به گفته یک مقام آمریکایی، دولت ترامپ برای ایجاد توافق میان کردهای سوریه و دولت مرکزی این کشور طرفین را تحت فشار قرار داده و در امضای توافق میان احمد الشرع و مظلوم کوبانی نقش داشته است. به گفته این مقام آمریکایی اکنون واشنگتن آماده است نیروهای خود را از سوریه خارج کند.
دولت موقت سوریه اعلام کرد که با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) که تحت رهبری کردها قرار دارند، به توافقی برای ادغام این گروه در نهادهای دولتی دست یافته است.
بر اساس بیانیه ریاستجمهوری سوریه، احمد الشرع، رئیس دولت موقت سوریه و رهبر تحریر الشام و مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه، روز دوشنبه این توافق را امضا کردند. این توافق شامل تضمین حقوق شهروندی مردم کرد در سوریه، برقراری آتشبس در سراسر کشور و تثبیت حقوق تمامی سوریها برای نمایندگی و مشارکت در روند سیاسی است.
طبق جزئیات توافق که توسط ریاستجمهوری سوریه منتشر شده، نیروهای دموکراتیک سوریه که تحت حمایت ایالات متحده قرار دارند و دولت سوریه توافق کردهاند که تمام نهادهای مدنی و نظامی در شمال شرقی سوریه تا پایان سال در ساختار دولتی سوریه ادغام شوند. این ادغام شامل گذرگاههای مرزی، فرودگاهها و میدانهای نفت و گاز میشود.
این توافق یک پیشرفت بزرگ محسوب میشود زیرا بیشتر بخشهای سوریه را تحت کنترل دولت جدیدی قرار میدهد که در ماه دسامبر حکومت بشار اسد، رئیسجمهور سابق را سرنگون کرد. همچنین، بر اساس این توافق، نیروهای دموکراتیک سوریه متعهد میشوند که از دولت در مبارزه با بقایای حکومت قبلی و هرگونه تهدید علیه امنیت و وحدت سوریه حمایت کنند.
بر اساس گزارش شبکه سی ان ان، نیروهای دموکراتیک سوریه که در سال ۲۰۱۵ با حمایت آمریکا تشکیل شد، بخشهایی از شمال شرقی سوریه را تحت کنترل دارد و نقشی کلیدی در شکست داعش در سال ۲۰۱۹ ایفا کرد. این نیرو عمدتاً از شبهنظامیان کرد از یگانهای مدافع خلق (YPG) تشکیل شده که با حزب کارگران کردستان (PKK) ارتباط دارد؛ گروهی که ترکیه، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و برخی دیگر آن را سازمانی تروریستی میدانند.
عبدالله اوجالان، رهبر زندانی PKK، در ماه فوریه از این گروه خواست تا سلاحهای خود را زمین بگذارند؛ اقدامی که مظلوم عبدی در آن زمان اعلام کرد «مستقیماً به ما در سوریه مربوط نمیشود.» حزب کارگران کردستان در اول مارس با ترکیه آتشبس اعلام کرد و به شورش دهها ساله خود پایان داد.
روزنامه نشنال امارات نیز نوشت: فرهاد شامی، رئیس بخش رسانهای نیروهای دموکراتیک سوریه، در پاسخ به سؤالات درباره تضمین امنیت کردهای سوریه در برابر ارتش ملی سوریه که مورد حمایت ترکیه است و نیز ادغام نیروهای دموکراتیک سوریه در ارتش، گفت: «این یک توافق اولیه است و جزئیات آن از طریق کمیتههای تخصصی بررسی خواهد شد.»
بر اساس این توافق، شهروندان کرد سوریه اجازه خواهند داشت که زبان کردی را آموزش ببینند و استفاده کنند؛ حقی که برای دههها تحت حکومت بشار اسد ممنوع بود.
به نوشته این نشریه ایالات متحده نسبت به این توافق واکنش مثبت نشان داد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در ماه دسامبر گفته بود که «سوریه نبرد ما نیست» و در ماه فوریه نیز اعلام کرد که تیم او در مورد حضور آمریکا در شمال شرق سوریه «تصمیمگیری خواهد کرد.»
یک مقام آمریکایی به روزنامه «نشنال» گفت: «البته که ما برای این موضوع فشار آوردهایم. این یک اتفاق بزرگ است. این بهترین خبری است که از سوریه از تاریخ ۸ دسامبر تاکنون شنیدهایم. باید ببینیم آیا واقعاً میتوانند این توافق را نهایی کنند، اما طبق متن توافق، این کار باید تا پایان سال انجام شود. امیدواریم که بتوانیم نیروهای آمریکایی را از آنجا خارج کنیم.»
دولت موقت سوریه این توافق را یک «دستاوردی تاریخی» توصیف کرده و اعلام کرد که هدف آن «تضمین حقوق تمامی سوریها برای نمایندگی و مشارکت در نهادهای دولتی بر اساس شایستگی، بدون در نظر گرفتن وابستگیهای مذهبی و قومی» است.
