میلیاردر ایلان ماسک اعلام کرد که از ماه آینده از فعالیت در «اداره کارآیی دولت» (DOGE) کناره‌گیری خواهد کرد و بر شرکت خودروسازی تسلا متمرکز می‌شود. این شرکت که اخیراً با مشکلات جدی مواجه شده، روز سه‌شنبه گزارش داد که سود تسلا در مقایسه با سه ماهه اول سال ۲۰۲۴، ۷۱ درصد کاهش یافته است.
در حالی که تسلا به دلیل واکنش‌های منفی گسترده نسبت به همکاری جنجالی ماسک با دولت دونالد ترامپ تحت فشار است، او به سرمایه‌گذاران گفت که از ماه آینده «زمان اختصاص‌یافته به DOGE به‌طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت» — هرچند احتمالاً تا پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، به‌نحوی با این نهاد همکاری خواهد داشت.
بر اساس گزارش شرکت، در سه ماهه اول سال جاری، درآمد تسلا ۹ درصد و فروش آن ۱۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است. قیمت سهام تسلا نیز روز سه‌شنبه با ۳۷ درصد کاهش نسبت به ابتدای سال، به ۲۳۸ دلار در هر سهم رسید.
تسلا حتی پیش از ورود ماسک به عرصه سیاست‌های حزب جمهوری‌خواه و تبدیل شدن به یک قطب سیاسی جنجالی، با مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کرد. اما رقابت فزاینده خودروسازان چینی مانند BYD، ابهامات ناشی از تعرفه‌های سنگین وضع‌شده توسط ترامپ، و کاهش محبوبیت ماسک، اوضاع شرکت را به آشوب کشانده است.
تسلا در نامه‌ای به سهامداران هشدار داد که تغییرات سریع در سیاست‌های تجاری و «تحولات سیاسی ممکن است به‌طور معناداری بر تقاضا برای محصولات ما تأثیر بگذارد.» ماسک نیز در گفت‌وگو با سرمایه‌گذاران اعلام کرد که با رئیس‌جمهور درباره تعرفه‌ها صحبت کرده، اما «تصمیم نهایی با اوست.»
او اضافه کرد: «من بارها گفته‌ام که معتقدم تعرفه‌های پایین‌تر عموماً برای رونق اقتصادی مفید هستند. من همچنان از کاهش تعرفه‌ها حمایت خواهم کرد، اما بیش از این نمی‌توانم کاری انجام دهم.»
از زمان آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ، ماسک تقریباً تمام تمرکز خود را بر مدیریت DOGE (اداره کارایی دولت) گذاشته است. این نهاد که مستقیماً زیر نظر کاخ سفید فعالیت می‌کند، به‌بهانه مقابله با «اتلاف، تقلب و سوءاستفاده» در دولت فدرال، موجی از اخراج‌های گسترده و کاهش بودجه را اجرا کرده که به واکنش‌های منفی و هرج‌ومرج در واشنگتن انجامیده است.
در همین حال، مالکان تسلا با نرخ فزاینده‌ای خودروهای خود را معامله می‌کنند، قیمت خودروهای دست‌دوم تسلا سقوط کرده و اعتراضات جهانی علیه این برند شدت گرفته است. خرابکاران نیز با حمله به نمایشگاه‌ها، ایستگاه‌های شارژ و خودروهای تسلا، خسارات قابل توجهی وارد کرده‌اند. تسلا مهم‌ترین شرکت در سبد دارایی‌های ماسک، ثروتمندترین فرد جهان، محسوب می‌شود.
سرمایه‌گذاران و سهامداران از ماسک به‌دلیل ایجاد بی‌ثباتی در دولت فدرال و تأثیر آن بر وضعیت شرکت، به شدت ناراضی هستند.
ماسک و ترامپ پیش‌تر اشاره کرده بودند که او پس از اتمام دوره استخدام ویژه دولتی‌اش در پایان ماه مه، دولت را ترک خواهد کرد، اما زمان دقیق آن مشخص نیست. با این حال، فعالیت‌های DOGE حتی پس از خروج او ادامه خواهد یافت.
سازمان‌دهندگان جنبش «Tesla Takedown» — که صدها اعتراض ضدتسلا در سراسر جهان را هماهنگ کرده‌اند — از این گزارش استقبال کردند و اعلام کردند که این نتایج «پیام روشنی» دارد: اعتراضات سازمان‌یافته تأثیرگذار بوده است.
«پتی هویت»، یکی از سازمان‌دهندگان محلی در شمال کالیفرنیا، در بیانیه‌ای گفت: «در دو ماه گذشته، ایلان ماسک و تیم DOGE او حملات بی‌سابقه‌ای به خدمات عمومی و حاکمیت قانون انجام داده‌اند. فشارهای مردمی Tesla Takedown شروع به تأثیرگذاری بر نقطه حساس تسلا — یعنی سود شرکت — کرده است.»
«جین مانستر»، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری «Deepwater Asset Management»، گفت سال ۲۰۲۵ برای تسلا سالی «قربانی‌شده» است، چرا که شرکت بر سرمایه‌گذاری در خودران‌سازی و هوش مصنوعی متمرکز شده است. ماسک در گفت‌وگوهای قبلی با سهامداران تأکید کرده بود که آینده تسلا «به‌صورت قاطعانه» به خودران‌سازی گره خورده است.
تسلا سال گذشته از برنامه‌های خود برای تولید «سایبرتاکسی»(Cybercab) — خودرویی کاملاً خودران بدون فرمان و پدال — رونمایی کرد و آن را «اتاق‌نشیمن چرخ‌داری با قیمت ۳۰ هزار دلار» توصیف کرد که در چند سال آینده عرضه خواهد شد. ماسک اوایل امسال اعلام کرد که تست روباتاکسی این شرکت از ژوئن در آوستین آغاز می‌شود — وعده‌ای که پس از سال‌ها تأخیر محقق می‌شود. همچنین، تسلا برای دریافت مجوز حمل مسافر در کالیفرنا درخواست داده است.
سرمایه‌گذاران امیدوار بودند که اتحاد ماسک با ترامپ، روند توسعه خودران‌ها را تسریع کند و مقررات را تسهیل نماید، اما تاکنون این شرکت فقط با واکنش‌های سیاسی منفی مواجه شده است.
اگرچه جین مانستر نتایج سه ماهه اول را «فاجعه‌بار» خواند، اما ابراز امیدواری کرد که با کناره‌گیری ماسک از دولت و تمرکز مجدد بر تسلا، این شرکت بتواند بهبود یابد. «این شرطی است که ما بسته‌ایم.»
Trisha Thadani / Washington Post