بر اساس گزارش محرمامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نهاد نظارتی هسته‌ای سازمان ملل، ایران همزمان با افزایش تنش‌ها بین تهران و واشنگتن پس از انتخاب مجدد دونالد ترامپ، تولید اورانیوم نزدیک به سطح تسلیحاتی را سرعت بخشیده است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، گزارش آژانس نشان می‌دهد که ایران تا تاریخ ۸ فوریه، ۲۷۴.۸ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد در اختیار دارد. این میزان نسبت به گزارش قبلی آژانس در نوامبر ۹۲.۵ کیلوگرم افزایش داشته است.
گزارش نوامبر ۲۰۲۴ میزان ذخایر ایران را ۱۸۲.۳ کیلوگرم اعلام کرده بود، در حالی که در اوت گذشته این رقم ۱۶۴.۷ کیلوگرم بود. اورانیوم با غنای ۶۰ درصد تنها یک گام فنی کوتاه با سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد فاصله دارد.
گزارش محرمانه آژانس تصریح کرده “افزایش قابل توجه تولید و انباشت اورانیوم با غنای بالا توسط ایران، که تنها کشور غیرهسته‌ای تولیدکننده چنین موادی است، بسیار نگران‌کننده است”. بر اساس آمار آژانس، تقریباً ۴۲ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصدی از نظر تئوری برای تولید یک بمب اتمی، در صورتی که تا ۹۰ درصد غنی شود، کافی است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین در گزارش فصلی خود تخمین زده است که تا ۸ فوریه، کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به ۸۲۹۴.۴ کیلوگرم رسیده است، که نسبت به گزارش قبلی در نوامبر ۱۶۹۰ کیلوگرم افزایش نشان می‌دهد.
هشدار دولت ترامپ به تهران
برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت، “رئیس‌جمهور ترامپ رژیم ایران را تحت فشار حداکثری قرار داده و مصمم است که این رژیم هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. او همچنین اعلام کرده که برای مذاکرات با ایران جهت دستیابی به توافقی که تمام مسائل حل‌نشده میان دو کشور را پوشش دهد، آمادگی دارد”.
دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ دوره‌ای بسیار پرتنش در روابط با تهران بود. او در سال ۲۰۱۸ به طور یک‌جانبه ایالات متحده را از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی خارج کرد که منجر به اعمال تحریم‌هایی فلج‌کننده بر اقتصاد ایران شد، و دستور ترور فرمانده ارشد نظامی ایران را صادر کرد.
بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، ایران تنها مجاز به غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۳.۶۷ درصد و حفظ ذخایر اورانیوم تا سقف ۳۰۰ کیلوگرم بود.
تسریع تولید اورانیوم نزدیک به سطح تسلیحاتی توسط ایران فشار بیشتری بر ترامپ وارد می‌کند، زیرا او بارها اعلام کرده که مایل به مذاکره با جمهوری اسلامی است، در حالی که همزمان تحریم‌های بیشتری بر فروش نفت ایران اعمال کرده است.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، که تصمیم‌گیر نهایی تمام امور کشور است، در سخنرانی خود در تابستان گذشته، باب مذاکرات با آمریکا را باز گذاشت و گفت “هیچ ضرری در مذاکره با دشمن نیست.” با این حال، او اخیراً این موضع را تغییر داده و اعلام کرده است که مذاکرات با آمریکا “عاقلانه، هوشمندانه یا شرافتمندانه نیست” پس از آنکه ترامپ پیشنهاد مذاکرات هسته‌ای با تهران را مطرح کرد.
ممانعت از ورود بازرسان آژانس، فعالیت سانتریفیوژهای بیشتر
ایران تأکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً برای اهداف صلح‌آمیز است، اما رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قبلاً هشدار داده بود که تهران به اندازه کافی اورانیوم نزدیک به سطح تسلیحاتی برای ساخت “چندین” بمب هسته‌ای در صورت تصمیم به انجام این کار، در اختیار دارد.
مقامات ایرانی به طور فزاینده‌ای اشاره کرده‌اند که تهران ممکن است به دنبال ساخت بمب اتمی باشد. سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده‌اند که ایران هنوز برنامه تسلیحاتی را آغاز نکرده است، اما “اقداماتی انجام داده که موقعیتش را برای تولید یک دستگاه هسته‌ای بهبود می‌بخشد.”
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قبلاً در دسامبر هشدار داده بود که ایران در حال “افزایش قابل توجه” ذخایر اورانیوم نزدیک به سطح تسلیحاتی است، زیرا مجموعه‌هایی از سانتریفیوژهای پیشرفته را به کار انداخته است.
این اقدام در پاسخ به قطعنامه شورای حکام آژانس بود که ایران را به دلیل عدم همکاری کامل با این نهاد محکوم کرد. در گذشته، ایران به طور مکرر به چنین قطعنامه‌هایی با گسترش بیشتر برنامه هسته‌ای خود پاسخ داده است.
گزارش روز چهارشنبه آژانس همچنین اعلام کرد که ایران تصمیم خود در سپتامبر ۲۰۲۳ برای ممنوعیت ورود برخی از بازرسان باتجربه آژانس را مورد بازنگری قرار نداده است. این گزارش می‌گوید “مدیرکل عمیقاً متأسف است که ایران، با وجود ابراز تمایل برای بررسی پذیرش چهار بازرس باتجربه دیگر، انتصاب آن‌ها را نپذیرفت”.
سؤالات بی‌پاسخ باقی می‌مانند، علی‌رغم توافق ۲۰۲۳
علاوه بر این، گزارش آژانس می‌گوید که “هیچ پیشرفتی در حل مسائل پادمانی مربوط به ورامین و تورقوزآباد حاصل نشده است”؛ دو مکانی در ایران که آژانس درباره منشأ و مکان ذرات اورانیوم ساخت تولید شده در آنجا پرسش‌هایی دارد.
گزارش همچنین نشان می‌دهد که گروسی در ابتدای سال جاری مکالماتی تلفنی با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، داشته است، که در آن “آمادگی خود را برای همکاری با ایران به منظور از سرگیری اجرای” توافقی که دو سال پیش با تهران منعقد کرده بود، اعلام کرد.
گزارش می‌گوید “وزیر خارجه عراقچی آمادگی ایران را برای همکاری با آژانس نشان داد و احتمال سفر مجدد مدیرکل به تهران را مطرح کرد”.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین تأیید کرد که تهران تعداد مجموعه‌های سانتریفیوژهای پیشرفته فعال را افزایش داده است. گزارش اعلام کرد که ایران تعداد سانتریفیوژهای IR-6 را به ۷ عدد در تأسیسات فردو افزایش داده و تعداد سانتریفیوژهای IR-2m را در تأسیسات نطنز به ۲۷ عدد رسانده است.
بر اساس توافق ۲۰۱۵، ایران تنها مجاز به استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 در تأسیسات نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم تا ۳.۶۷ درصد بود. مدل‌های پیشرفته سانتریفیوژ کنونی، اورانیوم را با سرعتی به مراتب بیشتر از مدل‌های اولیه غنی‌سازی می‌کنند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس