دونالد ترامپ هشدار داده است که اگر همه گروگان‌های اسرائیلی که در غزه نگهداری می‌شوند تا روز شنبه ظهر آزاد نشوند، او پیشنهاد لغو آتش‌بس بین اسرائیل و حماس را خواهد داد و اجازه خواهد داد “همه چیز به هم بریزد”.
رئیس‌جمهور آمریکا که دوشنبه شب در دفتر بیضی‌شکل با خبرنگاران صحبت می‌کرد، همچنین گفت که ممکن است کمک‌های مالی به اردن و مصر را متوقف کند اگر این کشورها پناهندگان فلسطینی که از غزه منتقل می‌شوند را نپذیرند.
اظهارات ترامپ پس از آن مطرح شد که حماس اعلام کرد به دلیل “تخلفات” از توافق آتش‌بس، آزادی گروگان‌ها را به طور نامحدود به تأخیر می‌اندازد. این موضوع باعث شد وزیر دفاع اسرائیل نیروهای نظامی کشور را در حالت آماده‌باش قرار دهد و دستور آماده‌سازی برای “هر سناریویی در غزه” را صادر کند.
ترامپ اظهارات حماس را “وحشتناک” خواند و گفت که تصمیم نهایی درباره آتش‌بس را به اسرائیل واگذار می‌کند. با این‌حال او گفت: “اما به نظر من، اگر همه گروگان‌ها تا روز شنبه ساعت ۱۲ ظهر آزاد نشوند — فکر می‌کنم زمان مناسبی است — می‌گویم آن را لغو کنید و همه شرط‌ها از بین برود و اجازه دهید همه چیز به هم بریزد.”
این اولتیماتوم می‌تواند آتش‌بسی که سه هفته است برقرار است را به پایان برساند. این آتش‌بس برنامه‌ای دقیق برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی در ازای آزادی صدها زندانی فلسطینی در زندان‌های اسرائیل تعیین کرده بود.
ترامپ گفت که گروگان‌ها باید “نه به تدریج، نه دو تا و یکی و سه تا و چهار تا و دو تا” آزاد شوند. “ما می‌خواهیم همه آنها برگردند. من از طرف خودم صحبت می‌کنم. اسرائیل می‌تواند این را نقض کند، اما به نظر من، شنبه ساعت ۱۲ ظهر — و اگر آنها اینجا [گروگان‌ها] نباشند، همه چیز به هم می‌ریزد.”
ترامپ اشاره کرد که با بنیامین نتانیاهو درباره زمان‌بندی پیشنهادی‌اش صحبت نکرده است. وقتی از او درباره اقدامات مشخصی که تهدید به انجام آنها کرده است سؤال شد، گفت: “خواهید فهمید. و آنها هم خواهند فهمید. حماس خواهد فهمید که منظورم چیست. این‌ها آدم‌های مریضی هستند.”
او به طور مستقیم به این سؤال پاسخ نداد که آیا این موضوع شامل اقدام نظامی آمریکا خواهد شد یا خیر.
مقامات حماس، اسرائیل و کشورهای عربی قبلاً هشدار داده‌اند که آتش‌بس در آستانه فروپاشی است و مداخله رادیکال ترامپ می‌تواند این نگرانی را ایجاد کند که واشنگتن قصدی برای ادامه توافق مرحله‌ای ندارد.
یک سخنگوی حماس به تخلفات گذشته اسرائیل برای توقف تبادل گروگان‌ها اشاره کرد، اما تهدید این گروه نظامی به تعلیق آزادی گروگان‌ها در حالی مطرح می‌شود که مواضع آمریکا و اسرائیل درباره آینده بلندمدت نوار غزه به طور فزاینده‌ای سخت‌گیرانه شده است.
ترامپ همچنین گفت که ممکن است کمک‌های مالی به اردن و مصر — برخی از نزدیک‌ترین متحدان آمریکا در منطقه — را متوقف کند، مگر اینکه آنها با طرح او برای “تحت کنترل گرفتن” غزه و انتقال میلیون‌ها فلسطینی به کشورهای همسایه موافقت کنند، که این اقدام به نوعی پاک‌سازی قومی محسوب می‌شود.
او گفت: “اگر موافقت نکنند، ممکن است کمک‌ها را متوقف کنم.”
این تهدید پس از آن مطرح شد که مصر روز دوشنبه در بیانیه‌ای که پس از دیدار وزیر خارجه‌اش، بدر عبدالعالی، با همتای آمریکایی‌اش در واشنگتن صادر شد، “هرگونه سازشی” که حقوق فلسطینی‌ها را نقض کند، رد کرد.
حماس آزادی گروگان‌های اسرائیلی را متوقف می‌کند
حماس روز دوشنبه اعلام کرد که آزادی گروگان‌های اسرائیلی را تا اطلاع ثانوی متوقف خواهد کرد. این گروه فلسطینی این تصمیم را به دلیل «تخلفات اسرائیل از توافق آتش‌بس در غزه» عنوان کرد، اقدامی که خطر ازسرگیری درگیری‌ها را افزایش می‌دهد.
این اعلامیه غیرمنتظره در شرایطی منتشر شد که آتش‌بس در غزه، حتی با وجود اصرار خانواده‌های گروگان‌های اسرائیلی به دولت برای پایبندی به توافق شکننده بود.
به گزارش رویترز، طبق توافق آتش‌بس، حماس قرار بود همانند روال سه هفته گذشته روز شنبه گروه دیگری از گروگان‌های اسرائیلی را در ازای آزادی زندانیان فلسطینی و سایر فلسطینیان بازداشت شده در اسرائیل آزاد کند.