به گزارش سی ان ان، این توافق همچنین جامعه کردهای سوریه را بهعنوان بخشی جداییناپذیر از کشور به رسمیت میشناسد؛ گروهی که دهها هزار نفر از آنها تحت حکومت اسد از حقوق شهروندی محروم بودند.
مظلوم عبدی، فرمانده کل SDF نیز پس از امضای توافق با الشرع، در بیانیهای که در شبکه اجتماعی X منتشر کرد، گفت: «ما این توافق را فرصتی واقعی برای ساختن سوریهای جدید میدانیم که همه اقوام را در بر بگیرد و حسن همجواری را تضمین کند.»
سی ان ان در تحلیل این توافق نوشت: این توافق یکی از مهمترین تحولات در سوریه از زمان سرنگونی بشار اسد در دسامبر گذشته محسوب میشود. دولت جدید امیدوار است که با ادغام جامعه کردها، از بروز مجدد درگیریهای فرقهای در کشوری که بیش از یک دهه جنگ داخلی را تجربه کرده است، جلوگیری کند.
پس از اعلام این توافق، مردم در شهرهای مختلف سوریه از جمله حلب، حمص، حماه، طرطوس، دیرالزور و حسکه برای جشن گرفتن این رویداد به خیابانها آمدند. آتشبازیهایی در ساعات اولیه روز سهشنبه آسمان قلعه تاریخی حلب را روشن کرد.
این اقدام در حالی انجام شد که کشور شاهد شدیدترین درگیریها در سالهای اخیر است، چرا که نیروهای امنیتی در حال مقابله با هواداران اسد هستند. طبق گزارش یک نهاد ناظر بر جنگ، در درگیریهای اخیر در مناطق وفادار به اسد، حداقل ۷۷۹ نفر از جمله دهها غیرنظامی کشته شدهاند.
توافق بین دولت موقت سوریه و SDF متضمن حمایت این گروه از دولت سوریه در مبارزه با بقایای حکومت قبلی سوریه و دیگر تهدیدات امنیتی است.
بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، نیروهای دموکراتیک سوریه که بخشی از ائتلاف مخالفان برای سرنگونی اسد نبودند، در حال حاضر قدرتمندترین نیروی غیردولتی در سوریه محسوب میشوند و مناطق استراتژیکی، عمدتاً در شمال شرقی کشور، را در اختیار دارند. طبق توافق جدید، این مناطق از جمله گذرگاههای مرزی، فرودگاهها و میادین نفت و گاز تحت کنترل دولت مرکزی قرار خواهند گرفت. همچنین، یک آتشبس سراسری اجرا خواهد شد و آوارگان سوری به خانههای خود بازخواهند گشت.
کمیتههای اجرایی مسئولیت اجرای این توافق را تا پایان سال بر عهده خواهند داشت.
در حالی که نیروهای دموکراتیک سوریه شریک کلیدی آمریکا در مبارزه با داعش بودهاند، ترکیه آنها را بهعنوان شاخهای از YPG، که یک گروه تروریستی محسوب میشود، میبیند.
در سال ۲۰۱۹، چند ماه پس از آزادسازی آخرین پایگاه داعش در شهر باغوز توسط نیروهای تحت حمایت آمریکا، دونالد ترامپ دستور خروج نیروهای آمریکایی از شمال سوریه را صادر کرد؛ اقدامی که باعث توقف مبارزه علیه داعش و واگذاری دستاوردهای میدانی آمریکا و کردها به مسکو و دمشق شد.
پنج سال بعد، ترامپ که بار دیگر به کاخ سفید بازگشته، سیاست «اول آمریکا» را دنبال میکند و معتقد است که سوریه نباید در اولویت سیاست خارجی آمریکا باشد.
ترامپ در دسامبر گذشته در شبکه اجتماعی “تروث سوشال” نوشت: «سوریه یک آشوب است، اما دوست ما نیست» و رویکردی محتاطانه نسبت به درگیریهای داخلی این کشور اتخاذ کرد.
پس از سرنگونی اسد، نیروهای دموکراتیک سوریه چندین بار با شبهنظامیان تحت حمایت ترکیه درگیر شدند که نگرانیهایی را در میان مقامات آمریکایی درباره امنیت بیش از ۲۰ بازداشتگاه و اردوگاهی که اعضای مظنون داعش و خانوادههای آنها را در شمال سوریه نگه میدارند، ایجاد کرد.
نیروهای دموکراتیک سوریه بعداً برخی از این زندانیان را به بازداشتگاههای امنتر منتقل کردند.
ترکیه و کشورهای همسایه از جمله عراق، اردن و لبنان پیشنهاد دادهاند که در تأمین امنیت این زندانها کمک کنند.
منبع: کردپرس