ايران امروز

نشريه خبری سياسی الكترونيك

Iran Emrooz (iranian political online magazine)

iran-emrooz.net | Fri, 14.03.2025, 8:46
نیات پس‌پرده کرملین در مذاکرات

کاترین بلتون و رابین دیکسون 
واشینگتن پست
۱۲ مارس ۲۰۲۵

بر اساس سندی که برای کرملین تهیه شده، روسیه باید با تشدید تنش‌ها بین دولت ترامپ و سایر کشورها، موقعیت مذاکره‌ای ایالات متحده در مورد اوکراین را تضعیف کند و همزمان تلاش‌های خود را برای از بین بردن دولت اوکراین پیش ببرد.

این سند که توسط یک اندیشکده تأثیرگذار در مسکو و نزدیک به FSB نوشته شده، خواسته‌های حداکثری روسیه برای هرگونه پایان درگیری در اوکراین را تشریح می‌کند. در این سد، طرح‌های اولیه رئیس‌جمهور دونالد ترامپ برای دستیابی به یک توافق صلح در ۱۰۰ روز به عنوان ایده‌ای «غیرقابل تحقق» رد شده و آمده است که «یک راه‌حل صلح‌آمیز برای بحران اوکراین قبل از سال ۲۰۲۶ امکان‌پذیر نیست.»

این سند همچنین هرگونه طرح برای اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین را، همان‌طور که برخی در اروپا پیشنهاد کرده‌اند، رد می‌کند و بر به‌رسمیت شناخته شدن حاکمیت روسیه بر مناطقی از اوکراین که تصرف کرده، تأکید می‌ورزد. علاوه بر این، خواستار تقسیم بیشتر اوکراین از طریق ایجاد یک منطقه حائل در شمال شرق این کشور در مرز با مناطق روسیه مانند بریانسک و بلگورود، و همچنین یک منطقه غیرنظامی‌شده در جنوب اوکراین نزدیک به کریمه است که روسیه در سال ۲۰۱۴ به طور غیرقانونی آن را ضمیمه کرد. این منطقه بر اودسا تأثیر خواهد گذاشت.

همچنین در این سند به «نیاز به از بین بردن کامل» دولت فعلی اوکراین اشاره شده است.

این سند که توسط یک سرویس اطلاعاتی اروپایی به دست آمده و توسط واشنگتن پست بررسی شده، چالش‌های پیش روی ترامپ برای دستیابی به هرگونه توافق با روسیه در مورد یک معاهده صلح را برجسته می‌کند، حال‌که کییف پیشنهاد واشنگتن برای آتش‌بس ۳۰ روزه را تأیید کرده و به نظر می‌رسد شکاف بین دو کشور را پر کرده است.

در حالی که روسیه هنوز نشان نداده است که حاضر به امضای هرگونه آتش‌بس است، تحلیلگران هشدار داده‌اند که مسکو همچنان راه‌های متعددی برای به تأخیر انداختن موافقت با حتی یک وقفه موقت در خصومت‌ها دارد. آن‌ها گفتند که راه برای هرگونه توافق صلح بلندمدت همچنان پرخطر است.

توماس گراهام، مدیر ارشد امور روسیه در شورای امنیت ملی در زمان جورج دبلیو بوش و اکنون عضو شورای روابط خارجی، گفت: «روسیه به حل سریع بحران اوکراین علاقه‌ای ندارد. آن‌ها مدام درباره ریشه‌های بحران صحبت می‌کنند که همان‌طور که می‌دانید مربوط به سیاست داخلی اوکراین و مهم‌تر از آن، معماری امنیتی اروپا و نقش ناتو است. یک آتش‌بس ساده که این موارد را در نظر نگیرد، برای روسیه جذابیتی ندارد. و به نظر می‌رسد ترامپ این را درک نمی‌کند.» 

دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت که کرملین «از چنین توصیه‌هایی اطلاعی ندارد» و آن‌ها را «بسیار متناقض» خواند و افزود: «ما با گزینه‌های بهتر و بررسی‌شده‌تری کار می‌کنیم.»

این سند توسط یک اندیشکده که با بخش پنجم FSB (بخشی که عملیات در اوکراین را نظارت می‌کند) همکاری نزدیک دارد، در هفته منتهی به مذاکرات روسیه و ایالات متحده در ریاض، عربستان سعودی، که در ۱۸ فوریه برگزار شد، تهیه شده است. یک محقق روسی نزدیک به دیپلمات‌های ارشد روسیه گفت که جهت‌گیری اصلی این توصیه‌ها بازتاب اجماع گسترده در مسکو است، اما افزود که هیچ‌گاه مشخص نیست که رهبری کرملین تا چه حد به اسنادی که برای آن تهیه می‌شود، واکنش نشان می‌دهد.

او گفت که در حالی که اعضای تندرو نخبگان روسیه از کرملین می‌خواهند که جنگ را ادامه دهد و «از شرایط فعلی برای پیشروی بیشتر استفاده کند»، گروه‌های دیگر خواستار حل سریع‌تر درگیری و «حداقل یک آتش‌بس» هستند.

سند مرتبط با FSB راه‌هایی را تشریح می‌کند که روسیه می‌تواند از طریق آن‌ها موقعیت مذاکره‌ای خود را با تشدید تنش‌ها بین ایالات متحده و هر دو چین و اتحادیه اروپا تقویت کند، و همچنین با پیشنهاد دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی روسیه، از جمله در مناطقی که در اوکراین اشغال کرده است، این کار را انجام دهد. از جمله این مناطق، شرق اوکراین (دونباس) است که در سند گفته می‌شود ذخایر فلزات کمیاب در آن وجود دارد.

