یک مقام اسرائیلی و دو منبع آگاه دیگر به خبرگزاری رویترز گفتند، اسرائیل در ماه‌های آینده هنوز احتمال حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را رد نکرده، هرچند رئیس‌جمهور دونالد ترامپ به نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، گفته است که ایالات متحده در حال حاضر تمایلی به حمایت از چنین اقدامی ندارد.
مقامات اسرائیلی متعهد شده‌اند که از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنند و نتانیاهو تأکید کرده که هرگونه مذاکره با ایران باید به برچیدن کامل برنامه هسته‌ای این کشور منجر شود.
قرار است مذاکره‌کنندگان آمریکا و ایران امروز ــــ شنبه ۱۹ آوریل ــــ دور دوم گفت‌وگوهای مقدماتی درباره پرونده هسته‌ای را در رم برگزار کنند.
به گفته منابع مطلع، در ماه‌های گذشته اسرائیل مجموعه‌ای از گزینه‌ها برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را به دولت ترامپ پیشنهاد داده که برخی از آن‌ها جدول زمانی بهار و تابستان را در نظر گرفته‌اند. این طرح‌ها شامل ترکیبی از حملات هوایی و عملیات کماندویی هستند که از نظر شدت متفاوت‌اند و می‌توانند توانایی تهران برای تسلیحاتی کردن برنامه هسته‌ای‌اش را از چند ماه تا یک سال یا بیشتر به تأخیر بیندازند.
روز چهارشنبه، روزنامه *نیویورک تایمز* گزارش داد که ترامپ در دیداری که اوایل ماه جاری در کاخ سفید با نتانیاهو داشته، گفته است واشنگتن می‌خواهد اولویت را به مذاکرات دیپلماتیک با تهران بدهد و در کوتاه‌مدت تمایلی به حمایت از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران ندارد.
با این حال، مقامات اسرائیلی اکنون معتقدند که ارتش آن‌ها می‌تواند به جای آن، حمله‌ای محدود به ایران انجام دهد که نیاز کمتری به حمایت آمریکا داشته باشد. چنین حمله‌ای به‌مراتب کوچک‌تر از طرح‌هایی است که در ابتدا از سوی اسرائیل پیشنهاد شده بود.
هنوز مشخص نیست که اسرائیل در نهایت چنین حمله‌ای را انجام خواهد داد یا نه، به‌ویژه در شرایطی که مذاکرات درباره توافق هسته‌ای در حال آغاز شدن است. چنین اقدامی ممکن است ترامپ را از خود براند و حمایت گسترده‌تر آمریکا از اسرائیل را به خطر بیندازد.
بخشی از این طرح‌ها پیش‌تر در سال گذشته به دولت بایدن ارائه شده بودند. دو مقام ارشد پیشین در دولت بایدن به رویترز گفته‌اند که تقریباً تمام این طرح‌ها نیازمند حمایت گسترده آمریکا، از جمله مداخله مستقیم نظامی یا اشتراک‌گذاری اطلاعاتی بودند. همچنین اسرائیل از واشنگتن درخواست کرده که در صورت واکنش تلافی‌جویانه ایران، به اسرائیل در دفاع از خود کمک کند.
در پاسخ به درخواست رویترز برای اظهار نظر، شورای امنیت ملی آمریکا به اظهارات ترامپ در روز پنج‌شنبه اشاره کرد. او به خبرنگاران گفت که با حمله اسرائیل مخالفت نکرده اما برای حمایت از اقدام نظامی علیه تهران “عجله‌ای” ندارد.
ترامپ گفت: «من فکر می‌کنم ایران این شانس را دارد که کشوری عالی باشد و بدون مرگ، در شادی زندگی کند. این گزینه اول من است. اگر گزینه دومی وجود داشته باشد، فکر می‌کنم برای ایران بسیار بد خواهد بود، و فکر می‌کنم ایران مایل به مذاکره است.»
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل به درخواست رویترز برای اظهارنظر پاسخ نداد. یک مقام ارشد اسرائیلی به رویترز گفت هنوز تصمیم نهایی درباره حمله به ایران اتخاذ نشده است.
یک مقام ارشد امنیتی ایران نیز گفت که تهران از برنامه‌ریزی اسرائیل آگاه است و چنین حمله‌ای با «پاسخی شدید و بدون تزلزل از سوی ایران» مواجه خواهد شد.
