این روزها و در آستانه سومین سالگرد تهاجم نظامی تمامعیار روسیه به اوکراین، شهروندان اوکراین به همان اندازهای غمگین و مضطرب هستند که درست قبل از آغاز حمله مسکو بودند. اما اینبار، نگرانیهای آنها فقط محدود به دشمن دیرینهشان نیست.
تهدید جدید و شوکهکننده اوکراین از سوی متحد سابقاً استوارشان، ایالات متحده، نشأت میگیرد؛ کشوری که حمایت آن به نظر میرسد در حال کمرنگ شدن است، چرا که دونالد ترامپ رئیسجمهورآمریکا، روایت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور کشور متجاوز را تکرار میکند و ادعا میکند که میخواهد جنگ بین دو کشور را متوقف کند.
به گزارش خبرگزاری آسوشپتدپرس از کییف، پس از شوک اولیه ناشی از ادعاهای نادرست ترامپ در این هفته مبنی بر اینکه اوکراین توسط یک “دیکتاتور” رهبری میشود که جنگ با روسیه را آغاز کرده است، مردم اوکراین به حمایت از رئیسجمهور سرسخت خود، ولودیمیر زلنسکی، برخاستهاند. زلنسکی بهطور علنی ترامپ را به دلیل ترویج “اطلاعات نادرست” روسیه، مورد انتقاد قرار داده است.
کاترینا کارائوش، یک کارگر فناوری ۲۵ ساله از کییف، گفت: “بله، او رئیسجمهور کامل و بیعیبی نیست، اما دیکتاتور نیست.” او مانند بسیاری از اوکراینیها ـــ و حتی برخی از جمهوریخواهان در کنگره ـــ در تلاش است تا رویکرد ترامپ در حمایت از روسیه را درک کند، رویکردی که نشاندهنده تغییر عمدهای در سیاست خارجی ایالات متحده است.
با وجود امکانات اندک و شانس کم، اوکراینیها ـــ البته با حمایت نظامی گسترده ایالات متحده و اروپا ـــ مانع از تسلط روسیه بر کشورشان شدهاند، حتی اگر حدود یک پنجم آن اکنون تحت کنترل روسیه باشد.
اما اکنون و پس از سه سال جنگ، غیرنظامیان و سربازان در هر دو سوی جبهه خسته شدهاند. صدها هزار نفر کشته یا زخمی شدهاند، دهها هزار نفر مفقود شدهاند و میلیونها نفر از کشور فرار کردهاند.
تشدید جو ناامیدی
جو ناامیدی در اوکراین در روزهای اخیر تشدید شده است، چرا که ترامپ تمایل خود را برای پایان سریع جنگ بر اساس شرایطی اعلام کرده است؛ شرایطی که زلنسکی و بسیاری دیگر از رهبران غرب آن را بیش از حد به نفع روسیه میدانند.
پس از اینکه ترامپ زلنسکی را به دلیل بهتعویق انداختن قانونی انتخابات سال گذشته، “دیکتاتور” خواند ـــ و گزارشهایی منتشر شد مبنی بر دیدار مقامات آمریکایی و روسی در عربستان سعودی برای بحث درباره امکان آتشبس بدون مشارکت اوکراین ـــ حتی برخی از منتقدان سرسخت داخلی زلنسکی، اکنون شروع به دفاع از او کردهاند.
یاروسلاو ژلزنیاک، نماینده حزب مخالف “هولوس”، گفت: “ما ممکن است نظرات متفاوتی درباره زلنسکی داشته باشیم، اما فقط شهروندان اوکراینی حق دارند درباره حمایت از او قضاوت کنند. و همچنین حق دارند بهطور علنی از او انتقاد کنند، زیرا در نهایت او رهبر منتخب ما است.”
اظهارات تند ترامپ درباره زلنسکی با انتقاد دموکراتها و حتی برخی از جمهوریخواهان در کنگره آمریکا مواجه شده است، جایی که دفاع از اوکراین در برابر روسیه ـــ با کمکهای نظامی دهها میلیارد دلاری ـــ از حمایت دوحزبی برخوردار بوده است. اما معاون رئیسجمهور، جیدی ونس، زلنسکی را به دلیل هشدار علنی به ترامپ درباره باور کردن اطلاعات نادرست روسیه، مورد سرزنش قرار داد.
تنشهای فزاینده میان کییف و واشنگتن روز پنجشنبه منجر به لغو کنفرانس خبری شد که قرار بود پس از گفتوگوهای زلنسکی با کیت کلاگ، فرستاده ترامپ در اوکراین درباره چگونگی پایان جنگ برگزار شود.
