت «رای امروز سنا یک گام تاریخی در راه پیشگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای است. جهان امن‌تر خواهد بود.»
ماری هارف از سخنگویان وزارت خارجه ایالات متحده و مشاور ارشد جان کری نیز توئیت کرد: «این یک پیروزی برای دیپلماسی، برای امنیت ملی آمریکا و برای امنیت جهان است.»
اندکی پس از اعلام نتایج رأی گیری، سناتور می‌چ مک کانول رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا، از تلاش سناتورهای دموکرات برای فیلی‌باستر کردن انتقاد کرد و از دست زدن به اقداماتی سخن گفت که اجازه خواهد داد بار دیگر رای‌گیری بر سر توافق انجام شود.
هری رید رهبر اقلیت سنا در پاسخ به این اظهارات سناتور مک کانول گفت، استفاده از اهرم فیلی باستر در تاریخ قانونگذاری ایالات متحده بی‌سابقه نیست و پیش از این در بیش از ۶۰۰ مورد صورت گرفته است.
با آغاز روند رأیگیری بر سر توافق هسته‌ای که از روز گذشته به طور رسمی در کنگره آغاز شد، بحث‌های داغ مخالفان عمدتا جمهوریخواه توافق، و موافقان که بیشتر از حزب دموکرات هستند، روز پنجشنبه نیز ادامه یافت.
این در حالی است که با افزایش تعداد سناتورهای حامی توافق به بیش از ۴۰ نفر و حفظ وتوی رئیس جمهوری در صورت رد احتمالی توافق در کنگره، و امکان جلوگیری از رأیگیری بر سر توافق در سنا، جمهوریخوهان همچنان بر انجام رأیگیری اصرار دارند.
نشست مشابهی نیز در مجلس نمایندگان آمریکا در جریان است و جان بینر رئیس جمهوریخواه این مجلس پیش‌تر در روز پنجشنبه گفت، ما هر چه در توان داریم و هر ابزاری که در اختیار داریم را به کار خواهیم بست تا از اجرای توافق هسته‌ای با ایران جلوگیری کنیم.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، روز ۲۳ تیر ماه (چهاردهم ژوئیه) به توافقی جامع برای رفع نگرانی‌های جامعه بین‌الملل از برنامه هسته‌ای ایران دست یافتند، که بر مبنای آن محدودیت‌هایی گسترده بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال، و در ازای آن بخشی از تحریم‌های اعمال شده علیه تهران لغو خواهد شد.
منتقدان توافق با این استدلال که با اجرای آن برنامه هسته‌ای ایران بطور کامل برچیده نمی‌شود و تهدید هسته‌ای آن کشور برطرف نخواهد شد، و در عین حال با لغو تحریم‌ها و سرازیر شدن پول به ایران فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده تهران در منطقه تقویت خواهد شد، به مخالفت با آن برخاسته‌اند.
این در حالی است که توافق وین مورد حمایت جامعه بین المللی بوده و در همین راستا، دیوید کامرون، فرانسوا اولاند و آنگلا مرکل، سران بریتانیا، فرانسه، آلمان روز پنجشنبه با انتشار مقاله‌ای در روزنامه آمریکایی واشنگتن پست، از توافق هسته‌ای با ایران دفاع کرده و از نمایندگان کنگره خواستند از آن حمایت کنند.
مهلت ۶۰ روزه کنگره برای رد یا تصویب توافق روز ۱۷ سپتامبر به پایان می‌رسد؛ بااین حال انتظار می‌رود روند رأیگیری تا پایان امروز و پیش از جمعه ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۵ (۲۰ شهریور) و چهاردهمین سالگرد حملات تروریستی در نیویورک، به پایان برسد.
***
مجلس نمایندگان به قطعنامه تخلف قانونی باراک اوباما رأی مثبت داد
مجلس نمایندگان آمریکا عصر پنجشنبه به قطعنامه‌ای رأی مثبت داد که در آن گفته شده است رئیس جمهوری ایالات متحده به دلیل عدم ارائه ضمائم توافق هسته‌ای با ایران به نمایندگان کنگره مرتکب تخلف قانونی شده است.
