در حالی که درخواست‌ها برای خلع سلاح حزب‌الله لبنان شدت گرفته است، یک مقام ارشد حزب‌الله به رویترز گفت که این گروه آماده است با رئیس‌جمهور لبنان درباره تسلیحات خود مذاکره کند، به شرطی که اسرائیل از جنوب لبنان عقب‌نشینی کند و حملات خود را متوقف سازد.
سه منبع سیاسی لبنانی اعلام کردند که جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان که با حمایت آمریکا در ژانویه کار خود را آغاز کرد و قول داده بود انحصار دولت بر کنترل تسلیحات را برقرار کند، قصد دارد به زودی مذاکراتی را با حزب‌الله درباره زرادخانه این گروه آغاز کند.
بحث درباره خلع سلاح حزب‌الله از زمان تغییر توازن قدرت در پی جنگ سال گذشته با اسرائیل و برکناری بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه و متحد حزب‌الله، شدت گرفته است.
حزب‌الله پس از درگیری‌های سال ۲۰۲۴ با اسرائیل به شدت تضعیف شد؛ زمانی که رهبران ارشد آن و هزاران نفر از جنگجویانش کشته شدند و بخش زیادی از زرادخانه موشکی‌اش نابود شد.
مقام ارشد حزب‌الله گفت که این گروه آماده است درباره تسلیحات خود در چارچوب یک استراتژی دفاع ملی بحث کند، اما این موضوع به عقب‌نشینی اسرائیل از پنج تپه در جنوب لبنان بستگی دارد.
این مقام ارشد به رویترز گفت: «حزب‌الله آماده بحث درباره موضوع تسلیحات خود است، اگر اسرائیل از پنج نقطه عقب‌نشینی کند و تجاوزات خود علیه لبنانی‌ها را متوقف سازد.»
موضع حزب‌الله درباره احتمال مذاکره در مورد تسلیحاتش پیش‌تر گزارش نشده بود. منابع به دلیل حساسیت‌های سیاسی به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند.
دفتر رسانه‌ای حزب‌الله بلافاصله به درخواست اظهارنظر پاسخ نداد. دفتر ریاست‌جمهوری نیز از اظهارنظر خودداری کرد.
اسرائیل که در جریان جنگ نیروهای زمینی خود را به جنوب لبنان فرستاده بود، تا حد زیادی عقب‌نشینی کرده اما در فوریه تصمیم گرفت پنج موقعیت تپه‌ای را ترک نکند. اسرائیل اعلام کرد که قصد دارد این نقاط را نهایتاً به نیروهای لبنانی تحویل دهد، زمانی که مطمئن شود وضعیت امنیتی اجازه می‌دهد.
تمرکز دوباره بر تسلیحات حزب‌الله
با وجود آتش‌بس از ماه نوامبر، حملات هوایی اسرائیل فشار را بر این گروه حفظ کرده است. هم‌زمان واشنگتن خواستار خلع سلاح حزب‌الله شده و برای مذاکرات هسته‌ای با حامیان ایرانی حزب‌الله آماده می‌شود.
حزب‌الله قدرتمندترین گروه شبه‌نظامی مورد حمایت ایران در منطقه بوده است، اما خطوط تأمین آن از ایران از طریق سوریه پس از برکناری اسد قطع شده است.
رویترز روز دوشنبه گزارش داد که چندین گروه شبه‌نظامی مورد حمایت ایران در عراق برای اولین بار آماده خلع سلاح هستند تا از تهدید تشدید درگیری با دولت ترامپ در آمریکا جلوگیری کنند.
حزب‌الله مدت‌هاست که درخواست منتقدان خود در لبنان برای خلع سلاح را رد کرده و تسلیحات خود را برای دفاع از کشور در برابر اسرائیل حیاتی توصیف کرده است. اختلافات عمیق بر سر زرادخانه این گروه در سال ۲۰۰۸ به یک جنگ داخلی کوتاه منجر شد.
منتقدان این گروه می‌گویند که حزب‌الله به‌طور یکجانبه لبنان را به درگیری‌ها کشانده و وجود زرادخانه بزرگ آن خارج از کنترل دولت، اقتدار دولت را تضعیف کرده است.