حمایت عمومی از زلنسکی
نظرسنجی منتشرشده در روز چهارشنبه توسط مؤسسه جامعهشناسی بینالمللی کییف نشان داد که اعتماد عمومی به زلنسکی ۵۷ درصد است. این نظرسنجی از ۴ تا ۹ فوریه میان ۱۰۰۰ نفر از ساکنان مناطق تحت کنترل دولت اوکراین انجام شد.
لاریسا، یک ساکن ۵۲ ساله از شهر خارکیف در شمال شرقی اوکراین، که به دلایل امنیتی از ارائه نام خانوادگی خود خودداری کرد، به آسوشیتدپرس گفت: “ما رئیسجمهوری داریم که از او حمایت میکنیم. در زمان جنگ، ما متحد هستیم.”
آیا اوکراینیها از رئیسجمهور خود حمایت میکنند؟
درصد از جمعیت اوکراین:
- کاملاً مخالف: ۱۴.۴%
- تمایل به مخالفت: ۱۸.۳%
- تمایل به موافقت: ۳۶.۹%
- کاملاً موافق: ۲۶.۱%
نظرسنجی IBIF از مردم اوکراین درباره زلنسکی: ۶۳ درصد اوکراینیها زلنسکی را تایید میکنند و ۷۴ درصد او را یک میهنپرست میدانند. او همچنان محبوبترین سیاستمدار اوکراین است.
شکاف سیاسی میان اوکراین و ایالات متحده در حالی رخ میدهد که نیروهای اوکراینی، که از نظر تعداد و تسلیحات در اقلیت هستند و در تلاش برای جلوگیری از پیشروی آهسته اما پیوسته روسیه بهطور فزایندهای با مشکل مواجه شدهاند.
برخی از سربازان اوکراینی که از خط مقدم صحبت میکردند، گفتند که هنوز وحشتزده نشدهاند و آماده نیستند که از جنگ دست بکشند.
یک افسر اوکراینی که به دلیل قوانین نظامی خواست نامش فاش نشود، گفت: “حتی اگر تسلیحات کافی دریافت نکنیم یا بودجه قطع شود، این وظیفه ما را تغییر نمیدهد. اگر گلوله نداشته باشیم، تفنگ برمیداریم. اگر تفنگ نداشته باشیم، بیل برمیداریم.”
درخواست ترامپ برای برگزاری انتخابات
روز چهارشنبه، ترامپ ادعای پوتین را تکرار کرد و گفت که زلنسکی، که دوره ریاستجمهوری او سال گذشته به پایان رسید، باید انتخابات برگزار کند. اما این ایده در داخل اوکراین ـــ حتی در میان سیاستمداران مخالف ـــ چندان مورد استقبال قرار نگرفته است، چرا که آنها حق زلنسکی را برای بهتعویق انداختن انتخابات در زمان جنگ به رسمیت میشناسند.
ولودیمیر آریف، نماینده حزب مخالف “همبستگی اروپا”، گفت: “الان نیازی به انتخابات نیست، زیرا انتخابات باید فقط زمانی برگزار شود که ما چارچوب یک توافق (صلح) با روسیه را درک کنیم. برگزاری انتخابات در حال حاضر فقط به کرملین سود میرساند، اوکراینیها را بیشتر تقسیم میکند و رئیسجمهور جدیدی را بر سر کار میآورد که ممکن است توافقی به نفع مسکو امضا کند.”
چالشهای برگزاری انتخابات در زمان جنگ
مشاور زلنسکی، میخایلو پودولیاک، دلیل دیگری برای بهتعویق انداختن هرگونه انتخابات تا زمان برقراری صلح ارائه داد: روسیه ممکن است در فرآیند انتخابات که با چالشهای قابلتوجهی مواجه خواهد بود، دخالت کند.
میلیونها اوکراینی آواره که در خارج از کشور زندگی میکنند، برای مشارکت در انتخابات با مشکل مواجه خواهند شد — چه برسد به صدها هزار اوکراینی که در مناطق تحت اشغال روسیه زندگی میکنند و امکان رأیدادن آنها عملاً غیرممکن است.
حدود ۸۰۰ هزار اوکراینی در حال حاضر در نیروهای مسلح خدمت میکنند، که این امر را برای آنها دشوار میکند که بدون تضعیف جبهه و شرایط نظامی کشور، رأی دهند. و کسانی که در حال جنگ هستند، نمیتوانند برای انتخابات نامزد شوند — حقی که تحت قانون اوکراین تضمین شده است.
والری پکار، استاد مدرسه کسبوکار کییف-موهیلا، گفت: “برگزاری انتخابات قبل از امضای یک توافق صلح با تضمینهای امنیتی، برای اوکراین فاجعهبار خواهد بود. ایالات متحده و روسیه اکنون متحد شدهاند تا ایده ‘اول انتخابات، بعد صلح’ را ترویج کنند ـــ که سریعترین و ارزانترین راه برای سقوط اوکراین است.”