در مصاحبه‌ای در ۲۴ فوریه، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، تقریباً همین موضوع را بیان کرد و پیشنهاد داد که مسکو می‌تواند از شرکت‌های آمریکایی دعوت کند تا ذخایر معدنی روسیه، از جمله در مناطق اشغالی اوکراین، را توسعه دهند. این به نظر می‌رسد تلاشی برای تضعیف یک توافق پیشنهادی بین اوکراین و ایالات متحده در مورد توسعه منابع معدنی باشد.

در این سد آمده است که تلاش‌های روسیه باید ابتدا بر عادی‌سازی روابط بین واشنگتن و مسکو متمرکز شود، از طریق بازگرداندن سطح کامل کارکنان دیپلماتیک در سفارت‌های دو کشور و انتصاب الکساندر دارچیف به عنوان سفیر روسیه در ایالات متحده — پیشنهاداتی که پس از مذاکرات مقامات روسیه و ایالات متحده در استانبول در ۲۷ فوریه به طور عمومی مطرح شد و ظاهراً بر عملیات مأموریت‌های دیپلماتیک دو کشور متمرکز بود.

این سند پیشنهاد می‌کند که روسیه موافقت کند موشک‌های بالستیک میان‌برد اُرشنیک خود را در بلاروس، در مرز با اتحادیه اروپا، مستقر نکند، در حالی که در مقابل ایالات متحده موافقت کند سیستم‌های موشکی جدیدی در این قاره مستقر نکند. همچنین پیشنهاد می‌کند که روسیه ارسال سلاح به کشورهایی که «غیردوست» ایالات متحده محسوب می‌شوند را متوقف کند، در حالی که ایالات متحده نیز متقابلاً از武装 کردن اوکراین دست بردارد. اما اضافه می‌کند که توقف ارسال سلاح روسیه به متحدانش «تحقق آن دشوار است.»

این سند پیشنهادات اولیه کیث کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ برای اوکراین و ژنرال بازنشسته، را رد می‌کند که در آن یکی از عناصر پیشنهادی، واگذاری مناطقی از اوکراین که توسط روسیه تصرف شده و موافقت کییف برای عدم تلاش جهت بازپس‌گیری آن‌ها در آینده از طریق روش‌های نظامی یا دیپلماتیک بود.

با این حال، سند مرتبط با FSB می‌گوید که حتی این نوع توافق نیز کافی نیست و بدون به رسمیت شناختن حاکمیت روسیه بر منطقه اشغالی، «به احتمال زیاد» درگیری مسلحانه در میان‌مدت از سر گرفته خواهد شد، «به عنوان مثال پس از تغییر بعدی دولت در ایالات متحده.»

این سند همچنین هرگونه امتیاز سیاسی احتمالی از سوی اوکراین — مانند رد عضویت در ناتو توسط کییف و برگزاری انتخابات که در آن احزاب طرفدار روسیه اجازه مشارکت داشته باشند — را به عنوان اقداماتی که به اندازه کافی جامع نیستند، رد می‌کند. این سند می‌گوید: «در واقعیت، رژیم فعلی کییف نمی‌تواند از داخل کشور تغییر کند. از بین بردن کامل آن ضروری است.»

وجود هرگونه نیروی حافظ صلح در اوکراین نیز به عنوان «کاملاً غیرضروری» رد شده است، زیرا هر نیرویی تحت «تأثیر جدی غرب» خواهد بود. برنامه‌های ایالات متحده برای ادامه武装 کردن اوکراین پس از هر توافق صلح نیز «کاملاً غیرقابل قبول» عنوان شده است، همان‌طور که حفظ سطح فعلی ارتش اوکراین با یک میلیون نیرو غیرقابل قبول است.

تلاش‌ها برای ترغیب روسیه به توافق صلح با پیشنهاد لغو جزئی تحریم‌ها نیز در این سند رد شده است. در این سد آمده است: «مشخص نیست که چه سودی برای روسیه خواهد داشت»، زیرا «اهمیت عامل تحریم‌ها علیه کشورمان به وضوح بیش از حد بزرگنمایی شده است.»

بوریس بوندارف، دیپلمات سابق روسیه مستقر در ژنو، گفت که روسیه تلاش می‌کند ترامپ را با نشان دادن «گشودگی و انعطاف‌پذیری» به مذاکرات بکشاند. پوتین، از سوی دیگر، می‌خواهد با قرار دادن خود به عنوان «یک دوست واقعی و صمیمی برای دونالد ترامپ که او را کاملاً درک می‌کند و می‌خواهد به او در دستیابی به اهدافش در ایالات متحده کمک کند»، مذاکرات را به درازا بکشد. بوندارف گفت: «البته او چیزی در مقابل نیاز دارد، زیرا نمی‌تواند این کار را به صورت رایگان انجام دهد.»

دیمیتری آلپرروویچ، رئیس اندیشکده شتاب‌دهنده سیاست سیلورادو، گفت که ممکن است برای پوتین دشوار باشد که پیشنهاد آتش‌بس را به طور کامل رد کند بدون اینکه خطر تغییر احتمالی موضع مسکو نسبت به واشنگتن را به جان بخرد. او در پستی در ایکس نوشت: «در نظر او اکنون خطرات بسیار بیشتر از اوکراین است — جایزه بزرگ‌تر عادی‌سازی دیپلماتیک روسیه و آمریکا، لغو تحریم‌ها و ایجاد شکاف در ناتو است.»