سازمان حقوق بشر ایران
۱۵ فروردین ۱۴۰۴
در ماه گذشته میلادی (مارس ۲۰۲۵) دستکم ۵۹ نفر از جمله ۳ شهروند افغان، ۷ شهروند بلوچ و یک شهروند کُرد در زندان‌های مختلف ایران اعدام شدند. پنج تن از اعدام‌شدگان زن بود. همچنین تعداد اعدام‌ها در سه ماه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با دوره مشابه در سال ۲۰۲۴ بیش از دو برابر شده است.
سازمان حقوق بشر ایران با ابراز نگرانی از احتمال افزایش بیشتر اجرای احکام اعدام در هفته‌های پیش رو از جامعه مدنی ایران و جامعه جهانی می‌خواهد تا با توجه بیشتر به مساله اعدام‌ها در ایران، برای توقف این روند تلاش کنند.
محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، گفت: «خطر افزایش چشمگیر اعدام‌ها در هفته‌های آینده جدی‌ست. مقامات جمهوری اسلامی ممکن است چون گذشته از تمرکز توجه جامعه به سوی تنش بین ایران و آمریکا سوءاستفاده کنند تا احکام اعدام‌های بیشتری، از جمله برای زندانیان سیاسی، اجرا کنند. جامعه مدنی ایران و جامعه جهانی نباید اجازه دهند که اعدام‌های جمهوری اسلامی تحت‌الشعاع تنش‌های سیاسی و منطقه‌ای قرار گیرد.»
اعدام‌های مارس ۲۰۲۵ در یک نگاه:
دستکم ۵۹ نفر در ماه مارس ۲۰۲۵ اعدام شدند
۳۱ تن با اتهام‌های مربوط به مواد مخدر اعدام شدند
اتهام ۲۸ تن قتل عمد بوده است
از مجموع ۵۹ اعدام ثبت شده، تنها ۱ مورد (۲ درصد) را رسانه‌های رسمی اعلام کردند
۷ شهروند بلوچ و ۱ شهروند کُرد در میان اعدام‌شدگان بودند
۵ زن در این ماه اعدام شد
۳ شهروند افغان در این مدت اعدام شدند
بدین ترتیب در سه ماه نخست سال میلادی ۲۰۲۵ دستکم ۲۳۰ نفر اعدام شدند که ۲۲۲ نفر مرد و ۸ نفر زن بودند. اتهام آنها به ترتیب ۱۱۳ نفر قصاص، ۱۰۶ نفر مواد مخدر، ۳ نفر محاربه ، ۸ نفر تجاوز به عنف بوده‌است. تنها ۱۱ مورد از ۲۳۰ اعدام (کمتر از پنج درصد) به طور رسمی اعلام شد. در سه ماه نخست سال جاری یک نفر هم در ملاء عام اعدام شد.
اعدام‌های سه ماه نخست امسال نسبت به همین دوره زمانی در سال گذشته میلادی افزایش چشمگیری (۱۰۹ درصد افزایش) را نشان می‌دهد. درسه ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی ۱۱۰ نفر اعدام شده بودند. یکی از دلایل کاهش اعدام‌ها در فوریه و مارس سال گذشته، برگزاری دور نخست انتخابات مجلس شورای اسلامی در یکم مارس (۱۱ اسفند) بود.
در پنجاه‌وهشتمین نشست جاری شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که طی هفته‌های اخیر برگزار شد، نمایندگان بسیاری از کشورها در مورد شمار بالای اعدام‌ها در ایران هشدار دادند. از جمله مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران، هشدار داد که اگر این روند ادامه یابد، در سال ۲۰۲۵ ممکن است با عدد وحشتناک بیش از هزار اعدام در ایران روبه‌رو شویم.
طبق گزارش‌های سازمان حقوق بشر ایران، روند کاهش یا افزایش اعدام‌ها با وقایع سیاسی مرتبط است. به‌طور مشخص درزمان‌هایی که احتمال اعتراضات سراسری وجود دارد یا مدتی پس از وقوع اعتراضات، اعدام‌ها افزایش می‌یابند و در ایام پیش از انتخابات که حکومت نیاز به مشارکت بیشتر مردم دارد، تعداد اعدام‌ها به‌وضوح کاهش می‌یابند.
همچنین وقتی که تنش یا تهدید جنگ با کشور خارجی وجود دارد، آمار اعدام‌ها بالا می‌رود. بیش از ۷۰ درصد از ۹۷۵ اعدامی که سازمان حقوق‌بشر ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی تایید کرد، پس از آغاز تنش بین ایران و اسرائیل اجرا شدند.