دو نماینده جمهوریخواه کنگره روز جمعه وارد دمشق شدند. این نخستین سفر قانونگذاران آمریکایی به سوریه در سالهای اخیر است و نشانهای از توجه حزب جمهوریخواه به این کشور جنگزده پس از تغییرات در رهبری آن است.
این دو نماینده، کوری میلز از ایالت فلوریدا و مارلین استاتزمن از ایالت ایندیانا، با اعضایی از جامعه سوریهای مقیم آمریکا همراهی میشدند. سازماندهندگان این سفر میگویند این یک مأموریت حقیقتیاب است و انتظار میرود این گروه با وزرای دولت و رئیسجمهور جدید سوریه، احمد شرع، دیدار داشته باشند.
قرار است این هیأت همچنین با رهبران مذهبی، از جمله نمایندگان اقلیت مسیحی سوریه دیدار کند و از اماکن تاریخی در شهر قدیمی دمشق، پایتخت، و نیز برخی از حومههای ویرانشده در جریان جنگ داخلی نزدیک به ۱۴ ساله سوریه بازدید کند.
این گروه همچنین قصد دارد از زندان بدنام صَیدنایا بازدید کند؛ جایی که هزاران سوری در دوران دیکتاتوری بشار اسد زندانی، شکنجه و اعدام شدند. اسد در ماه دسامبر توسط ائتلافی از شورشیان به رهبری احمد شرع از قدرت برکنار شد.
بر اساس گفتههای دکتر طارق کتله، روماتولوژیستی که عضو «اتحاد سوری-آمریکایی برای صلح و شکوفایی» (مستقر در ایندیانا) و همراه این نمایندگان است، این سفر توسط این سازمان غیرانتفاعی برنامهریزی شده است؛ گروهی که مشتاقانه به دنبال تقویت روابط میان ایالات متحده و رهبری جدید سوریه است.
دکتر کتله افزود که این نهاد همچنین میخواهد قانونگذاران آمریکایی از نزدیک ببینند که چگونه تحریمهایی که علیه دولت اسد اعمال شده و همچنان برقرارند، اقتصاد کشور را فلج کردهاند.
او گفت که امیدوار است این سفر آغازی برای شکلگیری رابطهای جدید میان آمریکا و سوریه باشد و همچنین مقدمهای برای فاصله گرفتن سوریه از روسیه و ایران — دو متحد دیرینهاش در هفت دهه گذشته — فراهم کند.
دکتر کتله گفت: «این سفر مأموریتی است برای مشاهده وضعیت میدانی، دیدار با اقلیتها، و دیدن اینکه اوضاع اقتصادی چقدر وخیم است؛ اما در عین حال، برای دیدن نحوه زندگی مردم و اینکه چگونه صلح در کشور برقرار شده است.»
این سفر نمایندگان کنگره چند هفته پس از درگیریهای مرگبار میان وفاداران به رژیم اسد و نیروهای امنیتی دولت جدید در شهرهای ساحلی سوریه صورت میگیرد؛ منطقهای که قلب مذهبی اقلیت علوی سوریه به شمار میرود. خانواده اسد نیز علوی هستند.
به گفته دو نهاد ناظر بر جنگ داخلی سوریه، این درگیریها به انفجار خشونتهای فرقهای منجر شد که در پی آن صدها غیرنظامی به دست نیروهای وابسته به دولت کشته شدند.
این درگیریها باعث نگرانیهایی درباره وضعیت اقلیتهای مذهبی و قومی سوریه شده است.
دولت جدید بهتدریج در حال تثبیت کنترل خود در سراسر کشور است؛ برخی از شبهنظامیان را خلع سلاح کرده و با برخی دیگر توافقنامههای امنیتی امضا کرده است.
در همین حال، ایالات متحده نیز شروع به کاهش شمار نیروهایش در شمال شرقی سوریه کرده است؛ اقدامی که بازتابی از تغییر شرایط امنیتی در کشور است.
با آنکه گروه تروریستی داعش همچنان خطری جدی در سوریه به شمار میرود، سقوط رژیم اسد مجموعهای از تهدیدات دیگر، از جمله شبهنظامیان مورد حمایت ایران و نیروهای روسی که حامی دولت پیشین بودند را — حداقل بهطور موقت — کاهش داده است.
مقامهای دولت پیشین بایدن چند هفته پس از سرنگونی رژیم اسد، تماسهای اولیه با آقای شرع را آغاز کردند. «باربارا ای. لیف»، معاون وزیر امور خارجه در امور خاور نزدیک و دیپلمات ارشد وقت وزارت خارجه در امور خاورمیانه، در تاریخ ۲۰ دسامبر از دمشق بازدید کرد. او نخستین دیپلمات آمریکایی بود که از سال ۲۰۱۲ به این شهر سفر میکرد.
خانم لیف گفت یکی از اهداف اصلی سفر او، افزایش تلاشها برای مشخص کردن سرنوشت دو آمریکایی — آستین تایس و مجد کمالماز — بوده که در جریان جنگ داخلی در سوریه بازداشت یا ناپدید شدهاند.
سفارت آمریکا در دمشق در سال ۲۰۱۲، زمانی که اعتراضات ضد دولتی با سرکوب روبرو شد و کشور به سوی جنگ داخلی کشیده شد، فعالیتهای خود را به حالت تعلیق درآورد.
شورشیانی که اسد را در دسامبر سرنگون کردند، در ماه ژانویه احمد شرع را بهعنوان رئیسجمهور معرفی کردند.
در حالی که او در گذشته رهبری گروهی وابسته به القاعده را در دوران جنگ داخلی برعهده داشت، از آن زمان پیوند خود را با این گروه افراطی قطع کرده است. او اکنون ریاست یک دولت انتقالی پنجساله را برعهده دازد که مأمور تدوین قانون اساسی جدید و آمادهسازی برای برگزاری انتخابات است.
شارلوته گال / نیویورک تایمز / ۱۸ آوریل ۲۰۲۵