این اقدام مجلس نمایندگان تحت کنترل جمهوریخواهان اندکی پس از آن صورت گرفت که جمهوریخواهان سنا در رأیگیری برای کفایت مذاکرات درباره توافق اتمی با ایران ناکام ماندند و دموکرات‌ها با ادامه سخنرانی‌های طولانی (فیلی باستر) جلوی رأیگیری در رد توافق وین را گرفتند.
جمهوریخواهان کنگره برای رد توافق هسته‌ای ۲۳ تیر ماه بین قدرت‌های جهانی و ایران، نیاز به دست کم دو سوم کل آرای هر دو مجلس نمایندگان و سنا دارند. اکنون که انجام رأیگیری در سنا منتفی شده، عملا تلاش جمهوریخواهان برای رد توافق هسته‌ای با ایران با شکست روبرو شده است.
در پی افزایش حامیان توافق در سنا در روزهای اخیر، جمهوریخواهان که احتمال عدم موفقیت را احساس کرده بودند، تصمیم گرفتند علاوه بر رأیگیری بر سر توافق، درباره تخلف دولت اوباما در ارائه همه جزئیات مربوط به توافق و نیز جلوگیری از لغو تحریم‌های مصوب کنگره علیه ایران نیز رأیگیری کنند.
هنوز مشخص نیست آیا جمهوریخواهان در سنا نیز تصمیم مشابهی را اتخاذ خواهند کرد یا خیر. با این حال، با تصویب این قطعنامه در مجلس نمایندگان، جمهوریخواهان می‌توانند مسیرهای قانونی برای پیگیری قضایی این موضوع را ادامه دهند.
***
تغییر روند رأیگیری بر سر توافق اتمی ایران در مجلس نمایندگان آمریکا
اعضای جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، که مخالف توافق هسته‌ای ۲۳ تیر ماه با ایران هستند، در تلاش برای تغییر روند رأیگیری بر سر این توافق هستند.
نشریه هیل در گزارشی که عصر چهارشنبه منتشر کرد، نوشت که بر اساس این روند جدید، به جای انجام یک رأیگیری برای رد توافق اتمی وین، سه رأیگیری جداگانه انجام خواهد شد.
بر اساس این گزارش، رأیگیری اول در این روند جدید در مجلس نمایندگان، بر سر قطعنامه تایید یا رد توافق هسته‌ای است.
رأیگیری دوم بیانیه‌ای در انتقاد از دولت باراک اوباما رئیس جمهوری دموکرات آمریکاست، که به گفته آن‌ها تمهیدات قانونی لازم برای تضمین نظارت کنگره بر توافق را در نظر نگرفته است.
رأیگیری سوم نیز در مورد قعنامه‌ای خواهد بود که از برچیدن تحریم‌های اعمالش شده از سوی ایالات متحده علیه ایران جلوگیری کند.
این در حالی است که با افزایش تعداد سناتورهای حامی توافق و حفظ وتوی رئیس جمهوری در صورت رد احتمالی توافق در کنگره، و همچنین امکان جلوگیری از رأیگیری بر سر توافق در سنا، امید جمهوریخوهان برای جلوگیری از اجرای توافق کم‌رنگ شده است.
کنگره کنونی تحت کنترل جمهوریخواهان شامل دو مجلس نمایندگان و سنا است و مخالفان توافق هسته‌ای با ایران در آن، برای رد توافق نیاز به دست کم دو سوم آرای نمایندگان در هر دو مجلس دارند.
مجلس نمایندگان آمریکا ۴۳۵ عضو دارد، که ۲۴۷ نفر از آن‌ها از حزب جمهوریخواه هستند. مجلس ۱۰۰ نفره سنا نیز دارای ۵۴ سناتور جمهوریخواه، ۲ سناتور مستقل و ۴۴ سناتور از حزب دموکرات است.