این مقام به رویترز گفت: «ما از منابع اطلاعاتی قابل اطمینان اطلاع یافته‌ایم که اسرائیل در حال برنامه‌ریزی برای حمله‌ای عمده به سایت‌های هسته‌ای ایران است. این ناشی از نارضایتی از تلاش‌های دیپلماتیک جاری درباره برنامه هسته‌ای ایران، و همچنین نیاز نتانیاهو به یک درگیری برای بقای سیاسی‌اش است.»
مخالفت دولت بایدن
نتانیاهو هنگام ارائه نسخه‌ای اولیه از این طرح، با مخالفت دولت بایدن روبه‌رو شد. مقامات پیشین دولت بایدن گفتند که نتانیاهو می‌خواست ایالات متحده رهبری حملات هوایی را بر عهده بگیرد، اما کاخ سفید به اسرائیل اعلام کرد که حمله را اقدامی سنجیده نمی‌داند، مگر اینکه تهران روند غنی‌سازی مواد هسته‌ای را شتاب دهد یا بازرسان را از کشور اخراج کند.
مقامات دولت بایدن همچنین در مورد توانایی ارتش اسرائیل برای اجرای مؤثر چنین حمله‌ای تردید داشتند.
مقامات سابق و کارشناسان مدت‌هاست که می‌گویند برای نابودی تأسیسات و ذخایر هسته‌ای ایران – که برخی از آن‌ها در تأسیسات زیرزمینی قرار دارند – اسرائیل به حمایت گسترده نظامی و تسلیحاتی ایالات متحده نیاز دارد.
در حالی که حمله نظامی محدودتری که اکنون اسرائیل در حال بررسی آن است، نیاز کمتری به کمک مستقیم خواهد داشت – به‌ویژه از نظر استفاده از بمب‌افکن‌های آمریکایی برای پرتاب مهمات نفوذگر به پناهگاه‌های زیرزمینی – منابع مطلع می‌گویند اسرائیل همچنان نیازمند تضمینی از سوی واشنگتن است مبنی بر اینکه در صورت حمله تلافی‌جویانه تهران، آمریکا به دفاع از اسرائیل کمک خواهد کرد.
هرگونه حمله‌ای با ریسک‌هایی همراه است. کارشناسان نظامی و هسته‌ای می‌گویند حتی با نیروی آتش گسترده، چنین حمله‌ای احتمالاً فقط به‌طور موقت برنامه‌ای را به عقب می‌اندازد که غرب می‌گوید هدف آن در نهایت ساخت بمب هسته‌ای است – هرچند ایران این ادعا را رد می‌کند.
مقامات اسرائیلی در هفته‌های اخیر به واشنگتن گفته‌اند که باور ندارند مذاکرات آمریکا با ایران باید بدون دریافت تضمینی که تهران را از دستیابی به توانمندی ساخت سلاح هسته‌ای بازمی‌دارد، وارد مرحله توافق شود.
نتانیاهو پس از گفت‌وگو با ترامپ گفت: «این هدف می‌تواند از طریق توافق حاصل شود، اما تنها در صورتی که این توافق به سبک لیبی باشد: آن‌ها (ایرانی‌ها) وارد شوند، تأسیسات را منفجر کنند، همه تجهیزات را زیر نظر آمریکا برچینند.» او افزود: «گزینه دوم این است که ایران مذاکرات را به درازا بکشد و بعد نوبت گزینه نظامی فرا می‌رسد.»
از دید اسرائیل، اکنون ممکن است زمان مناسبی برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران باشد.
متحدان ایران – حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان – از زمان آغاز جنگ غزه به شدت از سوی اسرائیل هدف قرار گرفته‌اند، و در همین حال، جنبش حوثی در یمن نیز تحت حملات هوایی آمریکا بوده است. همچنین در جریان تبادل آتش در اکتبر ۲۰۲۴، اسرائیل به‌شدت به سامانه‌های پدافند هوایی ایران آسیب وارد کرد.
یکی از مقامات ارشد اسرائیلی که اوایل ماه جاری با خبرنگاران صحبت می‌کرد، اذعان داشت که اگر هدف حمله پیش از بازسازی پدافند هوایی ایران باشد، نوعی فوریت در اقدام وجود دارد. با این حال، این مقام ارشد از تعیین هرگونه جدول زمانی برای اقدام احتمالی اسرائیل خودداری کرد و گفت صحبت در این‌باره «بی‌معنا» است.