مارک لندر / نیویورک تایمز / ۲۲ آوریل ۲۰۲۵
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، روز سه‌شنبه تصمیم گرفت از مرحله بعدی مذاکرات آتش‌بس اوکراین کناره‌گیری کند زیرا اوکراین یکی از پیشنهادات کلیدی رئیس‌جمهور ترامپ برای توافقی که به جنگ با روسیه پایان می‌داد را رد کرد.
مذاکره‌کنندگان ایالات متحده، اروپا و اوکراین همچنان روز چهارشنبه در لندن برای ادامه رایزنی درباره پیشنهاد آتش‌بس، دیدار خواهند کرد. اما این تحولات پی‌درپی، ضربه‌ای مضاعف به شمار می‌رود و پرسش‌های تازه‌ای را درباره میزان پیشرفت حاصل‌شده در جهت پایان دادن به جنگ سه ساله برمی‌انگیزد.
مارک روبیو هفته گذشته در نشستی درباره اوکراین در پاریس شرکت کرد، اما پس از آن هشدار داد که صبر آقای ترامپ در قبال روند صلح‌سازی رو به پایان است و ممکن است به “اولویت‌های دیگر” بپردازد.
به گفته دو مقام اروپایی، مذاکره‌کنندگان در پاریس، در جریان چارچوب پیشنهاد دولت ترامپ برای توافق آتش‌بس قرار گرفتند که شامل خواسته‌هایی مبنی بر به رسمیت شناختن الحاق کریمه به روسیه توسط اوکراین و منتفی شدن عضویت اوکراین در ناتو بود.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که او برای مذاکره با روسیه پس از برقراری آتش‌بس آمادگی دارد، اما اوکراین هیچ توافقی را که کنترل قانونی مسکو بر کریمه را به رسمیت بشناسد، نخواهد پذیرفت.
آقای زلنسکی در یک کنفرانس خبری گفت: «اوکراین اشغال کریمه را به طور قانونی به رسمیت نخواهد شناخت. در این مورد هیچ حرفی برای گفتن نیست. این خلاف قانون اساسی ماست.»
آقای ترامپ که زمانی گفته بود ظرف ۲۴ ساعت به جنگ پایان خواهد داد، در اظهارات علنی خود بین اعتماد به نفس و ناامیدی در نوسان بوده است. او روز یکشنبه در رسانه‌های اجتماعی نوشت که اوکراین و روسیه می‌توانند “این هفته به توافق برسند.” این تغییر موضعی نسبت به چند روز قبل بود که به خبرنگاران گفته بود اگر دو طرف اختلافات بین خود را حل نکنند، او “کنار خواهد کشید.”
آقای روبیو پس از ترک نشست با مقامات اوکراینی و اروپایی در پاریس، لحنی حتی تندتر داشت. او به خبرنگاران گفت: «ما این تلاش را برای هفته‌ها و ماه‌ها ادامه نخواهیم داد.»
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ژنرال کیث کلوگ، فرستاده ویژه آقای ترامپ در امور اوکراین، همچنان در نشست لندن شرکت خواهد کرد. اما مشخص نیست که آیا استیو ویتکاف، فرستاده رئیس‌جمهور در امور روسیه، در آنجا حضور خواهد داشت یا خیر. آقای ویتکاف از ماه فوریه تاکنون سه بار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیدار کرده است و انتظار می‌رود اواخر این هفته بار دیگر به مسکو سفر کند.
تحت فشار فزاینده آقای ترامپ، روس‌ها و اوکراینی‌ها هر دو برای اولین بار از زمان شکست مذاکرات صلح آن‌ها در ماه‌های اولیه تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲، علناً آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرده‌اند. این امر بستری جدید برای دیپلماسی فراهم می‌کند که تاکنون تحت سلطه آقای ترامپ بوده است.
آقای زلنسکی روز دوشنبه گفت که برای “هرگونه گفت‌وگو” درباره آتش‌بسی که حملات به زیرساخت‌های غیرنظامی را متوقف کند، “آماده” است. آقای پوتین گفت که بحث‌های بیشتری در مورد چگونگی تعریف یک هدف غیرنظامی، “احتمالاً در یک قالب دوجانبه”، مورد نیاز است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، تصریح کرد که “رئیس‌جمهور به طور خاص منظورشان مذاکرات و گفت‌وگو با طرف اوکراینی بود.” او روز سه‌شنبه افزود که در آخرین پیشنهاد آتش‌بس اوکراین “نکات ظریفی” وجود دارد که ارزش بحث دارند.
آقای پوتین روز شنبه به مناسبت عید پاک یک آتش‌بس یک روزه اعلام کرد، اقدامی که هدف آن جلب رضایت آقای ترامپ و تحت فشار قرار دادن آقای زلنسکی برای پیروی از آن بود. در حالی که هر طرف، دیگری را به نقض آتش‌بس متهم کرد، مقامات اوکراینی کاهش کلی در شدت حملات روسیه را تأیید کردند.
وزارت امور خارجه آمریکا تلاش کرد تا تصمیم مارکو روبیو برای غیبت در نشست لندن را کم‌اهمیت جلوه دهد. تامی بروس، سخنگوی این وزارتخانه، گفت: «این بیانیه‌ای در مورد جلسات نیست، بلکه بیانیه‌ای درباره مسائل لجستیکی در برنامه کاری اوست.»
خانم بروس پیش از آن در همان روز تأیید کرده بود که آقای روبیو شرکت خواهد کرد. او در شبکه فاکس بیزینس گفت: «لندن پتانسیل دارد و این یک در باز خوب است.»
ترکیب ضعیف‌تر هیئت آمریکایی یک عقب‌گرد نمادین در تلاش‌های اروپایی‌ها برای داشتن کرسی در مذاکرات صلح است. آقای روبیو در پاریس گفت که بریتانیا، فرانسه و آلمان نقش سازنده‌ای در تدوین پیشنهادات ایفا کرده‌اند. نمایندگان این سه کشور در لندن حضور خواهند داشت، اگرچه آقای زلنسکی نیز قصد شرکت در آن را ندارد.
آقای زلنسکی روز دوشنبه با کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، که در تلاش برای سازماندهی آنچه او “ائتلاف مشتاقان” در میان اروپایی‌ها و دیگران می‌خواند، برای کمک به تضمین هرگونه توافق صلح، گفت‌وگو کرد.
دفتر نخست‌وزیری بریتانیا در گزارشی از این تماس تلفنی اعلام کرد: «نخست‌وزیر بار دیگر حمایت قاطع خود را از اوکراین تکرار کرد. او گفت که بریتانیا از درخواست‌های اوکراین از روسیه برای تعهد به آتش‌بس کامل حمایت می‌کند و اکنون زمان آن است که پوتین نشان دهد در پایان دادن به جنگ وحشیانه خود جدی است.»
مارک لندر / نیویورک تایمز / ۲۲ آوریل ۲۰۲۵