«ابوعبیده»، سخنگوی شاخه نظامی حماس، گفت تخلفات اسرائیل شامل تاخیر در بازگشت فلسطینیان به شمال غزه، حملات توپخانه‌ای و تیراندازی به سوی فلسطینیان و جلوگیری از ورود کمک‌های بشردوستانه به این منطقه است.
آتش‌بس از ۱۹ ژانویه تاکنون عمدتاً پایدار مانده بود، هرچند برخی درگیری‌ها از جمله کشته شدن فلسطینیان توسط نیروهای اسرائیلی و تاخیرهای حماس در اعلام اسامی گروگان‌های قابل آزادی گزارش شده بود. سازمان‌های امدادی می‌گویند میزان کمک‌های بشردوستانه به غزه پس از آتش‌بس افزایش یافته است.
با این حال، ابوعبیده اعلام کرد آزادی بعدی گروگان‌ها که برای شنبه برنامه‌ریزی شده بود، تا زمان پایبندی اسرائیل به توافق آتش‌بس و «جبران هفته‌های گذشته» به تعویق می‌افتد.
«اسرائیل کاتز»، وزیر دفاع اسرائیل، گفت اعلامیه حماس نقض توافق آتش‌بس است و او به نظامیان دستور داده تا در غزه و برای دفاع داخلی در بالاترین سطح آماده‌باش باشند.
یک مقام اسرائیلی گفت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در حال انجام مشورت‌های امنیتی است. کابینه امنیتی اسرائیل شامل وزرای دفاع، امنیت ملی و امور خارجه، صبح سه‌شنبه تشکیل جلسه خواهد داد.
دو منبع امنیتی مصری روز دوشنبه به رویترز گفتند میانجی‌ها نگران فروپاشی توافق آتش‌بس هستند. این توافق با میانجیگری قطر و مصر و همراهی آمریکا به نتیجه رسیده بود.
در حالی که یک گروه از نمایندگان خانواده‌های گروگان‌ها از میانجی‌ها خواست توافق را نجات دهند، گروه دیگری از جانبازان نظامی اسرائیل، دولت نتانیاهو را به خرابکاری عمدی در آتش‌بس متهم کرد.
آزادی گروگان‌ها
تاکنون ۱۶ نفر از ۳۳ گروگان مشمول مرحله اول توافق (۴۲ روزه) و همچنین پنج گروگان تایلندی در یک اقدام خارج از برنامه آزاد شده‌اند. در مقابل، اسرائیل صدها زندانی و بازداشتی از جمله محکومان به حبس ابد را آزاد کرده است.
اما حماس اسرائیل را به کندی در اجازه ورود کمک‌ها به غزه — یکی از شرایط مرحله اول توافق — متهم کرده است، اتهامی که اسرائیل آن را رد می‌کند. از سوی دیگر، اسرائیل حماس را به عدم رعایت ترتیب آزادی گروگان‌ها و سازماندهی مراسم تحقیرآمیز عمومی پیش از تحویل آنان به صلیب سرخ متهم کرده است.
پیشتر، در حالی که تردیدها درباره روند میانجیگری مصر و قطر برای پایان جنگ افزایش یافته بود، دفتر نتانیاهو اعلام کرد هیئت اسرائیلی از مذاکرات آتش‌بس در قطر بازگشته است. توضیح فوری در این باره از سوی دولت اسرائیل ارائه نشد. این مذاکرات با هدف توافق بر سر مبانی مرحله دوم آتش‌بس و تبادل گروگان-زندانی انجام شده است.
یک مقام فلسطینی نزدیک به مذاکرات گفت پیشرفت گفتگوها به دلیل بی‌اعتمادی دو طرف متوقف شده است.
اظهارات هفته گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، درباره انتقال فلسطینیان از غزه و تبدیل این منطقه به یک پروژه املاک ساحلی تحت کنترل آمریکا، انتظارات برای آینده پس از جنگ را برهم زده است.
شبکه فاکس‌نیوز روز دوشنبه بخشی از مصاحبه با ترامپ را منتشر کرد که در آن گفته بود فلسطینیان حق بازگشت به غزه را نخواهند داشت: «من از ساخت یک محل دائمی برای آنها صحبت می‌کنم... زیرا سال‌ها طول می‌کشد تا غزه قابل سکونت شود.» او افزود فکر می‌کند می‌تواند با مصر و اردن برای پذیرش آنان به توافق برسد.
نتانیاهو پس از بازگشت از واشنگتن، ایده‌های ترامپ را ستود. این موضوع مصر را عصبانی کرد، طوری که منابع امنیتی گفتند اسرائیل با «ایجاد موانع» مانند تاخیر در خروج نیروها و ادامه نظارت هوایی، روند توافق آتش‌بس را مختل کرده است.
مذاکرات مرحله دوم توافق آتش‌بس برای آزادی باقی گروگان‌ها و خروج کامل نیروهای اسرائیلی هفته گذشته آغاز شد، اما نشانه‌ای از پیشرفت جدی دیده نمی‌شود.
ظاهر ضعیف و رنجور «اوهاد بن عمی»، «الی شرابی» و «اور لوی»، سه گروگان آزادشده در شنبه، جامعه اسرائیل را شوکه کرد.
نظرسنجی شبکه ۱۳ اسرائیل روز دوشنبه نشان داد ۶۷٪ اسرائیلی‌ها خواستار حرکت به سمت مرحله بعدی توافق هستند، در حالی که ۱۹٪ مخالفند. این نظرسنجی پیش از اعلام حماس درباره تعویق روند آزادی گروگان‌ها انجام شد.