آتش‌بس در جنوب لبنان که با میانجیگری آمریکا برقرار شد، ایجاب می‌کند که ارتش لبنان ابتدا در مناطق جنوب رودخانه لیتانی، تمامی تأسیسات نظامی غیرمجاز را برچیند و همه تسلیحات را مصادره کند.
دو منبع آگاه از تفکر حزب‌الله گفتند که این گروه در حال بررسی تحویل قدرتمندترین تسلیحات خود در شمال لیتانی، از جمله پهپادها و موشک‌های ضدتانک، به ارتش است.
درخواست برای جدول زمانی خلع سلاح
عون گفته است که موضوع تسلیحات حزب‌الله باید از طریق گفتگو حل شود، زیرا هرگونه تلاش برای خلع سلاح این گروه با زور، ممکن است درگیری را برانگیزد.
بشاره بطرس الراعی، رئیس کلیسای مارونی لبنان، هفته گذشته گفت که زمان آن رسیده است که همه تسلیحات در دست دولت باشد، اما این امر به زمان و دیپلماسی نیاز دارد زیرا «لبنان نمی‌تواند جنگ جدیدی را تحمل کند.»
یک مقام لبنانی گفت که کانال‌های ارتباطی با درگیر در این موضوع در حال باز شدن است تا پس از آنکه ارتش و سرویس‌های امنیتی اقتدار دولت را در سراسر لبنان گسترش دادند، «مطالعه انتقال تسلیحات» به کنترل دولت آغاز شود. او گفت که این اقدام برای اجرای سیاست عون است.
این موضوع همچنین با نبیه بری، رئیس پارلمان و متحد مهم حزب‌الله که نقش کلیدی در کاهش اختلافات دارد، در حال بحث است.
مورگان اورتگاس، فرستاده آمریکا که آخر هفته به بیروت سفر کرده بود، موضع واشنگتن را تکرار کرد که حزب‌الله و دیگر گروه‌های مسلح باید هرچه سریع‌تر خلع سلاح شوند و ارتش لبنان باید این کار را انجام دهد.
اورتگاس در مصاحبه‌ای در ۶ آوریل با تلویزیون ال‌بی‌سی‌آی لبنان گفت: «واضح است که حزب‌الله باید خلع سلاح شود و واضح است که اسرائیل نمی‌پذیرد تروریست‌ها به سمت کشورشان شلیک کنند، و این موضعی است که ما درک می‌کنیم.»
به گفته کمال شحادی، وزیری وابسته به حزب نیروهای لبنانی که مخالف حزب‌الله است، چندین وزیر دولت لبنان خواستار جدول زمانی خلع سلاح هستند. شحادی به رویترز گفت که خلع سلاح نباید بیش از شش ماه طول بکشد. او به خلع سلاح شبه‌نظامیان پس از جنگ داخلی به عنوان سابقه اشاره کرد.
او گفت که جدول زمانی ــــ که احتمالاً مهلت‌هایی را برای این روند تعیین می‌کند ــــ «تنها راه محافظت از هموطنان ما در برابر حملات مکرری است که جان‌ها را می‌گیرد، به اقتصاد ضربه می‌زند و ویرانی به بار می‌آورد.»
آخرین درگیری اسرائيل با حزب‌الله لبنان زمانی آغاز شد که حزب‌الله در حمایت از حماس در شروع جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳ آتش گشود.
نعیم قاسم، رهبر حزب‌الله، در سخنرانی ۲۹ مارس گفت که گروهش دیگر حضور مسلحانه‌ای در جنوب لیتانی ندارد و به توافق آتش‌بس پایبند بوده، در حالی که اسرائیل «هر روز» آن را نقض کرده است. اسرائیل حزب‌الله را به حفظ زیرساخت‌های نظامی در جنوب متهم کرده است.
حزب‌الله دولت لبنان را مسئول می‌داند تا اسرائیل را وادار به عقب‌نشینی و توقف حملاتش کند. قاسم گفت که هنوز زمان برای راه‌حل‌های دیپلماتیک وجود دارد. اما او هشدار داد که «مقاومت حاضر و آماده است» و اشاره کرد که اگر اسرائیل به توافق پایبند نماند، ممکن است «به گزینه‌های دیگر» متوسل شود.
لیلا بسام، تام پری و مایا گبیلی / رویترز