به گزارش نشریه هیل، انتظار می‌رود روند رأیگیری در مجلس نمایندگان بر سر توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران، روز جمعه ۱۱ سپتامبر، مصادف با چهاردهمین سالگرد حملات تروریستی مرگبار در آمریکا، به پایان برسد.
مجلس نمایندگان در ابتدا قرار بود روند روند رأیگیری را عصر چهارشنبه آغاز کند و آن را پس از حدود ۱۱ ساعت مباحثه به پایان برساند.
اما در پی درخواست برخی اعضای جمهوریخواه کنگره برای به تعویق انداختن رأیگیری، رهبر اکثریت جمهوریخواه مجلس نمایندگان از درخواست برای انجام رأیگیری در جلسه امروز منصرف شد.
استدلال این نمایندگان آن بود که متن کامل توافق و ضمائم آن به دست آن‌ها نرسیده است و از این رو مهلت ۶۰ روزه مندرج در قانون بررسی توافق که اواخر اردیبهشت ماه به تصویب کنگره رسید، هنوز آغاز نشده است.
***
حمایت سران آلمان، بریتانیا و فرانسه از توافق هسته‌ای
در حالی که مباحثات داغ موافقان و مخالفان توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی روز پنجشنبه نیز در کنگره آمریکا ادامه یافت، سران سه قدرت اروپایی طرف مذاکره با ایران با انتشار مقاله‌ای مشترک در روزنامه آمریکایی واشنگتن پست حمایت خود را این توافق اعلام کردند.
دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا، فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در این مقاله مشترک که روز پنجشنبه دهم سپتامبر (۱۱ شهریور ماه) منتشر شد، نوشتند تایید توافق هسته‌ای در کنگره آمریکا فرصتی حیاتی برای نشان دادن قدرت دیپلماسی است.
سران این سه کشور عمده اروپایی، با تاکید بر اینکه توافق اتمی وین بر مبنای اعتماد یا حدس و گمان پایه‌گذاری نشده و مبتنی بر راستی‌آزمایی‌های طولانی مدت و مستحکم است، گفتند در مقطع حساس کنونی باید نقش دیپلماسی را به جهانیان نشان داد.
در این یادداشت ضمن اشاره به نگرانی یک دهه‌ای از برنامه هسته‌ای ایران، آمده است که به رسمیت نشناختن اسرائیل از سوی رهبران ایران و ادبیات آن‌ها درباره این کشور محکوم است؛ اما در مذاکرات گروه ۱+۵ با ایران، تغییر فوری رفتار ایران در سیاست خارجی مطرح نبود، بلکه تهدید ناشی از برنامه هسته‌ای ایران محور گفتگو‌ها بود.
به گفته آن‌ها، کشورهای مذاکره کننده، با وجود اختلاف‌ها با ایران، اکنون همگی با یک دشمن مشترک به نام داعش روبرو هستند.
رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان، که در بیش از یک دهه اخیر بر سر برنامه اتمی ایران با آن کشور مذاکره کرده‌اند، در این مقاله مشترک گفته‌اند که «ما مطمئنیم این توافق، زیربنای محکمی برای حل مناقشه اتمی ایران است».
این یادداشت در حالی منتشر شد که به رغم حمایت جامعه جهانی از توافق چهاردهم ژوئیه (۲۳ تیر ماه) با هدف حل و فصل مسالمت آمیز پرونده هسته‌ای ایران، مخالفان عمدتا جمهوریخواه این توافق در ایالات متحده در تلاش هستند تا از اجرای آن جلوگیری کنند.
مهلت ۶۰ روزه کنگره برای رد یا تصویب توافق روز ۱۷ سپتامبر به پایان می‌رسد؛ با این حال انتظار می‌رود روند رأیگیری تا پایان امروز به پایان برسد. هر چند دموکرات‌ها موفق شدند جلوی انجام رأی گیری در سنا را بگیرند، اما مباحثات در مجلس نمایندگان تا لحطه تنظیم این خبر ادامه دارد.